درپی گفتگوی من و دو تن از نمایندگان پارلمانی کشورهای عضو اتحادیه اروپا با تلویزیون ایران اینترناسیونال پیرامون برخی سازش ها از جمله در زمینه تبادل گروگان ها با ماموران جمهوری اسلامی در غرب، سایت های حکومتی نظیر جهان نیوز و مشرق نیوز، روز چهارشنبه ۷ تیر با انتشار بریده هایی از این گفتگو، آن را تحت عنوان “بُهت و حیرت اپوزیسیون از عقب‌نشینی غرب در برابر ایران و ایجاد موج رسانه‌ای جهت توقف این راهبرد غربی‌ها” به سخره گرفتند. عوامل حکومتی نظیر سید علی موسوی نیز در واکنش توئیتری ضمن اظهار “امیدواری” به تبادل حمید نوری، “رسوایی اپوزیسیون” را آرزو کردند که بلافاصله در فیس بوک به آن پرداختم. این یادداشت اما پاسخی مفصل تر به این ادعاهای حکومتی است.
(که امیدوارم برای کسانی که ادبیات و کلام شان قبل از همه شان و شخصیت و گرفتاری هایشان را به نمایش می گذارد و مرا از پاسخگویی معذور می دارند، نیز عبرت آموز باشد).
نخست آن که ملاقات من و سعید هرمزی از سوی “جمعیت پشتیبانی از مبارزات مردم ایران” با مسئولان وزارت امور خارجه سوئد در پی نامه “جمعیت…” به وزیر امور خارجه سوئد و پاسخ کتبی آن وزارت خانه و به قصد پیگیری خواست اعمال فشار برای متوقف کردن موج فزاینده اعدام ها در ایران بود. اعلام نگرانی ما از تلاش حکومت برای تکرار تجربه مبادله اسدی و باجگیری از طریق مبادله با گروگان های سوئدی در ایران – پس از پایان قطعی دادگاه حمید نوری- درحاشیه این گفتگو و تنها به عنوان یک پرسش و ابراز نگرانی مطرح شد که گزارش آن در لینک زیر آمده است.
دیدار نمایندگان جمعیت پشتیبانی از مبارزات مردم ایران با وزارت امور خارجه سوئد درباره اعدام ها در ایران
همان طور که نه تنها دراین گزارش بلکه در تمام گفتگوها با رسانه ها (صدای آمریکا، تلویزیون آرین، سیمای جمهوری ایران و ایران اینترناسیونال) پیرامون این دیدار تاکید کردم، پاسخ روشن و صریحی در این زمینه از سوی وزارت امور خارجه سوئد دریافت نکردیم. نه فقط از آنرو که هنوز دادگاه تجدید نظر نوری به فرجام نرسیده و چنین عملی به فوریت ممکن نیست، بلکه آنها رسیدگی به آن را در حوزه کار خود ندانسته و تاکید داشتند چنین توافقی با چالش های سخت بزرگی روبرو است. بنابراین ابراز خوشحالی زودرس حکومت اسلامی از عقب نشینی سوئد در این زمینه بیشتر یک پروپاگاندا و خوش خیالی محض است تا آن که احتمال آن قطعی شده باشد یا درآینده نزدیک رخ بدهد.
دوم آن که از طرف “جمعیت پشتیبانی از مبارزات مردم ایران” – که بزرگترین تظاهرات ها علیه جمهوری اسلامی را در سوئد طی چند دهه سازمان داده است – همواره در دیدارهای دیپلماتیک مکرر خود با وزارت امورخارجه سوئد یا هر مقام دیگری خواستار قربانی نشدن حقوق بشر در ایران به دلیل مصالح سیاسی و اقتصادی سوئد و غرب در برابر باج خواهی های جمهوری اسلامی شدیم. بنابراین این خواست تازه ای نبوده و نیست و هم از این رو آن را در زمینه شایعات مربوط به احتمال تبادل گروگان ها با حمید نوری بیان کردیم و هشدار دادیم. ما در برابر توضیحات وزارت امور خارجه سوئد ضمن تاکید بر فهم موضع آنها در باره اهمیت دادن به جان گروگان ها، به انتقاد از سیاست “دیالوگ انتقادی” دولت سوئد واتحادیه اروپا پرداخته و خواستار گسترش فشار به جمهوری اسلامی ایران از طریق فراخواندن سفرا و تحریم های هوشمند بیشتر و… در اعتراض به سرکوب مردم ایران شدیم. روشن است موضع ما به عنوان نهادی حقوق بشری با موضع دولت سوئد الزاما همیشه و در همه موارد یکی نیست. امری که در گفتگو برآن تاکید شد.
سوم آن که شخصا نه تنها در این دیدار بلکه از ابتدای محاکمه حمید نوری – که برخی از جلسات آن در اتاق ناظران را از نزدیک دنبال کردم، در گفتگوهای خود با رسانه ها درباره خطر معامله حمید نوری با گروگان های سوئدی تبار در ایران پس از پایان دادگاه هشدار دادم و تاکید کردم این از اهمیت این دادگاه و رای آن و دستاورد آن برای جنبش دادخواهی نمی کاهد. در این دیدار نیز -علی رغم آن که موضع دولت سوئد هنوز کاملا روشن و قطعی نیست- ما ضمن ابراز نگرانی از عقب نشینی در برابر حکومت اسلامی بدون آن که در باره نفس احتمال این مبادله نظر خاصی ابراز کنیم، خواستار تشدید مجازات حکومت اسلامی شدیم. اما گویا درخواست افزایش فشار بر حکومت اسلامی باعث نگرانی و بد و بیراه گفتن عوامل نظام به اپوزیسیون شده که چنین درخواستی را مخل روند باجگیری حکومت اسلامی و احتمال مبادله نوری می دانند.
چهارم آن که این واقعیت که وزارت امور خارجه سوئد هشدار داده است ایرانیان مقیم سوئد در شرایط کنونی به ایران سفر نکنند و در گفتگو با ما نیز خواستار آن شدند که این هشدار به اطلاع گسترده ایرانیان رسانده شود نشانگر برداشت روشن آنان از خطر راهزنی و گروگان گیری بیشتر حکومت اسلامی در آینده و رهنمودی برای کاهش زمینه های آن است.
کلام آخر این که حتی اگر حمید نوری پس از پایان دادگاه و در آینده ای نامعلوم مبادله شود، اهمیت و دستاوردهای جنبش دادخواهی در به دادگاه کشاندن حمید نوری و صدور رای دادگاه شکست و رسوایی بین المللی حکومت اسلامی خدشه ناپذیر است. جنبش دادخواهی که در پی همبستگی ایرانیان قربانی نظام از طیف های گوناگون صورت گرفته است، با به دادگاه کشاندن حمید نوری اعتماد به نفس بی نظیری در طول حیات خویش بدست آورده و با تاثیرات آن محکم تر از گذشته به کار خود ادامه خواهد داد. این محاکمه و رای دادگاه، اراده دادخواهان را در محاکمه مسئولان اصلی جنایت پیشه این نظام تقویت کرده است هرچند که تحقق این مسیر ممکن است طولانی باشد.
اراده معطوف به دادخواهی را نمی توان با باجگیری، راهزنی و معامله با کشورهای غربی در هم شکست. چرا که این اراده برخاسته از نیات دولت های غربی نبوده، بلکه محصول وجدان جمعی به حرکت درآمده ایرانیان قربانی این نظام و تلاش شان برای پیگیری داد خواهی تا “عدالت انتقالی” در گذار از حکومت اسلامی است. جنبش زن، زندگی ازادی تنها این اراده را مصمم تر و فراگیرتر کرده که حتی معامله های احتمالی بعدی دولت های غربی و ا زجمله سوئد با جمهوری اسلامی نیز نمی تواند خللی درآن وارد کند!
