ایران در مسیر یک ابر جنبش است
گفتگو با مهرداد درویش پور
در گفتگوهای اخیر خود درباره خیزش خوزستان و زمینه ها و چشم انداز سراسری با رادیو فردا ، بی بی سی، تلویزیون اندیشه ، در برنامه چشم انداز ایران انترناسیونال، صدای آمریکا، تلویزیون ارین و تلویزیون کانال یک (برنامه جبهه ملی) به بررسی خیزش خوزستان و شباهت ها و تفاوت های آن با دی ۹۶ و آبان ۹۸ پرداختم که جان کلام نظر من ازاین قرار است:.
۱ خیزش خوزستان خصلت زنجیره ای بودن اعتراضات در ایران را که در لحظه حاضر نه در مرحله انقلاب قرار دارد و نه قابل محو است است نشان داد.
۲ اعتصاب کارگران پیمانی پالایشگاه ها و خیزش خوزستان یک بار دیگر نشان داد که حوزه اصلی چالش نظام به میدان و خیابان منتقل شده است.
۳ ایران نه در استانه انقلاب، نه جنگ نه کودتای نظامی و نه تثبیت سیاسی است . هیچ یک از این آلترناتیو هادر دستور روز جامعه نیستند. اما خیزش خوزستان و سرایت آن به برخی از شهرها از جمله تازه ترین ان در تبریز گواه این واقعیت است که ایران در آُستانه یک انفجار اجتماعی است.
۴ در جنبش های اخیر نقش شکاف های طبقاتی برجسته تر شده است وطبقه متوسط با خرد شدن آن در زیر منگنه فقر هرچه بیشتر از نگرانی های ضد آرمانی پیشین خود فاصله می گیرد و به این جنبش ها می پیوندد. گرچه هنوز در بخشی از طبقه متوسط این نگرانی از چشم انداز آینده بالا است که آنرا به سمت محافظه کاری سوق داده است.
۵ خیزش خوزستان تداعی گر گذار از خیزش گرسنگان در ۹۶ و ۹۸ به خیزش تشنگان است. در این جنبش درهم تنیدگی سه جنبش نان ، آب و محیط زیستی و شورش علیه تبعیض اتنیکی درهم آمیخته و هم پوشی یافته است.
۶ راه حل مقابله با هرگرایش جدایی طلبانه احتمالی در این حرکات نه تحقیر و بی اعتنیی نسبت به اعتراضات اعراب به حاشیه رانده بلکه در سراسری کردن این اعتراضات است که بهترین پادزهر علیه گرایشات جدایی طلبانه و تقویت حس همبستگی ملی و عمومی است. همان گونه که اعتراضات در لرستان، در اصفهان، تهران، تبریز، لرستان وحمایت کارگران هفته تپه و سینماگران ودانشجویان از مردم خوزستان نشانگر گسترش همبستگی سراسری با این خیزش است.
۷ حکومت اسلامی هنوز از همه ظرفیت های خود برای سرکوب این جنبش استفاده نکرده است. کاهش توان سرکوب و نگرانی آن از هزینه بالای (نظیر سرکوب خونین ابان ماه)، مسئله مذاکرات هسته ای و اینکه نظام در آستانه انتقال ریاست جمهوری به رئیسی نمی خواهند تصویر جامعه از پیامدهای این انتقال از همان آغاز نفرت از شکاف سربرآورده از یکدستی حکومت را گسترده تر سازد و منطقه ای بودن این خیزش می توانداز زمره دلایل آن باشد. اما باگسترش این جنبش شدت سرکوب می تواند بیشتر شود. در لحظه حاضر حکومت ضمن سرکوب نسبی این خیزش می کوشد با تفرقه پراکنی و ادعاهای کاذب تجزیه طلبی و فرسایشی کردن و دستگیری فعالان آن (درکنار کشتن ۸ نفر) و پلیسی تر کردن هرچه بیشتر جو و برخی عقب نشینی های کوچک به ان پایان بخشد.
۸ نظام نه قادر است به مطالبات پاسخ دهد ونه راهی جز سرکوب می شناسد. اما هر سرکوبی احتمال رویکرد جامعه به انفجار اجتماعی فراگیر را افزایش میدهد. رویارویی قطعی مردم در یک “ابر جنبش” با نظام در راه است.
۹ این اعتراضات بر خلاف نظر برخی از نظریه پردازان “ناجنبش” نیستند بلکه بخشی از جنبش های اجتماعی زنجیره ای ایران هستند که در جنبش کارگری و تهیدستان، محیط زیستی، دانشجویی، زنان، اتنیکی و دیگر جنبش های اجتماعی دمکراتیک دینامیسم رشد و تدوام را به نمایش نشان گذاشته اند.
۱۰ آینده ایران نه در گروه حفظ این نظام و نه اتکا به قدرت های بیگانه برای مداخله یا آلترناتیو سازی درخارج از کشور است. این جنبش ها با درهم آمیختن دمکراسی و عدالت اجتماعی، جنبش محیط زیست، برابری جنسیتی و رفع تبعیض اتنیکی و دیگر اشکال تبعیض بخت پیشروی بیشتری و بدل شدن به تحولی ترقی خواه را دارند. وظیفه اپوزیسیون خارج از کشور نیز حمایت قاطع از این جنبش ها است. همگرایی اپوزیسیون نیز در این راستا معنا و اهمیت و موضوعیت می یابد. ایران در استانه یک انفجار اجتماعی بزرگ است که سمت و سوی آن را اینده نشان خواهد داد.
در نخستین گفتگو بارادیو فردا به بررسی زمینه ها و چشم انداز خیزش خوزستان پرداخته ام :
چرا دست‌کم در یک دهه گذشته، اعتراضات مدنی در ایران به خیزش‌های اجتماعی شبیه شده‌اند؟
در گفتگوی دوم در ایران اینترناسیونال با مهرداد درویش پور، حمید آصفی، و نجات بهرامی
به بررسی کم‌تر شدن فاصله اعتراضات و این که آیا ایران در آستانه یک تحول بزرگ است؟ پرداخته شده است.
https://www.youtube.com/watch?v=dnlIcysCRwE
درگفتگوی سوم با صدای آمریکا درباره این که چرا بخشی از جنبش های مطالباتی مردم فورا به شعارهای ساختار شکنانه علیه کل حکومت در تظاهرات اخیر بدل شده است و افزایش آگاهی از ساختاری بودن معضلات همچون از جمله دلایل این پویش پرداخته ام..
https://ir.voanews.com/episode/iran-519856
درگفتگوی بعدی رضا گوهرزاد با مهرداد درویش‌پور و مهدی نخل‌احمدی در تلویزیون اندیشه به نکات زیر پرداخته شده است.
آیا اعتراض‌های خوزستان به سوی سراسری شدن می‌رود؟
زمینه‌های این جنبش و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با دی ۹۶ و آبان ۹۸
جنبش‌های اجتماعی در ایران و رابطه آن با اپوزیسیون
تبعیض اتنیکی و نقش آن در اعتراض‌های خوزستان
https://www.youtube.com/watch?v=gmRRasv-Ebg&t=2092s
در آخرین گفتگوی تلویزیون آرین با مهرداد درویش پور و عباس ولی به خیزش ۱۴۰۰ نقش تبعیض اتنیکی در اعتراض‌های خوزستان و زمینه ها و پیامدهای آن پرداخته شده است.
Endîşe Azad – ۲۰۲۱-۰۷-۲۱ – Spela (aryen.tv)
د
