در ساعات ابتدایی شنبه ۲۵ فروردین ۱۴۰۳- ۱۳ آوریل ۲۰۲۴، سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران با ده‌ها موشک و پهپاد به اسرائیل حمله کرد. تعدادی از این موشک‌ها و پهبادها از خاک ایران و تعداد دیگری نیز از پایگاه‌های گروه‌های نیابتی از عراق، یمن و از جنوب لبنان به‌سوی اسرائیل شلیک شدند. این حملات به تلافی حمله راکتی هواپیماهای اسرائیلی در روز ۱۳ فروردین ماه جاری به کنسولگری ایران در دمشق صورت گرفت که در آن هفت عضو سپاه پاسداران از جمله محمدرضا زاهدی، فرمانده سپاه قدس در لبنان و سوریه کشته شدند. پیش از آن نیز اسرائیل در تاریخ پنجم دی ۱۴۰۲ به‌یک منزل مسکونی در حومه دمشق حمله کرده بود که به کشته‌شدن سیدرضی موسوی فرمانده تدارکات لجستیکی «سپاه قدس» در سوریه و لبنان انجامید.
البته حمله به نیروهای ایرانی مستقر در سوریه توسط اسرائیل سابقه چندین ساله دارد. حکومت اسلامی نیز هربار تهدید به مقابله می‌کرد اما از آنجا که هرگونه تقابلی را بسیار پرریسک ارزیابی می‌کرد معمولا تهدیدها از چند سخنرانی فرماندهان سپاه در جمع طرفداران حکومت فراتر نمی‌رفت. اما این بار وضع فرق می‌کرد.
این بار حمله اسرائیل تنها چند ساعت بعد از رسیدن چند فرمانده ارشد سپاه به دمشق صورت گرفته‌بود. گرچه اسرائیل به‌طور رسمی مسئولیت آن را برعهده نگرفت و علت حمله را نیز اعلام نکرد، اما ظاهرا اسرائیل نه تنها از علت بازگشت مجدد فرماندهان عالی‌رتبه سپاه به سوریه مطلع بوده بلکه تمام ترددها به کنسولگری ایران را نیز زیر نظر داشته است. این شواهد و قرائن می‌توانند نشان‌دهنده نفوذ شبکه جاسوسی اسرائیل در بالاترین سطوح نظامی و اطلاعاتی حکومت ایران باشند.
سپاه در نخستین بیانیه خود گفت که این تهاجم را در پاسخ به حمله اسرائیل به سرکنسولگری ایران در دمشق برنامه‌ریزی و اجرا کرده است.
واکنش رسمی اسرائیل به این اقدام ایران هنوز مشخص نیست اما حالا امکان جنگ و حمله متقابل از آن‌سو افزایش یافته است. با وجود این، ظاهرا دولت آمریکا به دنبال تنش‌زدایی است و می‌خواهد اسرائیل را از حمله به ایران بازدارد.
احتمال حمله اسرائیل به ایران، وجود دارد. همان ساعت‌های ابتدایی حمله میکی زوهار، وزیر فرهنگ و ورزش اسرائیل و عضو حزب لیکود نوشت: «اسرائیل امشب مشروعیت بینالمللی گسترده‌ای دریافت کرد تا به ایران با قدرت بی‌سابقه حمله کند. رژیم افراطی آنجا دستانش را رو کرده و ما نباید در برابر سر ماری که برای نابودی اسرائیل تلاش می‌کند سست باشیم.»
براساس مشاهده‌ها و اخبار اعلام‌شده سیستم پدافندی اسرائیل مبتنی بر سامانه‌های فلاخن داوود، پیکان و گنبد آهنین و با همراهی نیروی هوایی پیشرفته این کشور و با حمایت گروه وسیعی از هم‌پیمانان خود موفق شد که حمله ایران را تقریبا دفع کند. در صورتی که اسرائیل تصمیم به پاسخ بگیرد، واقعا ایران چه ابزاری برای ایستادگی در برابر حمله مشابه خواهد داشت؟
جدای از این نگرانی‌ها، اقتصاد ایران و اسرائيل در حال حاضر هرکدام به نوبه‌ای تحت فشار است.
افت ارزش ریال در مقابل دلار هر روز رکورد تازه‌ای را ثبت می‌کند و سفره مردم به ویژه دهک‌های پایین جامعه هرروز کوچک‌تر می‌شود.
اسرائیل هم در پی درگیری شش‌ماهه در غزه، هزینه بالایی را تا کنون صرف بمب‌ها و تسلیحات به کار گرفته شده در این جنگ کرده و بسیاری از نیروی کارش نیز به جبهه‌های جنگ فراخوانده شدند.
اکنون این نکته قابل تامل است که حملات شنبه شب جمهوری اسلامی به اسرائیل چه هزینه‌ای را به این دو اقتصاد متحمل کرده است؟
کیفیت تسلیحات نظامی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با قدرت‌های بزرگ و اسرائیل چندان بالا نیست؛ در همین حمله به اسرائیل، پهپادها و موشک‌های ایران از چهار لایه دفاعی نتوانستند عبور کنند و تنها چند به آسمان اسرائیل رسید و آسیب چندانی به مردم این کشور نرساندند.
اما این حمله جمهوری اسلامی، مجال و فرصتی برای دولت اسرائیل می‌شود تا از حجم فشارهای داخلی و بینالمللی علیه آن کاسته شود، اسرائیل طی ۶ ماه گذشته بیش از ۳۳ هزار نفر فلسطینی را در غزه قتل‌عام کرده و شدیدا تحت فشار جامعه بینالمللی است.
در ادامه نگاهی به ارزیابی و هزینه‌های حمله ایران به اسرائیل و برخی از شناخته‌شده‌ترین تسلیحات دفاعی در اختیار ایران خواهیم داشت.
ابعاد حمله پهپادی و موشکی جمهوری اسلامی
به گزارش نیویورک‌تایمز به نقل از مقامات اسرائيلی، جمهوری اسلامی ایران در این حمله از ۳۳۱ تسلیحات شامل ۱۸۵ پهپاد، ۳۶ موشک کروز و ۱۱۰ موشک زمین به زمین استفاده کرده است.
به گزارش تایمز اسرائیل به نقل از دانیل هاگاری، سخن‌گوی ارتش اسرائيل این تسلیحات در مجموع حامل ۶۰ تن مواد منفجره بوده است.
بنابر گزارش‌ها، اسرائیل به کمک متحدانش موفق شده است تا ۹۹ درصد این پهپادها و موشک‌ها را رهگیری و سرنگون کند و به گزارش سی‌بی‌اس به نقل از یک مقام آمریکایی تنها تعداد هفت موشک به خاک اسرائیل اصابت کرده است.
تهران در انتقام حمله مرگبار اول آوریل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق که در آن تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران کشته شدند، اواخر روز شنبه حمله مستقیم بی‌سابقه‌ای را با حدود ۳۰۰ پهپاد و موشک به اسرائیل آغاز کرد.
به گفته ارتش اسرائیل، حمله ایران شامل ۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و ۱۲۰ موشک بالستیک بود که ۹۹ درصد آنها توسط پدافند هوایی رهگیری شدند.
بیشتر این پهپادها و موشک‌ها قبل از رسیدن به اسرائیل با کمک آمریکا، اردن و سایر متحدان اسرائيل رهگیری شد. کانال ۱۲ اسرائيل گزارش داده که کابینه جنگی چندین گزینه تلافی‌جویانه را مورد بحث قرار داده است که هرچند شدید خواهد بود اما در عین آن با هدف جلوگیری از تشدید مارپیچ تنش‌ها خواهد بود.
بر اساس گزارش روز دوشنبه در وال استریت ژورنال، برخی از گزینه های روی میز شامل حملات سایبری به همراه حملات هدفمند به سایت‌های کلیدی دولتی مانند زیرساخت‌های نفتی ایران است.
حمله به پرسنل و زیرساخت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران یا به یکی از نیروهای نیابتی تهران در منطقه از جمله حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها در یمن از دیگر پاسخ‌های احتمالی است.
تحلیل‌گران همچنین گفتند که حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران بعید خواهد بود، به ویژه با توجه به این که حمایت و بودجه ایالات متحده برای چنین عملیاتی مورد نیاز است.
بنابر ویدیویی که ارتش اسرائیل منتشر کرده است این حملات تنها خسارت اندکی به زیرساخت‌های پایگاه هوایی نواتیم واقع در صحرای نگب زده است و بنابر برخی گزارش‌ها یک دختر ۷ ساله در پی این حملات مجروح شده است.
اکنون نیز کابینه جنگ اسرائيل در حال بررسی چگونگی پاسخ به این حملات و جهان نگران گسترش جنگ منطقه‌ای در صورت درگیری شدیدتر میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل است.
قدرت بالای دفاعی اسرائیل
به گفته مقامات اسرائیل «۹۹ درصد» از موشک‌ها و پهپادهایی که اکثر آنها از درون ایران و در فاصله تقریبا ۱۷۷۰ کیلومتری از خاک اسرائیل شلیک شده بودند، توسط سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل و متحدانش رهگیری و منهدم شدند و و تنها «تعداد کمی» از موشک‌های بالستیک به اسرائیل رسیدند.
این در حالی است که به گفته ارتش اسرائیل در مجموع حدود ۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و ۱۲۰ موشک بالستیک شلیک شده بود. اما این موشک‌ها و پهپادها چگونه سرنگون شدند؟
اسرائیل برای دفاع از خاک خود، طیف وسیعی از سامانه‌های نظامی را برای جلوگیری از حملات موشک‌های کروز و بالستیک(که دومی از بالای جو عمل می‌کند) به کار می‌گیرد.
طبق گفته سازمان دفاع موشکی این کشور، سیستم «گنبد آهنین» با برد ۴ تا ۷۰ کیلومتر لایه زیرین دفاع موشکی اسرائیل محسوب می‌شود.
دست‌کم ۱۰ سامانه گنبد آهنین مجهز به رادار در اسرائیل وجود دارد که هر کدام می‌توانند موشک‌ها را ردیابی و شناسایی کنند. این سامانه بعد از رهگیری موشک‌ها و راکت‌ها، با استفاده از یک سیستم فرماندهی و کنترل به سرعت محاسبه می‌کند که آیا پرتابه‌ای که وارد می‌شود تهدید خواهد بود یا به یک منطقه خالی از سکنه برخورد می‌کند؟
اگر موشک واقعا یک تهدید محسوب شود، آن‌گاه گنبد آهنین موشک‌هایی را از زمین شلیک می‌کند تا آنها را در هوا نابود کنند.
پله بعدی نردبان دفاع موشکی اسرائیل، سامانه «فلاخن داوود» است که برای تهدیدات کوتاه‌برد و میان‌برد طراحی شده است.
این سامانه موشکی که بصورت مشترک توسط شرکت نظامی رافائل اسرائیل و غول دفاعی آمریکا ریتیون ساخته شده، می‌تواند اهدافی شامل موشک‌ها و پهپادهای مهاجم را تا شعاع ۲۵۰ کیلومتری هدف قرار دهد.
اسرائیل برای دفاع در برابر موشک‌های بالستیک، سیستم‌های «خِتْسْ»(پیکان) را با همکاری مشترک با ایالات متحده توسعه داده است.
«پیکان ۲» از کلاهک‌های تکه‌تکه استفاده می‌کند تا موشک‌های بالستیک مهاجم را در مرحله پایانی عملکرد خود(در حین شیرجه به سمت اهداف) در لایه فوقانی جو منهدم کند.
پیکان ۲ بردی معادل ۹۰ کیلومتر دارد و می‌تواند تا ۵۰ کیلومتر ارتفاع بگیرد. این سامانه را ارتقاء سامانه دفاع موشکی پاتریوت آمریکا می‌دانند که اسرائیل زمانی از آن استفاده می‌کرد.
«پیکان ۳» نسل جدیدتری از این موشک‌ها است که اسرائیل برای رهگیری موشک‌های بالستیک قبل از ورود مجددشان به جو استفاده می‌کند.
اسرائیل همچنین دارای هواپیماهای جنگنده پیشرفته از جمله جت‌های رادارگریز اف-۳۵ است که قبلاً برای سرنگون کردن پهپادها و موشک‌های کروز استفاده می‌کرد.
عکس‌های منتشرشده توسط نیروی هوایی اسرائیل در اوایل روز یکشنبه، جنگنده‌های اف-۳۵ و اف-۱۵ را پس از آنچه «رهگیری‌ها» و «ماموریت‌های دفاع هوایی» نامیده شده‌اند، در حال بازگشت به پایگاه‌های خود در اسرائیل نشان می‌دهند.
علاوه بر خود اسرائیل، آمریکا و متحدین این کشور نیز شب گذشته برای رهگیری و نابودی موشک‌ها و پهپادها وارد عمل شده بودند.
جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، گفته است: «به لطف استقرار امکانات و مهارت فوق‌العاده نظامیان‌مان، ما به اسرائیل کمک کردیم تا تقریبا همه پهپادها و موشک‌های مهاجم را سرنگون کند.»
مقامات پنتاگون به شبکه سی‌ان‌ان گفته‌اند که نیروی دریایی ایالات متحده دست‌کم سه موشک بالستیک را با استفاده از سامانه دفاع موشکی «ایجیس» (Aegis)، نصب‌شده روی دو ناوشکن در شرق مدیترانه، سرنگون کرده است.
بنابر اعلام وزارت دفاع آمریکا، جنگنده‌های این کشور نیز در سرنگون کردن موشک‌ها و پهپادهای ایرانی مشارکت داشته‌اند. با این حال هنوز مشخص نیست که این هواپیماهای آمریکایی در چه منطقه‌ای عملیات کرده‌اند. در حال حاضر ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی ایالات متحده در نزدیک این ناحیه حضور دارند.
شب گذشته بریتانیا نیز اعلام کرده بود که آماده است با استفاده از هواپیماهای نیروی هوایی سلطنتی که در منطقه دارد مداخله کند. در بیانیه وزارت دفاع بریتانیا آمده بود: «جنگنده‌های بریتانیا در صورت لزوم هر گونه حمله هوایی در محدوده ماموریت‌های فعلی‌مان را رهگیری خواهند کرد.»
این در شرایطی است که سخن‌گوی ارتش اسرائیل اعلام کرده است فرانسه نیز در ممانعت از حملات ایران دست داشته است. او گفت: «ما در حال همکاری نزدیک با ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه هستیم که امشب اقدام کردند. این همکاری همیشه نزدیک بوده است، اما امشب به شکل غیرعادی‌ای خود را نشان داد.»
همزمان مقامات اردن نیز گفتند که آنها هم چندین پهپاد ایرانی را در مسیر رسیدن به اورشلیم و در نزدیکی مرز عراق و سوریه در خاک این کشور رهگیری و سرنگون کرده‌اند.
مقامات اردن توضیح بیش‌تری درباره عملیات شب گذشته خود نداده‌اند، با این حال شماری از ساکنان محلات جنوبی امان در ۶۰ کیلومتری اورشلیم چندین پهپاد ساقط شده را مشاهده کرده‌اند.
سامانه اسرائیلی موسوم به «گنبد آهنین» در حال رهگیری موشک‌های شلیک شده از سوی ایران – آسوشیتدپرس
سنتکام: بیش از ۸۰ پهپاد پرتاب‌شده از ایران و یمن به سوی اسرائیل را منهدم کردیم
فرماندهی مرکزی آمریکا «سنتکام»، یکشنبه ۲۶ فروردین اعلام کرد که بیش از ۸۰ پهپاد و شش موشک بالستیک شلیک شده به سوی اسرائیل از ایران و یمن در روزهای ۲۴ و ۲۵ فروردین را منهدم کرده است.
در بیانیه «سنتکام» روی پلتفرم «ایکس» آمده است که نیروهای این فرماندهی، یک موشک بالستیک و ۷ پهپاد را قبل از شلیک از مناطق زیر کنترل خوثی‌ها در یمن، منهدم کردند.
این بیانیه افزود: «نیروهای ما آماده حمایت از دفاع اسرائیل در برابر اقدامات خطرناک ایران هستند.»
در بیانیه آمده است: «ادامه رفتار بی‌سابقه، بدخواهانه و متهورانه ایران، ثبات منطقه‌ای و ایمنی نیروهای آمریکایی و نیروهای ائتلاف را به خطر می‌اندازد.»
فرماندهی مرکزی آمریکا در ادامه تاکید کرد که به همکاری با شرکای منطقه‌ای برای تقویت امنیت منطقه ادامه خواهد داد.
ارتش آمریکا نیز طی بیانیه خود گفت: «فرماندهی مرکزی ایالات متحده همچنان آماده حمایت از دفاع از اسرائیل در برابر این اقدامات خطرناک ایران است. ما به همکاری با همه شرکای خود در منطقه برای تقویت امنیت منطقه‌ای ادامه خواهیم داد.»
حمله شامگاه شنبه و بامداد یکشنبه ایران به اسرائیل با بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد که اکثرا از خاک ایران پرتاب شدند، عملا خسارات اندکی بر جای گذاشت زیرا سامانه‌های پدافندی اسرائیل با کمک آمریکا، بریتانیا، فرانسه و اردن توانست بیشتر این پرتابه‌ها را سرنگون کند.
مقامات آمریکایی اعلام کردند: نیمی از موشک‌های ایران پرتاب نشدند یا سقوط کردند
وال استریت ژورنال، دوشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۳ برابر با ۱۵ آوریل ۲۰۲۴، به نقل از سه مقام آمریکایی نوشت که حدود ۵۰ درصد موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی ایران در زمان پرتاب به سمت اسرائیل شلیک نشدند یا اینکه بعد از پرتاب سقوط کردند. تصاویر متعددی در شبکه‌های اجتماعی از سقوط موشک‌ها در خاک ایران منتشر شده است.
به گفته آنها حدود ۱۱۵ تا ۱۳۰ موشک بالستیک در نهایت توانستند حرکت به سمت اسرائیل را ادامه دهند که رهگیری و منهدم شدند. به بیان دیگر فقط نیمی از موشک‌هایی که جمهوری اسلامی ایران قصد داشت در دقایق اولیه بامداد یکشنبه آنها را به سوی اسرائیل شلیک کند، با موفقیت پرتاب شدند. به گفته ارتش اسرائیل ۹۹ درصد آنها پیش از رسیدن به خاک اسرائیل خنثی شدند.
ارتش اسرائیل نیز اعلام کرده است که ۹۹ درصد پهپادها و موشک‌های شلیک شده از ایران را پیش از ورود به هاک اسرائیل منهدم کرده است. ارتش‌های کشورهای متحد اسرائیل از جمله آمریکا و بریتانیا نیز در روند خنثی‌سازی موشک‌ها و پهپادها به اسرائیل کمک کردند.
یک مقام آمریکایی به وال استریت ژورنال گفت، این درصد خطا و عملکرد ناموفق برای ظرفیت موشکی ایران بسیار زیاد است.
این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی ایران مدعی شده‌اند که موفقیت حمله‌های موشکی و پهپادی بامداد یکشنبه آنها علیه اسرائیل بیش از آن چیزی بوده که انتظار داشتند.
هزینه ایران چه‌قدر بود؟
بنابر گزارش‌های منتشر شده، جمهوری اسلامی ایران در این حمله از ۱۸۵ پهپاد انتحاری شاهد ۱۳۶ و ۱۳۱ استفاده کرده است. قیمت هرکدام از این پهپادها بین ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار است در نتیجه میانگین هزینه‌ای که طی این حملات صرف این پهپادها شده چیزی حدود شش میلیون و ۴۷۵ هزار دلار است.
بنابر اعلام سخن‌گوی ارتش اسرائيل تهران در این حمله از ۳۶ موشک کروز استفاده کرده است. بنابر منابع اینترنتی هزینه هر یک از این موشک‌ها بین پنج تا ۱۲ میلیون دلار است و در نتیجه به‌طور میانگین حدود ۳/۶ میلیون دلار هزینه استفاده از این موشک‌ها شده است.
همچنین به گزارش نیویورک‌تایمز در این حمله از ۱۱۰ موشک زمین به زمین میان‌برد استفاده شده است. بنابر منابع اینترنتی قیمت هرکدام از این موشک‌ها بین یک تا پنج میلیون دلار است. و در نتیجه به طور میانگین هزینه‌ای حدود ۲۷۵ میلیون دلار صرف این موشک‌ها شده است.
در نتیجه به نظر می‌رسد تنها تسلیحات مورد استفاده ایران در این حملات هزینه‌ای حدود ۵۸۷ میلیون دلار روی دست جمهوری اسلامی ایران گذاشته است که البته باید بدان هزینه‌های لجستیکی و انسانی را اضافه کرد.
این نکته قابل ذکر است که این هزینه‌ها به‌صورت تخمینی و از راه بررسی سایت‌های اینترتی به دست آمده و به هیچ‌عنوان دقیق نیست.
ارتش اسرائيل طی پستی در شبکه اجتماعی ایکس بهای تسلیحات استفاده شده به دست جمهوری اسلامی ایران در این حملات را اعلام کرد.
بر اساس اعلام ارتش اسرائيل در این حمله از پهپادهای شاهد آرش به ارزش ۷۵ هزار دلار، شاهد غزه به ارزش ۷۰ هزار دلار، کمان ۲۲ به قیمت ۴۵ هزار دلار و شاهد ۱۳۶ به بهای ۲۰ هزار دلار استفاده شده است.
همچنین سپاه پاسداران از موشک‌های خیبر به ارزش ۳۰۰ هزار دلار و قدیر به بهای دو میلیون دلار در این حملات استفاده کرده است.
بنابر تخمین ارتش اسرائيل، هزینه کلی حملات شنبه شب سپاه پاسداران به این کشور ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.
هزینه دفاع اسرائیل چه‌قدر بود؟
رام آمیناخ، مشاور مالی سابق رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل در گفتگو با نشریه اسرائیلی یدیعوت آهرونوت هزینه دفاعی اسرائيل را برای حمله شنبه شب جمهوری اسلامی حدود چهار الی پنج میلیارد شکل(۳۵/۱ میلیارد دلار) برآورد کرد.
آمیناخ گفت: «موشک‌های بالستیک باید با استفاده از سامانه پیکان« (Arrow System)سرنگون شوند و موشک‌های کروز را می‌توان با موشک‌های دیگر ساقط کرد. پهپادها هم عمدتا توسط هواپیما‌ها هدف قرار داده می‌شوند. هزینه هر موشک سامانه پیکان ۵/۳ میلیون دلار و قیمت هر فلاخن داوود یک میلیون دلار است. با اضافه کردن هزینه هواپیما‌ها به حدود چهار تا پنج میلیارد شکل(۳۵/۱ میلیارد دلار) برای کل عملیات شب گذشته می‌رسیم.
شناخته‌شده‌ترین تسلیحات دفاعی در اختیار ایران خواهیم داشت.
سیستم یک‌پارچه پدافند هوایی
از سال ۱۳۹۴- ۲۰۱۵ جمهوری اسلامی با رونمایی از یک سیستم هوشمند فرماندهی و کنترل پدافندی که آن را «پیامبر اعظم» نام‌گذاری کرد، تلاش خود را برای اتصال تمام مراکز راداری، موشکی، دیده‌بانی عملیات و مناطق پدافندی ایران آغاز کرد.
براساس ادعای فرماندهان ایرانی «هدایت، رهگیری اهداف، سامانه‌های موشکی، تخصیص نوع سلاح و پیش‌بینی اهداف دشمن» همگی توسط این سیستم یک‌پارچه مدیریت می‌شود. ایران در این سال‌ها تلاش داشته که این سیستم را ارتقا و آن را هوشمند سازد.
موشک‌های پدافندی دوش‌پرتاب
این نوع موشک‌های پدافندی بیشتر مناسب دفاع در ارتفاع پایین و زمانی است که کاربر آن تسلط مناسبی به هدف خود داشته باشد. ایران از قدیم کاربر موشک‌های سام ۷ استرلا و موشک استینگر بوده و در جنگ هشت ساله از این سلاح بهره برده است. این سلاح بیشتر بر اساس یک جستجوگر فروسرخ عمل کرده و به‌دنبال هدف خود می‌رود.
میثاق ۱، ۲ و ۳ موشک پدافندی از همین خانواده است که براساس موشک چینی کیو دبلیو ۱ ونگارد در ایران تولید شده است. میثاق دارای برد ۵ تا ۶ کیلومتر و ارتفاع موثر تا ۴ کیلومتر است.
توپ‌های پدافندی
دیگر سلاح پدافندی که ایران از قدیم برای مقابله با تهدیدهای هوایی و به ویژه در ارتفاع پایین از آن بهره می‌برد انواع مختلفی از توپ‌های دفاع هوایی است. شیلکا که از ۴ توپ۲۳م‌م سوار بر یک خودرو شنی‌دار با هدایت رادار که ۲۵۰۰ متر برد موثر آتش با راداری با برد تقریبی ۷ کیلومتر دارد، توپ ضدهوایی ZSU-۵۷-۲ شامل دو توپ ۵۷م‌م روی یک برجک شنی‌دار تانک تی ۵۵ که دارای سرعت آتش ۱۲۰ گلوله در دقیقه است و برد موثر آتش آن بین۴ تا ۵ کیلومتر است و توپ ضدهوایی ۲۳میلی‌متری زد یو ۲۳ ساخت شوروی و کره شمالی که در ایران هم تولید می‌شود و دارای سرعت آتش ۴۰۰ گلوله در دقیقه و برد موثر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر است.
دیگر توپ پدافندی در خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران سامانه سماوات است که در حقیقت نسخه ایرانی شده سامانه اسکای گارد سوئیسی با یک رادار جدید و یک دوربین دید اپتیکی و مسافت‌یاب لیزری است. این توپ۳۵میلی‌متری سرعت آتش ۵۵۰ گلوله در دقیقه از هر لوله را داراست و برد موثر آن ۳۵۰۰ متر است. دیگر سامانه ۳۵میلی‌متری ایران سراج نام دارد. سراج شامل توپ دفاع هوایی۳۵میلی‌متری اورلیکن یا همان توپ سماوات که بر روی یک خودروی شش چرخ و دارای یک مجموع اپیتکی برای کشف و درگیری با هدف سوار یک کامیون جدا و شامل دوربین دید حرارتی و مدار بسته و مسافت یاب لیزری است. خود توپ اورلیکن ۳۵ پیش از انقلاب به سازمان رزم ایران وارد شده بود. این دو سامانه احتمالا توان درگیر شدن با طیفی از موشک‌های کروز را هم دارند.
سامانه سعیر با یک توپ ۱۰۰میلی‌متری کی اس ۱۹ تولید ۱۹۵۰ شوروی با یک رادار کنترل آتش و سیستم هدف‌گیری و تنظیم جهت اتوماتیک و همچنین سامانه مصباح۱ که در واقع ترکیب چهار توپ ۲۳میلی‌متری دو لول زد یو ۲۳-۲ با سرعت آتش ۲۰۰۰ گلوله بر دقیقه به‌صورت عملی و سامانه کنترل آتش با رادار و اپتیک، دیگر توپ‌های دفاع هوایی ایران را تشکیل می‌دهند.
سامانه پدافندی مجید
سامانه پدافند هوایی کوتاه‌برد و ارتفاع‌پست مجید بر یک خودروی ارس ساخت ایران سوار است. سامانه دارای رادار کاشف-۹۹ و موشک آ دی-۰۸ با برد ۸ کیلومتر است.
سامانه پدافندی آذرخش
سامانه کوتاه‌برد که از موشک‌های کوتاه‌برد و زمین‌به‌هوای آذرخش استفاده می‌کند. موشک این سامانه از کاونده تصویرساز حرارتی بهره می‌برد و احتمالا حدود ۱۰ تا ۱۲ کیلومتر برد دارد. هر سامانه پدافندی آذرخش از ۴ موشک آماده به شلیک برخوردار است که تا ۱۰ کیلومتر برد دارند.
سامانه راپیر
راپیر از نخستین سامانه‌های پدافندی موشکی وارد شده به ایران و محصول دهه ۱۹۶۰ در انگلستان برای مقابله با جنگنده بمب‌افکن‌های در ارتفاع پست ساخته شد. راپیر شامل یک لانچر پرتاب با چهار موشک است. ایران در دهه‌های ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ دست به ارتقا این سامانه زد.
سامانه هاوک
کارامدترین سامانه پدافندی ایران در زمان جنگ با عراق هاوک آمریکایی بود. هاوک طراحی دهه ۱۹۶۰ تا زمان ورود به خدمت پاتریوت اصلی‌ترین سامانه دفاعی غربی بود. داری برد ۴۵ کیلومتر و ارتفاع عمل ۲۰ کیلومتر است. این سامانه همچنان پرتعدادترین سامانه پدافند ارتش است. ایران در دهه ۱۳۷۰ دست به ساخت موشک هاوک با نام شاهین زد و بعد دست به ساخت رادار هشدار و رادار درگیری این سامانه زد که با نام مرصاد شناخته می‌شود.
سامانه مرصاد
مرصاد با موشک شاهین، نسخه مهندسی معکوس موشک هاوک است. ادعا شده که مرصاد ۶۰۰ کیلومتر در ساعت سریعتر و با سرعت ۳ ماخ دارای رادار کاوش، نسخه بومی رادار امریکایی ام پی کیو ۵۰ متعلق به سامانه هاوک است. کاوش یک رادار جستجو با برد ۱۵۰ کیلومتر است. همچنین رادار هادی نام رادار درگیر این سامانه است که وظیفه هدایت موشک به طرف هدف را دارد که آن نیز مهندسی معکوس رادار ام پی کیو ۴۶ است. گفته شده مرصاد توان درگیری همزمان با دو هدف را دارد.
نسخه دیگر این سامانه یعنی مرصاد ۱۶ در واقع هماهنگ‌سازی موشک شلمچه۲ با سامانه مرصاد است. در این سامانه از یک لانچر با سه موشک شلمچه۲ با برد ۴۰ کیلومتر استفاده شده است. شلمچه ۲ بر اساس موشک آمریکایی استاندارد ۱ ساخته شد؛ موشکی که قبل از انقلاب تحویل ایران شده است. در سامانه مرصاد ۱۶ می‌توان از همان رادار کشف و هدایت سامانه مرصاد استفاده کرد و یا اینکه از رادار بومی حافظ با برد ۲۵۰ کیلومتر و با توان کشف ۱۰۰ هدف و درگیری با ۶ هدف استفاده کرد.
اچ کیو۲ و اچ کیو۷
اچ کیو۲ در زمان جنگ توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از چین خریداری شد. هر آتش‌بار شامل۵ لانچر ثابت پرتاب تکی موشک با رادار جستجو و رادار هدایت بود. بر اساس موشک این سامانه هم ایران موشک صیاد۱ را ساخته است. ایران در سال ۱۹۹۹ دست به دریافت ۶ آتش بار اچ کیو۷ به همراه ۲۵۰ تیر موشک آن زد. این سامانه دارای برد ۱۰کیلومتر و ارتفاع عمل ۵ کیلومتر است. اچ کیو۷ براساس سامانه کورتال فرانسوی ساخته شده بود. ایران خود بر اساس این سامانه، سامانه «یا زهرا» را ساخت.
سامانه یا زهرا
سامانه پدافندی مشابه اچ کیو ۷ چینی که از موشک شهاب ثاقب بهره می‌برد. شهاب ثاقب در واقع تولید موشک اچ کیو ۷ چینی در ایران است. این موشک تا ۱۱ کیلومتر برد و ۶۰۰۰ متر سقف پرواز دارد. بنا بر اطلاعات موجود ایران تعدادی سامانه اف‌ام ۸۰ نسخه صادراتی اچ کیو ۷ را از چین دریافت کرد و با کمک چین و برخی تجهیزات چینی سامانه یا زهرا را تولید کرد. این سامانه کششی و نیمه متحرک است و دارای یک رادار و دوربین اپتیکی حرارتی و مسافت یاب لیزری است و در دو طرف رادار و سامانه‌های اپتیکی دو موشک شهاب ثاقب درون کپسول قرار می‌گیرد.
حرز نهم هم مشابه سامانه یازهرا است با این تفاوت که تمام متحرک بوده و پشت یک کامیون سوار می‌شود و نوع رادار مورد استفاده در آن هم متفاوت است.
سام ۵ (S200)
ایران در اواخر موجودیت شوروی در سال ۱۹۸۹ دست به خرید دو آتش‌بار اس۲۰۰ به همراه ۴۰ موشک زد. موشک اس۲۰۰ دارای برد ۳۰۰ کیلومتر است.
سام ۶
متعلق به سازمان رزم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و با دو آتش‌بار شامل۶ لانچر و دو رادار در کنار موشک‌های ۳ام۹ در سال ۱۹۹۵ از روسیه به شکل دست دوم خریداری شد. این سامانه با برد ۲۴ کیلومتر و ارتفاع عملیاتی۱۴ کیلومتری بعدها در ایران در قالب سامانه رعد۱ استفاده شد.
سامانه رعد
سامانه رعد شامل موشک طائر ۲ است که مشابه موشک پدافند روسی بوک ام۲ است. رعد دارای برد ۵۰ کیلومتر و سقف پرواز ۲۵۰۰۰ متر است و بر روی یک شاسی چرخ دار شش چرخ که بسیارش شبیه شاسی بوک ام۲ است نصب می‌شود و روی هر خودرو سه موشک نصب شده است. این سامانه دارای یک ارتقا با نام رعد۲ است.
تور ام۱
سامانه پدافندی ارتفاع پست تور نخستین خرید پدافندی گسترده ایران از روسیه بود. ایران در سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۷ میلادی ۲۹ لانچر پرتاب موشک تور به همراه ۷۵۰ تیر موشک ۹ام۳۳۸ برای این سامانه خریداری و دریافت کرد. تور ام۱ شامل هشت موشک روی شاسی شنی‌دار است. این سامانه که توسط سپاه پاسداران استفاده می‌شود عامل جنایت شلیک به هواپیمای PS752 اوکراینی در دی ۱۳۹۸ است.
سامانه پدافندی دزفول
سامانه پدافند ارتفاع پست که بر اساس سامانه تور ام۱ روسی ساخته شده است. این سامانه دارای برد ۱۲ کیلومتر و ارتفاع عمل ۶ کیلومتر بوده و روی یک کامیون سوار است.
سامانه زوبین
یک سامانه ارتفاع پست خودکششی که رادار و و یک لانچر با هشت موشک همگی سوار بر یک خودروی شش چرخ هستند. سامانه با برد کشف ۳۰ کیلومتر و برد درگیری ۲۰ کیلومتر می‌تواند همزمان با هشت هدف درگیر شود.
اس۳۰۰
می‌توان گفت یکی از معروف‌ترین سامانه‌های پدافندی که ایران با کشمکش فراوان کاربر آن شد S300 روسی است. ایران در سال ۲۰۱۶ بعد از یک دهه کشمکش موفق به دریافت سامانه‌های اس ۳۰۰ پیام یو ۲ از روسیه شد. این سامانه چند منظوره توان درگیری با موشک‌های کروز و بالستیک را داراست. ایران ۴ گردان شامل ۴ آتش‌بار هرکدام با ۳ تا ۴ لانچر پرتاب و رادار هدایت و به همراه دو رادار برد بلند بیگ برن را دریافت کرده است. بر اساس داده‌های سازمان صلح بین‌الملل، ایران ۱۵۰ تیر موشک ۴۸ان۶ را برای این سامانه خریداری کرده که با برد ۲۰۰ کیلومتر می‌تواند اهدافی تا سرعت ۸ ماخ را تعقیب کند. رادار اس۳۰۰ دارای بیش‌ترین برد ۳۰۰ کیلومتر است و می‌تواند ۱۰۰ هدف را رهگیری کند.
سامانه موشکی تلاش
در شهریور ۱۳۹۴ رونمایی شد و به ادعای فرماندهان ایران محصولی کاملا بومی است. این سامانه سری موشک‌های صیاد را به سمت اهداف خود شلیک می کند. صیاد۲ موشک پدافندی ارتفاع بالا ساخت ایران است که بر اساس موشک آمریکایی استاندارد ۱ ساخته شده است. ایران در اواخر دهه ۸۰ شمسی دست به ارتقا موشک‌های استاندارد۱ زد و در ادامه یک نسخه کامل از این موشک که از نسخه امریکایی بزرگتر است را ساخت. موشک دارای لانچر پرتابی مشابه پاترویت آمریکایی است که در سیلو‌های دو و چهار تایی بر روی یک کامیون نصب است. صیاد۳ موشک با سوخت جامد و برخورداری از هدایت ترکیبی دارای برد ۱۲۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری ۲۷ کیلومتراست. ازلحاظ بدنه و ظاهر شبیه به خانواده استاندارد و باله‌های انتهایی نیز شبیه به موشک پاتریوت است. سامانه تلاش و ۱۵ خرداد از موشک صیاد۲ و ۳ بهره می‌برد.
سامانه سوم خرداد
سازمان هوافضای سپاه مدعی طراحی و تولید این سامانه شده است. از لحاظ طراحی سامانه طرحی مشابه بوک روسی دارد و تمام اجزای سامانه اعم از رادار و موشک و سیستم کنترل فرماندهی دریک خودرو جمع شده است. گفته شده که این سامانه امکان استفاده از چند نوع موشک برای پوشش ارتفاع و بردهای مختلف را داراست.
این سامانه از موشک ۹ دی با برد ۳۰ کیلومتر برای مقابله با اهداف در برد کم و پست از جمله موشک‌های کروز مناسب است. همچنین با مسلح شدن به موشک‌های طایر با برد پنجاه کیلومتر و صیاد ۲ بابرد ۷۵ کیلومتر و ارتفاع درگیری ۲۷ کیلومتر برای پوشش برد متوسط و با استفاده از موشک جدید نسل طایر که دارای برد ۱۰۵ کیلومتری است در پوشش برد بیشتر استفاده خواهد شد. آتش‌بار این سامانه قادر به درگیری همزمان با چهار هدف و شلیک هشت موشک است.
سامانه طبس
این سامانه دارای برد ۶۰ کیلومتر و ارتفاع درگیری ۳۰ کیلومتر است و می‌تواند با یک هدف درگیر و دو موشک را هدایت کند.
سامانه ۹ دی
اردیبهشت ۱۴۰۰ از این سامانه رو نمایی شد. شامل نصب موشکی با نام ۹ دی روی خودروی حامل سامانه سوم خرداد است. این سیستم شامل دو لانچر ۴ تایی در مجموع با هشت موشک با همان رادار هدایت آتش و خودروی سامانه سوم خرداد است.
سامانه باور۳۷۳
بعد از لغو تحویل موشک اس ۳۰۰ از سوی روسیه، برنامه‌ای برای ساخت یک موشک پدافند برد بلند با توان مقابله با موشک‌های کروز توسط ایران دنبال شد. این برنامه شامل ترکیب موشک صیاد ۴ و سامانه رادار جدید بود. صیاد ۴ موشکی که برای سامانه باور ۳۷۳ ساخته شده، دارای برد ۲۰۰ کیلومتر است و از سامانه خروجی متغییر بهره می‌برد. این موشک شباهت بسیاری به موشک روسی سامانه پدافند هوایی اس ۳۰۰ دارد و دارای یک کلاهک ۱۵۰ کیلوگرمی است.
در ۳۱ مرداد ۱۳۹۸ این سامانه به شکل رسمی رو نمایی شد. در تصاویر این سامانه دارای یک گردان متشکل از یک رادار جستجو، یک رادار درگیر و شش پرتابگر است که هر پرتابگر بین دو تا چهار موشک حمل می‌کنند برد موشک این سامانه ۲۰۰ کیلومتر عنوان شده است.
سامانه ۱۵ خرداد
سامانه ۱۵ خرداد در خرداد سال ۱۳۹۸ رونمایی شد. گفته می‌شود سامانه ۱۵ خرداد می‌تواند اهدافی نظیر جنگنده و پهپادهای مهاجم را در برد ۱۵۰ کیلومتر شناسایی و تا برد ۱۲۰ کیلومتر ردگیری نماید و توانایی شناسایی اهداف پنهان‌کار در برد ۸۵ کیلومتر و درگیری و انهدام آنها را در برد ۴۵ کیلومتری را دارا است. سامانه پدافند هوایی «۱۵ خرداد» همچنین قادر است تعداد ۶ هدف را به‌طور همزمان شناسایی و ردگیری نموده و علیه ۶ هدف عملیات شلیک و انهدام را انجام دهد.
از دیگر قابلیت‌های این سامانه امکان استفاده از دو نوع موشک مختلف با بردهای متفوات در یک پرتابگر هست؛ به‌طوری که همزمان توان لود و پرتاب موشک صیاد دو با برد ۷۵ کیلومتر و صیاد ۳ با برد ۱۲۰ کیلومتر است.
سامانه پدافندی آرمان
یکی از آخرین سامانه‌های رونمایی شده پدافند ایران است. گفته می‌شود این سامانه در کمتر از ۳ دقیقه امکان عملیاتی شدن را دارد. تمام اجزاء سامانه پدافند هوایی برد متوسط آرمان در یک خودرو جمع شده که چابکی سامانه را افزایش می‌دهد. رادار سامانه، هدف را در ۲۰۰ کیلومتری کشف و در ۱۸۰ کیلومتری رهگیری می‌کند و در ۱۲۰ کیلومتری(با موشک صیاد۳) با هدف درگیر می‌شود. سامانه پدافند هوایی آرمان توانایی درگیر شدن با طیف وسیعی از اهداف از جمله موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد را دارد.
رهگیری در هوا به کمک جنگنده‌ها
ناوگان هوایی ایران بدنه‌ای پا به سن گذاشته دارد. اف ۵، اف ۴ و اف ۱۴های ایران همگی به جامانده از ارتش شاهنشاهی است. اف ۷ چینی، میگ ۲۹ و سوخو ۲۵ ،۲۲، ۲۴ شوروی و ورسیه، میراژ اف ۱ فرانسوی هم دست کمی از همتایان آمریکایی خود ندارند، هر چند پس از انقلاب و بعضا به لطف پناهنده شدن خلبانان عراقی به سازمان رزم ایران پیوستند.
جنگنده‌های ایرانی کوثر، آذرخش و صاعقه هم در حقیقت نسخه‌هایی از همان مدل‌هایی که است در بالا نام برده شد. جوان‌ترین هواپیمای جنگنده ایران یعنی یاک ۱۳۰ روسی هم بیشتر جنبه آموزشی دارد تا قبلیت درگیری هوایی.
با این همه این شانس برای ناوگان هوایی ایران وجود دارد که بتواند پهبادهای با موتور پیستونی را رهگیری و منهدم کند. کاری که نیروی هوایی اسرائیل و متحدانش در قبال پهبادهای ایرانی در حمله ۲۵ فروردین انجام دادند.
سامانه باور۳۷۳
ادعاهای کاذب رسانه‌های جمهوری اسلامی و تهدید رسانه‌ها
خبرگزاری «مهر»، روزنامه «ایران»، خبرگزاری تسنیم و چند رسانه دیگر وابسته به حاکمیت نیز ویدیو دیگری را به‌عنوان «تصاویری از هدف قرار دادن پایگاه هوایی نواتیم در صحرای نقب» منتشر کردند. این ویدیو هم اما برخلاف ادعای منتشرکنندگان، مربوط به آتش‌سوزی چند ماه پیش در شیلی بود:
خبر حاوی اطلاعات نادرست دیگر را «نورنیوز»، رسانه منسوب به شورای عالی امنیت ملی منتشر کرد و توسط کاربران جهان عرب نیز در شبکه‌های اجتماعی باز نشر شد. این ویدیو که با عنوان «فرار شهرک نشینان صهیونیست» منتشر شده بود، از حساب کاربری نورنیوز در شبکه اجتماعی ایکس حذف شده است، اما رسانه‌هایی مانند «شرق» همچنان آن را از حساب کاربری خود حذف نکرده‌اند:
این تصاویر اما مربوط به تجمع هواداران یک خواننده انگلیسی در بوئنوس‌آیرس، آرژانتین است.
خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی، «ایرنا» نیز در یک گزارش تصویری با عنوان «پاسخ قاطع به خط قرمز‌ها»، از تصاویر منتشر شده در حساب کاربری یک کاربر عرب زبان در شبکه‌های اجتماعی استفاده کرد.
ویدیو مربوط به شادی مردم فلسطینی در محوطه مسجد الاقصی نیز بارها توسط رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی بازپخش شد.
این ویدئو که با عنوان شادی مردم در مسجد الاقصی پس از حمله به اسرائیل منتشر شده مربوط به گذشته است و از ۱۶ فروردین در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
اما این ویدیو برخلاف ادعای رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی، از ۱۶فروردین در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود.
یکی دیگر از ویدیوهایی که به دفعات توسط رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی بازنشر شد، اگرچه مربوط به اسرائیل بود، اما مربوط به واکنش گنبد آهنین به حمله‌ای راکتی در اکتبر سال گذشته میلادی است.
خبرگزاری‌های فارس، تسنیم، مهر، ایرنا، روزنامه‌های ایران، «همشهری» و…، همگی با استفاده از این ویدیو‌ها یا ترکیب آنها، کلیپ‌هایی در رابطه با حمله پهپادی و موشکی سپاه به اسرائیل ساختند که حاوی اطلاعات غیر دقیق یا دروغ بود.
جمهوری اسلامی همزمان به حمله پهپادی و موشکی به اسرائیل، فضای امنیتی حاکم بر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را تشدید کرد.
سپاه پاسداران، ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ تهدید کرد با آن دسته از کاربران شبکه‌های اجتماعی که از اسرائیل حمایت کنند، برخورد می‌کند. در این اطلاعیه آمده است: «به اطلاع هموطنان عزیز می‌رساند در صورت مشاهده هرگونه فعالیت در حمایت از دولت جعلی اسرائیل در فضای مجازی، در اسرع وقت اطلاعات و مشخصات صفحات مذکور و گردانندگان آنها را به بخش گزارش‌های مردمی سایت گرداب ارسال نمایند.»
در بخش دیگری از این اطلاعیه، سپاه پاسداران تهدید کرد که فعالیت صفحات کاربران در «همراهی و حمایت» از اسرائیل رصد می‌شود و با آن برخورد خواهد شد.
ساعتی پس از صدور این اطلاعیه، دادستانی تهران علیه یک رسانه و یک خبرنگار اقتصادی که نامی از او برده نشده، اعلام جرم کرد.
قوه‌قضاییه جمهوری اسلامی مدعی شده که مطالب منتشر شده در این رسانه، مطالبی «جهت برهم‌زدن امنیت روانی جامعه و متلاطم‌کردن فضای اقتصادی کشور» بوده است.
روزنامه «جهان صنعت»، در صفحه نخست خود در روز ۲۶فروردین ۱۴۰۳، مطلبی با عنوان «بمباران رسانه‌ای بازارها؛ سقوط بورس پس از زلزله سیاسی»، به ارزیابی تبعات تداوم جنگ روانی درگیری احتمالی ایران و اسرائیل بر بازارهای مالی و بورس پرداخته بود.
ساعتی بعد نیز دادستانی تهران اعلام کرد که علیه روزنامه «اعتماد» و «عباس عبدی» اعلام جرم کرده است. بنابر اطلاعیه قوه‌قضاییه، مدیر مسئول روزنامه اعتماد و عباس عبدی باید برای «ارائه توضیحات به دادسرای تهران» مراجعه کنند. قوه‌قضاییه این اعلام جرم را در راستای «مقابله با برهم زنندگان امنیت روانی جامعه» اعلام کرد.
عبدی در یادداشتی که روز یکشنبه در روزنامه اعتماد منتشر شد، نوشته بود: «برخلاف تصور رایج، معتقدم که حمله اسرائیل در اصل واکنشی بوده است و نیازی به پاسخ و واکنش ایران ندارد.»
عباس عبدی در بخش دیگری از این یادداشت نوشته که «بازدارندگی از طریق تسلیحات متعارف با کشوری که موجودیت آن را به رسمیت نمی‌شناسند یا خواهان نابودی آن هستند، بی‌معنا است.»
به‌دنبال دستور «دونالد ترامپ»، رییس‌جمهوری آمریکا برای کشتن «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در نزدیکی فرودگاه بغداد، سپاه پاسداران بامداد ۱۸دی۱۳۹۸ در اعلامیه‌ای از حمله تلافی‌جویانه خود به دو پایگاه عراقی که نیروهای نظامی ایالات متحده در آن حضور داشتند، خبر داد. ساعتی پس از حمله، وزارت دفاع آمریکا تایید کرد که بیش از دوازده موشک به پایگاه عین‌الاسد و یک پایگاه دیگر در اربیل شلیک شده است.
آن زمان هم منابع آمریکا و مستقل، میزان آسیب آن حملات را کم ارزیابی کرده بود.
در مقابل اما خبرگزاری فارس چند ساعت پس از شروع حمله، به نقل از «یک مقام آگاه» در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدعی شد که «تلفات این حمله، ۸۰ کشته و حدود ۲۰۰ نفر زخمی بوده است.»
جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته همواره بدون ارائه سند و مدرکی بر این روایت پافشاری کرده است؛ اگرچه که این روایت کمتر از سوی افکار عمومی در ایران پذیرفته شد.
در حمله پهپادی و موشکی به اسرائیل اما گویا نظام تلاش دارد با اعلام جرم علیه افراد و رسانه‌ها، جلوی انتشار اخبار واقعی در رابطه با این حمله را بگیرد. جمهوری اسلامی تلاش می‌کند تا با این روش، حداقل پیروز میدان «جنگ روایت‌ها» باشد.
ادعای فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی
فرمانده سپاه پاسداران: عملیات با موفقیتی بیش از حد انتظار ما رخ داد
حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران در رابطه با حمله انتقام‌جویانه ایران به اسرائیل گفت: «رژیم صهیونیستی در هر نقطه‌ای که به منافع، شخصیت و شهروندان(ایران) حمله کند، از مبدا جمهوری اسلامی ایران مورد تهاجم مستقیم قرار خواهد گرفت.»
حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران در گفتگوی تلویزیونی خود گفت: «عملیات وعده صادق نمونه برجسته و واضحی برای عبرت گرفتن است.»
او خاطر نشان کرد که «گزارش دقیق و میدانی از اصابت‌ها تا این لحظه نشان‌دهنده این است که این عملیات با موفقیتی بیش از حد انتظار اتفاق افتاده است.»
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در گفت‌و‌گوی تلویزیونی خود گفت که عملیات موشکی و پهپادی علیه اسرائیل «متناسب با اقدام این رژیم در حمله به سفارت ایران در دمشق طراحی شد.»
محمد باقری افزود: در عملیات بامداد یکشنبه «مراکز اطلاعاتی و پشتیبانی حمله صهیونیست‌ها به سفارت ایران در دمشق هدف قرار گرفت.»
او در ادامه گفت که عملیات موشکی و پهپادی اخیر، «معادله پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی را تغییر داد.»
او به شبکه خبر تلویزیون ایران گفت: «این عملیات منتج به نتیجه کامل است، از نظر ما خاتمه یافته است و قصدی بر ادامه عملیات وجود ندارد اما چنانچه رژیم صهیونیستی اقدامی علیه جمهوری اسلامی چه در خاک ما و چه در مراکز متعلق به ما در کشور سوریه و جای دیگری انجام دهد، عملیات بزرگ‌تری انجام خواهد شد.»
رئیس ستادکل نیروهای مسلح درباره هرگونه اقدام آمریکا علیه منافع ایران گفت: «ما این پیام را از طریق سفارت سوییس به آمریکا منتقل کردیم که چنانچه آمریکا در اقدامات تجاوزکارانه صهیونیست‌ها بخواهد همکاری کند یا با امکاناتی که در منطقه دارد مشارکتی داشته باشد و این اطلاعات برای ما قطعی شود، پایگاه‌ها و نفرات آمریکا در منطقه امنیت نخواهند داشت و ما او را مانند متجاوز می‌بینیم و با او هم برخورد لازم را خواهیم داشت.»
دولت اسرائیل تصمیم به «حمله تلافی‌جویانه علیه ایران گرفت»
مقامات اسرائیلی می‌گویند، در پایان نشست کابینه جنگ اسرائیل تصمیم گرفته شد که حمله‌ای قریب‌الوقوع به ایران صورت گیرد، اما به گونه‌ای که به جنگ تمام عیار نینجامد. قرار است هر حمله‌ای با هماهنگی آمریکا صورت گیرد.
رسانه‌های اسرائیلی از پایان نشست کابینه جنگ اسرائیل خبر دادند. یک مقام اسرائیلی روز دوشنبه ۱۵ آوریل-۲۷ فروردین گفت که پاسخ اسرائیل به حمله ایران ممکن است «قریب الوقوع» باشد.
به گزارش ان‌بی‌سی، پس از نشست چند ساعته کابینه جنگ اسرائیل، این مقام مطلع گفته است که تصمیم گیرندگان اسرائیلی معتقدند که پاسخ هر حمله‌ای به اسرائیل باید در مدت کوتاهی بعد صورت گیرد و این حائز اهمیت است.
این مقام افزود که در جلسه کابینه چندین گزینه دیپلماتیک و نظامی مورد بررسی قرار گرفته است. اما هرگونه پاسخی با مقامات آمریکایی هماهنگ خواهد شد.
بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، دولت در حال برنامه‌ریزی برای پاسخ به حمله ایران است که به تهران آسیب می‌رساند، اما باعث یک جنگ تمام‌عیار نمی‌شود.
معنای این رویکرد به‌طور دقیق مشخص نشده است، هر چند که می‌تواند ناظر به یک حمله سایبری یا حمله‌ای محدود به برخی از پایگاه‌های نظامی باشد.
شبکه تلویزیونی کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد که در نشست تقریبا سه ساعته کابینه جنگ به ریاست بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، واکنش‌های مختلفی در مقیاس‌های مختلف روی میز گذاشته شده است.
این رسانه می‌گوید، گزینه‌هایی مطرح شده‌اند که نباید به جنگ با جمهوری اسلامی منجر شوند. برخی از این طرح‌ها می‌توانند بلافاصله اجرا شوند. با این حال اسرائیل قصد دارد اقدامی را با هماهنگی ایالات متحده آغاز کند.
دولت آمریکا پیش از این گفته بود که در حمله مستقیم به ایران، به اسرائیل نخواهد پیوست.
اکنون احتمال حمله اسرائیل به ایران، زیاد است. همان ساعت‌های ابتدایی حمله میکی زوهار، وزیر فرهنگ و ورزش اسرائیل و عضو حزب لیکود نوشت: «اسرائیل امشب مشروعیت بینالمللی گسترده‌ای دریافت کرد تا به ایران با قدرت بی‌سابقه حمله کند. رژیم افراطی آنجا دستانش را رو کرده و ما نباید در برابر سر ماری که برای نابودی اسرائیل تلاش می‌کند سست باشیم.»
براساس مشاهده‌ها و اخبار اعلام‌شده سیستم پدافندی اسرائیل مبتنی بر سامانه‌های فلاخن داوود، پیکان و گنبد آهنین و با همراهی نیروی هوایی پیشرفته این کشور و با حمایت گروه وسیعی از هم‌پیمانان خود موفق شد که حمله ایران را تقریبا دفع کند. در صورتی که اسرائیل تصمیم به پاسخ بگیرد، واقعا ایران چه ابزاری برای ایستادگی در برابر حمله مشابه خواهد داشت؟
پس از طولانی‌شدن حمله اسرائیل به غزه و کشته شدن بیش از ۳۳ هزار تن که ۷۰ درصد آنها زنان و کودکان هستند و همچنین بعد از شکایت آفریقای جنوبی علیه نسل‌کشی اسرائیل در غزه به دیوان بینالمللی دادگستری، حکومت اسرائیل روزبه‌روز اعتبار و مشروعیت خود را در نزد افکار عمومی دنیا از دست داد؛ آن‌چنان‌که نه تنها اعضای اصلی شورای امنیت برای اعلام آتش‌بس اسرائیل را تحت فشار گذاشتند بلکه حتی آمریکا که همواره حامی اسرائیل بود قطعنامه اعلام آتش‌بس را وتو نکرد. حمله ارتش اسرائیل به نیروهای امدادگر «آشپزخانه جهانی» انتقادهای آمریکا را افزایش هم داد. در این شرایط حکومت اسرائیل دنبال دستاویزی می‌گشت که خود را نجات دهد و نامش حتی به‌طورموقت از تیتر خبرهای بد و دهشتناک رسانه‌ها حذف شود و این حمله نمایشی برای اسرائیل نوعی امداد غیبی بود.
در طول شش‌ماه گذشته دولت اسرائیل بارها و بارها به‌دلیل توجه‌نکردن به هشدارهای امنیتی در خصوص حمله هفتم اکتبر حماس مورد انتقاد قرار گرفته است. اکنون برنامه‌ریزی و اجرای این حمله نمایشیِ و رهگیری و سقوط موشک‌های پرتاب‌شده از ایران به دست ارتش اسرائیل و متحدانش، این فرصت را به دولت اسرائیل داده تا توان امنیتی خود در حفظ جان شهروندان اسرائیلی را به رخ بکشد و پیرامون آن تبلیغ کند. وزیر دفاع اسرائیل پس از حمله ایران، دفاع اسرائیل را یک پیروزی امنیتی بزرگ برای دولت خواند.
نتانیاهو نخست وزیر دولت اسرائیل در آخرین انتخابات اسرائیل توانست با جلب موافقت دو حزب راست افراطی در اسرائیل ائتلافی شکننده را برای تشکیل کابینه فراهم کند و پست نخست‌وزیری را به‌دست آورد. اما عملا همین دو حزب دست راستی کنترل کلیه تصمیمات را در دست دارند و مدام با تهدید خروج از ائتلاف بر خواست خود پافشاری می‌کنند. نتانیاهو به خوبی می‌داند که خروج اعضای آن احزاب افراطی از کابینه، منجر به سقوط او خواهد شد و پس از آن نیز محاکمه در انتظارش خواهد بود. حمله ایران به اسرائیل با توجه به موارد فوق، در واقع موجب تثبیت و ادامه حمایت از نخست‌وزیری نتانیاهو خواهد شد. حکومت اسلامی با این حمله، تبدیل به بزرگ‌ترین «ناجی» نتانیاهو شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تهدید اسرائیل به حملات به تاسیسات هسته‌ای ایران نگران است.
رافائل گروسی شامگاه دوشنبه ۲۷ فروردین-۱۵ آوریل، به خبرنگاران در نیویورک گفت که ایران تاسیسات هسته‌ای خود را در روز یکشنبه ۱۴ آوریل، به دلیل «ملاحظات امنیتی» تعطیل کرد.
خبرنگاران از او پرسیدند که آیا وی نگران آن است که برخی از تاسیسات هسته‌ای ایران به اهداف اسرائیل تبدیل شوند؟
وی در پاسخ گفت:«ما همیشه نگران این احتمال هستیم. ما همیشه خواستار خویشتنداری هستیم.
بازرسان من در ایران دیروز از سوی دولت ایران مطلع شدند که تمامی تاسیسات هسته‌ای که ما بازرسی می‌کنیم به دلایل امنیتی بسته خواهند شد. من تصمیم گرفته‌ام تا زمانی که مطمئن شویم اوضاع کاملا آرام نیست، بازرسان کار خود را ادامه ندهند. آنها فردا کار خود را از سر می گیرند.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از حمله احتمالی تلافی‌جویانه اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرد.
به گفته او، جمهوری اسلامی یک روز بعد این تاسیسات را بازگشایی کرد و بازرسان آژانس روز سه‌شنبه پس از اطمینان یافتن از شرایط و وضعیت ایمنی، کار خود را از سر می‌گیرند. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأکید کرد این وقفه یک روزه تاثیری بر کار بازرسان نگذاشته است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به‌طور منظم تاسیسات هسته‌ای ایران نظیر سایت غنی‌سازی نطنز را بازرسی می‌کند. جمهوری اسلامی همواره مدعی شده که برنامه‌های هسته‌ای این کشور اهدافی صلح‌آمیز را دنبال می‌کنند اما کشورهای غربی با رد این ادعا، تهران را به تلاش برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای متهم می‌کنند.
نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل
پس از حمله تلافی‌جویانه ایران، اسرائیل در نشست اضطراری شورای امنیت خواهان فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی شد. مکانیسم ماشه چیست و چگونه فعال می‌شود؟
اسرائیل درخواست جلسه اضطراری شورای امنیت داد و در آن جلسه نماینده اسرائیل هشدار داد که ایران به سمت سلاح هسته‌ای می‌رود و گفت: «تصور کنید ایران با سلاح هسته‌ای به اسرائیل حمله می‌کرد». او خواهان اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران و قرارگرفتن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی شد و از امضاءکنندگان برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) خواست مکانیسم ماشه را فعال کنند.
روسیه و چین در میان امضاءکنندگان برجام هستند و در نشست شورای امنیت، حمله ایران را حمله‌ای تلافی‌جویانه به‌دلیل حمله اسرائیل به سرکنسولگری ایران در دمشق خواندند و خواهان توقف تنش‌ها و پاسخگوکردن اسرائیل در قبال خشونت‌ها در خاورمیانه شدند.
با وجود این، چین و روسیه به همراه فرانسه و بریتانیا و ایالات متحده آمریکا و آلمان در گروه ۱+۵ با تهران مدت‌ها مذاکره کردند و بالاخره به توافق برجام رسیدند. آنها هم خواهان دیدن یک ایران با سلاح هسته‌ای نیستند.
بر اساس بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام چنانچه ایران توافق هسته‌ای را نقض کند، می‌بایست در مدت ۳۰ روز به برجام بازگردد در غیر این‌صورت کشورهای اروپایی می‌توانند پرونده ایران را برای بازگرداندن تحریم‌های اقتصادی به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند.
بر اساس بند ۳۶ توافق هسته‌ای، چنانچه طرفین به تعهداتشان عمل نکنند فرآیند حل و فصل اختلافات فعال می‌شود.
اگر هر یک از طرف‌های اروپایی توافق ــ بریتانیا، فرانسه و آلمان ــ معتقد باشند ایران از توافق سرپیچی کرده است، می‌توانند پروسه حل اختلاف را آغاز کنند. این پروسه ظرف حداکثر ۶۵ روز نهایتا به شورای امنیت و مکانیسم ماشه منجر خواهد شد که همان بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد بر ایران است.
روسیه و چین، دیگر امضاءکنندگان برجام از متحدان ایران هستند و احتمال این که به چنین اقدامی روی آورند، بسیار اندک است.
جمهوری اسلامی ایران از ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ بر اساس بند ۳۶ با نخستین گام در کاهش تعهداتش در برجام در واکنش به اجرایی نشدن اینستکس عملاً فرآیند حل و فصل اختلافات را فعال کرد. ایران پس از مدتی در گام پنجم اجرای کلیه تعهداتش را متوقف کرد.
اگر جمهوری اسلامی ایران، همچنان به تعهداتش پایبند نباشد و نیز تنش بین ایران و اسرائیل بالا بگیرد، اتحادیه اروپا می‌تواند با استناد به بند ۳۷ برجام مکانیسم ماشه را فعال کند. یعنی پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهد و تحریم‌ها را بازگرداند.
بخش عمده تحریم‌های سازمان ملل بر ایران ژانویه ۲۰۱۶ و زمانی‌که توافق به‌صورت رسمی به اجرا درآمد برداشته شد. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا مه ۲۰۱۸ آمریکا را به صورت یک‌جانبه از برجام خارج کرد و طی مراحلی ضمن بازگرداندن تحریم‌های پیشیین، تحریم‌های جدیدی را نیز بر ایران اعمال کرد.
وقتی شکایت به شورای امنیت سازمان ملل متحد برسد، رای‌گیری باید ظرف ۳۰ روز برای صدور قطعنامه و ادامه رفع تحریم‌های ایران صورت گیرد. این قطعنامه به ۹ رای موافق نیاز دارد و نباید از سوی آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و یا فرانسه وتو شود. اگر تصمیم به «ادامه رفع تحریم‌ها» گرفته نشود، و ظرف ۳۰ روز قطع‌نامه‌ای به تصویب نرسید، تمام تحریم‌های پیشین مصوب سازمان ملل بار دیگر بازخواهند گشت، مگر آن‌که شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد.
در صورت بازگشت تحریم‌ها، آنها را نمی‌توان در مورد قراردادهایی اعمال کرد که ایران در دوران برجام منعقد کرده است.
نتیجه‌گیری
جنگ نتیجه این جنگ نمایشی و بی‌اثر جمهوری اسلامی به اسرائیل به‌طور کلی به نفع دولت اسرائیل تمام شد دولتی که در سطح بینالمللی مرتکب نسل‌کشی در غزه است و دولت نتانیاهو و خودش از سوی بخشی از مردم اسرائیل تحت فشار بود اکنون موقعیت مناسبی پیدا کرده است.
جنگ و کشمکش نظامی بین جمهوری اسلامی و اسرائیل، یک جنگ ارتجاعی و غیرانسانی و ویران‌کر است که مسلم دود آن به چشم مردم اسرائیل و ایران خواهد رفت. به‌عبارت دیگر، قربانیان و بازنده اصلی این جنگ خانمانسوز، شهروندان عادی خواهند بود. آتش این جنگ، علیه منافع مردم دو کشور و حتی مردم منطقه است.
وضعیت دولت بچه‌کش جمهوری اسلامی و دولت نژادپرست نتانیاهو نیز مشابه همدیگر است. دولتی در بحران عمیق سیاسی- اقتصادی و نخست‌وزیری که از طرف دادگاه‌های اسرائیل برای فساد و دزدی محاکمه شده است و احتمالا ادامه جنگ، از جمله راه‌های باقی ماندن در قدرت برای نتانیاهو و متحدان دولت اوست.
در یک سوی این جنگ ارتجاعی و وحشانه، حکومت سرمایه‌داری و اشغالگر اسرائیل قرار دادر که ۷۵ سال است از مردم محروم و ستم دیده فلسطین قربانی می‌گیرد و در سوی دیگر، جمهوری اسلامی قرار دارد که جنگ بی‌ظایاین را علیه زنان، کارگران و مردم آزاده و تحت ستم راه انداخته است و جز سانسور و سرکوب و ترور جنگ راه دیگری را به رسمیت نمی‌شناسد. از روز شنبه گشت ارشاد و نیروهای انتظامی در خیابان‌ها و اماکن عمومی، به زنان به اصطلاح »بدحجاب» حمله وحشیانه‌ای می‌کنند.
در این میان، کارگران و همه مردم آزاده اسرائیل و ایران، هیچ جنگی و یا بده و بستانی با همدیگر ندارند. آنها، هیچ منافعی در این جنگ دول فاشیستی و مذهبی ایران و اسرائیل ندارند. بنابراین، اصولا باید مردم هر دو کشور، موضع ضدجنگ بگیرند و نه تنها دولت‌ها را مجبور کنند دست از جنگ‌طلبی و توسعه‌طلبی بردارند بلکه با برکناری حکومت‌های فاشیستی و مذهبی، جامعه آزاد و برابر دل‌خواه خود را به‌وجود بیاورند.
سرکوب دستمزد و افزایش نرخ تورم به‌صورت همزمان کارگران بیش‌تری را زیر خط فقر سوق داد. هزینه معیشت براساس برآورد «کانون عالی شوراهای اسلامی کار» به حداقل ۲۶ میلیون تومان رسید؛ این رقم سه برابر حداقل دستمزد مصوب با مزایای مزدی در سال ۱۴۰۲ بود.
خط فقر در ایران بیش از ۳۰ میلیون تومان اعلام شده است. در ساعات پایانی شامگاه ۲۶ فرودین، دلار در بازار آزاد به حدود ۶۷ هزار تومان رسید؛ بنابراین، دستمزد روزانه کارگران، ۲۱۲۳۳۱۳ ریال مصوب شورای‌عالی کار، فقط ۱۶/۳ دلار است؛ کارگران ایرانی برای روزی ۳ دلار کار می‌کنند؛ دستمزد روزانه ۳ دلاری با هر متر و معیار استاندارد و بینالمللی که بسنجیم، یک دستمزد به‌شدت زیر خط فقر است. دیگر چیزی در سبد خرید کارگران باقی نمانده است.
در حالی که به‌نظر می‌رسد تنها تسلیحات مورد استفاده ایران در این حملات هزینه‌ای حدود ۵۸۷ میلیون دلار روی مردم ایران گذاشته است که البته باید بدان هزینه‌های لجستیکی و انسانی را اضافه کرد.
رویترز در گزارشی نوشت: «دورنمای پاسخ نظامی اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران به سقوط ارزش ریال و نگرانی عمومی از تشدید بحران اقتصادی دامن زده است. با بالا گرفتن این نگرانی قیمت هر دلار آمریکا در ایران به بیش از ٧۵ هزار تومان رسید.»
دولت جمهوری اسلامی ایران و سرمایه‌داران با نام‌های متفاوت با تمام قوا کارگران را سرکوب و شدیدا استثمار می‌کنند. حکومت صد‌ها فعال کارگری و اعضای تشکل‌های صنفی معلمان را بازداشت و زندانی کرده است.
کارفرمایان از اخراج و تمدید نکردن قرارداد کارگران معترض هم به عنوان یک ابزار برای سرکوب استفاده کردند. دولت با تحمیل محرومیت از مسیر عدم سرمایه‌گذاری برای اشتغال‌زایی کولبری و سوختبری را بر بلوچ‌ها و کردها تحمیل کرده است. کردستان، کرمانشاه و بخشی از آذربایجان غربی به‌عنوان کانون‌های اصلی کولبری بیش‌ترین نرخ بیکاری را دارند. بلوچستان نیز همچنان محروم‌ترین منطقه ایران به شمار می‌رود. برنامه‌های «توسعه» و «اشتغال‌زایی» حکومت در این دو جغرافیا متاثر از رویکرد امنیتی به ارگان‌های نظامی و بنیاد و یا بنگاه‌های وابسته به نظامیان یا رهبر جمهوری اسلامی واگذار شده است تا اشتغال رسمی با «خرید وفادار» برای نظام گروه بخورد.
دولت فاشیستی اسرائیل در جنگ خود علیه مردم فلسطینی نوار غزه گیر کرده و به دلیل نسل‌کشی در غزه، در انزوای بینالمللی قرار گرفته است.
جمهوری اسلامی، از طریق نیروهای نیابتی‌اش جنگ‌های فرسایشی در سوریه، لبنان، یمن و عراق راه انداخته و اکنیت منطقه را بر هم زده است. این حکومت در داخل ایران نیز همواره معترضان و مخالفین خود را کشتار می‌کند.
اکنون به‌نظر می‌رسد هر دو دولت‌های ایران و اسرائیل این کشمکش نظامی و جنگی برای بقای خود مناسب تشخصی داده‌اند. با حمله نظامی جمهوری اسلامی به اسرائیل، شرایط جدیدی در منطقه آغاز شده است که پایانش روشن نیست.
ادامه جنگ در اوکرائین و در غزه، بحران‌های فزاینده سیاسی و نظامی در جهان و خاورمیانه به وجود آورده است و جهان معاصر را به‌سوی جنگ و بحران نظامی سوق می‌دهد که بسیار نگران‌کننده است.
در چنین شرایطی، این وظیفه آگاهانه و داوطلبانه جنبش‌های اجتماعی و نیروهای چپ، کمونیست و همه نیروهای آزادی‌خواه و ضدجنگ و حامیان محیط زیست، افشای ماهیت دول جنگ‌طلب و مقابله با سیاست‌های دولت‌های ارتجاعی، نژادپرست و مذهبی جنگ‌افروز است.
جمهوری اسلامی ایران و دولت اسرائیل، دشمن کارگران و مردم آزاده و ستم‌دیده هستند. هزینه‌های سیاست جنگی آنها را به ناچار باید مردم با کشتار، آوارگی، بی‌خانمانی و افزایش سرسام‌آور قیمت اجناس مورد نیاز روزمره خود بپردازند. پس طبیعی‌‌ست که کارگران و همه مردم آزاده علیه این‌جنگ‌های ویران‌گر دولت‌های سرمایه‌داری شوند!
پایان دادن به این بحران‌ها و جلوگیری از گسترش خطر جنگ، پایان دادن به حمله جنایت‌کارانه اسرائیل به غزه، به‌رسمیت شناختن حقوق مردم فلسطین، و تلاش برای سرنگونی جمهوری جهل و جنایت و ترور جمهوری اسلامی است.
با این وجود، اکنون این پرسش مطرح است که طرح‌ریزی و حمله اسرائیل به ایران، چه اهدافی را دنبال خواهد کرد؟ بدیهی است که تاکنون هم جمهوری اسلامی ایران و هم دولت اسرائیل از نتایج این جنگ و بحران، سود برده‌اند. تاکنون بازندگان جنگ و بحران خاورمیانه مردم فلسطین، اسرائیل و ایران و همه مردم منطقه هستند!
سه‌شنبه بیست و هشتم فروردین ۱۴۰۳-شانزدهم آوریل ۲۰۲۴
بهرام رحمانی
