در حاشیه: تمرکز نظامی روسیه در مرزهای اوکرائین و افزایش فشار روسیه به بلوک غرب
مقدمه:
چند ماهی است که روسیه در حال تمرکز نیروهای نظامی خود در مرز اوکرائین است و ناظران غربی مرتب اظهار نگرانی می کردند که “مقصود روسیه از این تمرکز نظامی چیست؟”
حکومت پوتین هم تا همین چند روز پیش مرتب اعلام می کرد که “اینها تمرینهای نظامی هستند و غرب دارد شلوغش می کند”
اما بعد استقرار نزدیک به ۲۰۰ هزار سرباز در مرز اوکرائین که شامل تجیزات کامل یک تهاجم نظامی است ، ناگهان بطور رسمی روسیه “خواستهای خود را ” جلوی ناتو و حکومتهای اروپا و امریکا گذاشت.
از دید من این وقایع اهمیت کلیدی دارند و انها را باید در کنار مانورهای نظامی حکومت چین در مرزهای ابی تایوان قرار داد تا تصویر بهتری از تحولاتی که در حال تبدیل شدن به یک مرحله کیفی جدید در صحنه جهانی هستند ، قابل مشاهده گردند.
در این مقاله بحثهائی در این موضوع خواهم داشت که نهایتا نگاهی است به علائم ورود جهان به فازی دیگر از جنگ سرد خواهد بود بین قطبهای برکشیده از دوران پساجنگ سردی قبلی:
(۱)داستان تمرکز نیروهای نظامی روسیه در مرزهای اوکرائین استراتژی یا تاکتیک؟
بسیاری فکر می کردند که روسیه بعد از بلعیدن بخشی از اوکرائین چند سال پیش در فازی دفاعی تلاش دارد در مرزهای اوکرائین بماند اما داستان این نبود.
با اعلام رسمی خواستهای دولت پوتین طی چند روز گذشته مشخص شد که روسیه سیاست استراتژیکی را دنبال می کند که از دوران افول بلوک شرق بهش تحمیل شده بود.
بعد از سقوط بلوک شرق و حکومت “شوروی” بخشهای مهمی از اروپای شرقی از زیر کنترل روسیه بیرون آمدند و برخی از این کشورها رسما به ناتو پیوستند (مثل لهستان ). از همانزمان روسیه با پیوستن این کشورها به ناتو مخالفت کرد چرا که این کشورها را حیاط خلوت خود می داند اما اونزمانها زورش نمی رسید!
حالا دوران دیگریست! هم روسیه به جهت نظامی سرپا شده و هم متحدی مثل چین دارد و هم حکومت امریکا پشمش ریخته و هم کشورهای اروپائی در فلاکتی بسر می برند و لذا زمانی است که پوتین تصمیم گرفته آنچه روسیه در زبان مخالفش بود حالا با زور پیش ببرد!
طرفهای درگیر این ماجرا همه متوجه شده اند که دوران جدیدی در راهست و لذا توازنها و مناسبات و قوانین باید تغییر کنند سوال اینست که کی چقدر حاضر است باج بدهد؟!
خواستهائی که روسیه جلوی ناتو گذاشته نشان از این دارند که روسیه خواهان تغییر توازن قوا در اروپاست و اماده است برای این خواستها بجنگد.سربازهایش را در مرز اوکرائین برای این ردیف کرده.
(۲)خواستهای اعلام شده روسیه متعاقب تمرکز ۲۰۰ هزار سرباز در مرز اوکرائین:
یکی دور روز پیش ، معاون وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که ناتو باید از وارد کردن اوکرائین به ناتو و تمرکز نظامی در این کشور و سایر کشورهای اروپای شرقی دست بردارد.
خواست روسیه فقط به اوکرائین محدود نیست بلکه کشورهای لیتوانی، استونی، لاتویا را هم در بر می گیرد.
سکرتری کاخ سغید هم بلافاصله اعلام کرد که خیر! ما قبول نمی کنیم و کشورهای اروپای شرقی حق دارند که تصمیم بگیرند در ناتو باشند یا نه!
وزیر خارجه اوکرائین هم اعلام کرد که عضویت در ناتو برای اوکرائین یک تصمیم داخلی است.
همانطور که خواننده متوجه می شود در ظاهر و جلوی دوربینها دو طرف سخت سر جایشان ایستاده اند!
مهم اینست که پشت پرده ها چه خبر است! اینست که دیدار فوریتی بایدن با پوتین و متعاقبش دیدار فوریتی پوتین و لیدر چین علامت بحرانی است که در حال شکل گیری است و این بحران علامت اغاز فاز جدیدی از جنگ سرد است از دید من.
(۳)بلوک بندی روسیه و چین در مقابل ناتو چرا راهی بجز اغاز فاز جدیدی از جنگ سرد متصور نیست؟
پایان جنگ سرد از طریق سقوط بلوک شرق امکانپذیر شد.الان دینامیز قدرت به حد کیفی تغییر یافته و دیگر دوران “پسا جنگ سردی” سپری شده.
جنگهای نیابتی در دوران پسا جنگ سردی به بن بست رسیده اند و حکومت امریکا و غرب در خاورمیانه اچمز شده اند. طرف قابل هم بطور فرسایشی در حال تزریق خود به خاورمیانه است(خصوصا چین)
محور اصلی تعادل قوا اما همچنان در مرکز ، عبارتست از اروپا.مرزهای روسیه و ناتو که متعاقب سقوط بلوک شرق به ضرر روسیه ، ناتو پیشروی کرده و روسیه خود را در مقابل نیروهای ناتو انهم در مرزهای بلافصل خود می بیند.
در دوران قبلی جنگ سرد این مرزها با روسیه فاصله داشتند اما الان ناتو هم مرز است در بسیاری جاها با روسیه!
در شرق اسیا هم چین بعد از بازسازی خود به اقتصاد دوم دنیا و تهاجمی شدنش در عرصه نظامی و بلعیدن هنگ گنگ برنامه بلعیدن تایوان را دارد چرا این منطقه ای از چین بوده و تحت فشارهای امپریالیستی در قرن ۱۹ از چین کنده اند.
چین و رهبرانش دنبال توسعه اقتصادی و سیاسی خود طبیعتا به فاز توسعه طلبی نظامی رسیده اند و طبیعتا دنبال پس گرفتن تایوان خواهند بود.بسیاری پیش بینی می کنند که نیروهای نظامی چین در طی سال اینده تایوان را تسخیر خواهند کرد.
اینها واقعیاتی است که برای مردم دنیا نگرانی آور است چرا که مثل سایر موارد تاریخی بهایش را باید مردم بپردازند.
(۴)امکان حمله همزمان روسیه به اوکرائین و چین به تایوان:
تصور اینکه برای گیج کردن و فلح کردن امکان تداخل ارتش امریکا و اروپا ، چین و روسیه بطور همزمان به تهاجم نظامی دست بزنند بسیار منطقی است. هردوی این سناریوها توسط ارتشهای روسیه و چین تمرین شده و رهبران نظامی روسیه و چین هم مانورهای مشترک انجام داده اند.
لذا اینکه نگران باشیم که در صورت چنین اتفاقی حکومت امریکا و اروپا در پاسخگوئی کاملا ناتوان بشوند و تهدید اتمی بکنند بالا می رود. بعید است ارتش امریکا به هماره اروپا بتوانند از پس تهاجم همزمان روسیه و چین بر بیایند و حتی عکس العمل نظامی انها امکان نداوم ندارد چرا که امریکا از مرزهای خود دور است در حالیکه چین و روسیه در کنار مرزهای خود خواهند جنگید.
اینست که از جهت نظامی امکان پیروزی مرحله ای روسیه و چین در یک حمله برق اسا بسیار بالاست و همین اتفاقا بیشتر نکرانی اور است برای مردم دنیا که اینهمه مصیبت دارند حالا باید منتظر مصیبت دیگری باشند.
واقعیت اینست که در شرایطی هستیم که خلاء قدرت متمرکز جهانی احساس می شود و گرگهای ارتجاع امپریالیستی در این شرایط طبق تاریخ مجبورند به هم حمله کنند تا تقسیم قدرت و غنائم انجام شود.اینست چرخه نکبتی که نظام امپریالیستی به مردم دنیا تحمیل کرده.
تا مردم دنیا به نیروی تعیین کننده خود پی نبرند و درگیر روزمره خود بمانند امیدی به بهبود نیست و الکی خوش بودن هم بیشتر افسردگی می آورد!
منابع بیشتر:
در حاشیه بحران “مرزی” بین روسیه و اکرائین
Russia-Ukraine crisis: where are Putin’s troops and what are his options? | Russia | The Guardian
Ukraine-Russia crisis: As tensions rise on the border, here’s what you need to know – CNN
خواستهای رسمی روسیه متعاقب تمرکز نیروهای نظامی در مرز اوکرائین
Russia demands US, NATO curtail activity in East Europe to defuse Ukraine crisis (france24.com)
