در سال ۹۹ چه گذشت
سال ۹۹، سال جدال با کرونا و حکومت کرونایی
سال ۹۹ سال سختی ها و دشواری ها، سال کرونا وگسترش بی تامینی بیشتر مردم بود. در عین حال سال گذشته سال جدال جانانه جنبش کارگری با کرونا و با حکومت کرونایی و سال پیشروی های بزرگ جنبش کارگری بود.
اپیدمی کرونا در سال گذشته جهانی بود اما در ایران به فاجعه ای تبدیل شد که حکومت نقش اساسی ای در ایجاد آن داشته است. این چنین بود که کرونا قربانیان بسیاری گرفت. خصوصا از پرستاران و کادر درمانی و در محیط های کار. از همین رو یک موضوع مهم اعتراض جامعه از همان آغاز سال گذشته بر سر تعطیلی محیط های کار و اماکن عمومی ای چون زندانها و پادگانها و … بود. و از جمله یک کارزار مهم اعتراضی مردمی در سال گذشته کارزار برای تعطیلی زندانها و آزادی زندانیان حداقل تا پایان دوره کرونا و رهایی بدون قید و شرط تمامی زندانیان سیاسی بود. در زندان نیز با شورش های بزرگ زندانیان در شهرهای مختلف روبرو بودیم.
بحران کرونا از یکسو و اقتصاد ورشکسته جمهوری اسلامی از سوی دیگر بر ابعاد فقر و بی تامین مردم در سال گذشته شدت دارد. از جمله بسیاری از مردم شغل و کار خود را از دست دادند و فقر و بیکاری و بیخامانی و بی تامینی ابعاد فاجعه باری بخود گرفت. از همین رو بیشتر از چند ماه از آغاز سال ۹۹ نگذشته بود که با وجود بیماری کرونا مردم جانشان را کف دستشان گذاشتند و به خیابان آمدند و علیه این ابعاد از بی تامینی و محرومیت فریاد اعتراضشان را بلند کردند. یک نمونه آن تجمع بازنشستگان این بخش بسیار آسیب پذیر جامعه در بیست و پنجم تیرماه ۹۹ بود. در این دوره تشکلها و گروههای کارگری مشتمل بر کارگران، معلمان، بازنشستگان با همراهی دانشجویان و بخش های مختلف اجتماعی با کارزارهایی چون زندانها را تعطیل کنید، مراکز کاری را با پرداخت حقوق تعطیل کنید، امکانات مقابله با کرونا را به رایگان در اختیار همه جامعه بگذارید، پروتکلهای بهداشتی سازمان بهداشت جهانی را در همه شهرها و اماکن عمومی و مراکز کاری اجرایی کنید به میدان آمدند. و این ها همه موضوعات اعتراضی در محیط های کاری و از جمله در میان کارگران نفت و مراکز وابسته به آن بود. آخرین نمونه از این دست از اعتراضات، کارزار واکسیناسیون استاندارد، رایگان و همگانی بود که کارگران ، معلمان و بازنشستگان فعالین اصلی آن بودند.
در سال گذشته جمهوری اسلامی تلاش کرد پاندومی کرونا را همچون آس بدست بگیرد و با آن جامعه بر آمده از خیزش آبان ماه را از مبارزاتش عقب زند. از همین رو با احکام اعدام برای بازداشت شدگان آبانماه جلو آمد و دستگیری ها را شدت داد. اما جنبش علیه اعدام آنچنان قدرتمند به میدان آمد که صدایش جهانی شد و طوفان تویتری چند میلیاردی آن رکورد جهانی را شکست. همینطورجنبش دادخوای و یا جنبش برای آزادی زندنانیان سیاسی قدرتمند تر از هر وقت سر بلند کرد و نهادها و تشکلهای کارگری در این در صف جلوی این اعتراضات بودند.
سال۹۹ سال پیشرویهای بزرگ جنبش کارگری
اعتراضات کارگری در سال ۹۹ هم به لحاظ کمی و هم کیفی بیانگر یک نقطه عطف مهم بود. از جمله شاهد این بودیم که کارگران در مبارزه برای گرفتن حق و حقوق خود و پیگیری مطالباتشان هر روز فراتر رفته و بطور واقعی کل ساختار اقتصادی و سیاسی حاکم را به چالش میکشیدند. به این معنا که کارگران در مبارزاتشان کل بساط اختلاس و چپاولگری حاکم به نبرد طلبیدند. بر خواست قطع دست پیمانکاران که بخش عظیمی از ساختار اقتصادی حاکم در محیط های کاری را تشکیل میدهد، کوبیدند. خواستار لغو قوانین برده وار ویژه مناطق اقتصادی که ۶۵ منطقه اقتصادی در سطح سراسری را در بر میگیرد و یک بخش بزرگ آن مناطق نفتی و پتروشیمی هاست، تاکید کردند. با تاکید بر افزایش حقوقها به بالای خط فقر ۱۲ میلیونی و برچیده شدن حقوقهای نجومی فریاد اعتراض خود را به زندگی زیر خط فقر و تبعیض ها و اختلاسها بلند کردند. علیه سرکوبگریها و امنیتی کردن مبارزات صف بزرگی از اعتراض را شکل دادند و در جایی چون نیشکر هفت تپه کارگران با آلترناتیو اداره شورایی جلو آمدند و با کوبیدن بر انحلال شوراهای اسلامی این نهادهای دست ساز حکومتی،خود شورایی تصمیم گرفتند و پرچم شورای کارگری را برافراشتند.
به لحاظ کمی نیز اعتراضات کارگری در سال گذشته وسیعتر و گسترده تر بود و طولانی بودن مدت اعتراضات و کشیده شدن دامنه آنها به مراکز بزرگ و کلیدی ای چون نفت خود کیفیتی جدید و قدرتی بیشتر به جنبش کارگری میداد. یک نمونه بارزش نزدیک به سه ماه اعتصاب در نیشکر هفت تپه است که بدرست پایتخت اعتصابات جهان نام گرفت و بعد نیز اعتراضات آنان در اشکال دیگرش ادامه یافت. نمونه دیگرش به میدان آمدن ۲۵ هزار کارگر غیر رسمی نفت در مرداد ماه و ترک خوردن ساختار پادگانی این صنعت و موسسات وابسته به آن بود که خود یک تحول کیفی بود. این اعتراضات در کنار دیگر اعتراضات گسترده کارگری و تحرکات وسیع اعتراضی در میان دیگر بخش های طبقه کارگر از جمله معلمان، بازنشستگان و پرستاران بطور واقعی سیر حرکت جامعه بسوی اعتصابات سراسری را سرعت بخشید.
در بستر چنین صف آرایی بزرگ طبقاتی در سال گذشته جنبش برای خواست افزایش دستمزدها قدرتمند تر از هر سال به میدان آمد و علاوه بر بیانیه های مشترک بیش از ۳۴ نهاد و تشکل کارگری مرکب از کارگران، معلمان، بازنشستگان شاهد کشیده شدن دامنه این اعتراضات به درون مراکز کارگران از جمله فولاد اهواز و کارگران غیر رسمی نفت بودیم که با بیانیه ها ی اعتراضی خود بر خواست افزایش دستمزدها به بالای ۱۲ میلیون تاکید کردند. بعد نیز وقتی دولت گستاخانه میزان حداقل دستمزد سال ۱۴۰۰ را ۲ میلیون و ۶۵۵ هزار تومان اعلام کرد، کارگران با اولتیماتوم دادن ها در مقابل این تصمیم جنایتکارانه حکومت صف آرایی کردند و ازدرپیش بودن تجمعات و اعتصابات گسترده تر خبر دادند.
از سوی دیگر در سال گذشته جنبش کارگری با جلو آوردن بیشتر خواستهای سراسری ای چون درمان و تحصیل رایگان برای همه و داشتن حق مسکن و نیز حق داشتن کار و یا برخورداری از بیمه بیکاری و حقوق پایه برای همه مردم بدون تامین، پرچمدار خواستهای سراسری کل جامعه شد. و همه اینها خود را در شعارهای کف خیابانی اعتراضات بخش های مختلف کارگری از هفت تپه و نفت و فولاد و معادن گرفته تا معلمان و بازنشستگان و در قطعنامه های و بیانیه ها و سخنرانی های پرشور در اعتراضات جاری به نمایش گذاشت.
یک نقطه درخشان اعتراضات کارگری در سال گذشته جلو آمدن صف بزرگتری از رهبران کارگری جلوی صحنه اعتراضات بود. بطوریکه در جایی چون نیشکر هفت تپه کارگران در برابر تعرضات به نمایندگانشان اعلام کردند که در هفت تپه تصمیم گیری ها شورایی است و همه ۵ هزار کارگر امروز خود رهبران توانای کارگری هستند.
وجه زیبا و شورانگیز دیگر جنبش کارگری در سال گذشته همبستگی های مبارزاتی بود. از جمله با طولانی شدن اعتراضات کارگران در نیشکر هفت تپه ما شاهد حمایت های مردمی از این کارگران بودیم. مدیر مدرسه از ثبت نام رایگان کودکان هفته تپه و تهیه نوشت افزار برای آنها سخن گفت. بازاری از اینکه کارگران تا زمانیکه دستمزدشان پرداخت نشده میتوانند مواد غذایی خود را تهیه کنند سخن گفتند. آرایشگر از اینکه از خانم های هفت تپه پول نخواهد گرفت حرف زد و فروشگاهی دیگر از اینکه خانواده های هفته تپه میتوانند برای کودکانشان از آنجا خرید کنند گفت. بعلاوه بخش های مختلف کارگری با پیامهای پرشور خود از مبارزات این کارگران حمایت کردند. و با شکل گیری چنین شبکه هایی از همبستگی مبارزاتی ما شاهد گسترده ترین حمایت های بین المللی از اعتصابات کارگری در ایران از سوی اتحادیه های مختلف کارگری در سطح جهان بودیم.
جنبه قابل توجه دیگر جنبش کارگری در سال گذشته بیانیه های منتشر شده کارگری است. بیانیه هایی که امضای مشترک تشکلها و گروههایی از کارگران، معلمان، بازنشستگان، فعالین اجتماعی، نهادهای دفاع از حقوق کودک، و دانشجویان را در پای خود داشت. بیانیه هایی که صدای اعتراض جامعه علیه کشتار ۹۸، زدن موشک به هواپیمای اکراینی و کشتار ۱۷۶ سرنشین بیگناه آن، علیه اعدام و زندان و سرکوبگریهای حکومت، علیه کشتار سوختبران سراوان، علیه دستمزدهای زیر خط فقر با پرچم خواست افزایش دستمزدها به بالای ۱۲ میلیون، و در حمایت از مبارزات کارگران نیشکر هفت تپه این سنگر مهم جنبش کارگری بوده است. و در این بیانیه حتی صدای اعتراض جامعه علیه سرکوبگری های حکومتی با خواست انزوای جهانی جمهوری اسلامی را شنیدیم.
اعتراضات کارگری تا آخرین روزهای سال ۹۹ ادامه داشت . بازنشستگان در ۲۸ اسفند آخرین تجمع سال خود را برپا کردند. معلمان در اعتراض به خلف وعده های داده شده از تدارک اعتصابات سراسری شان برای سال جدید خبر دادند. هزاران کارگر غیر رسمی نفت طی بیانیه ای اخطار به از سرگیری دور جدید اعتصاباتشان را دادند و کارگران نیشکر هفت تپه در برابر سردواندن هایی مقامات مسئول و اخراجها و پرونده سازیها اولتیماتوم دادند که اگر این تعرضات ادامه یابد دور جدید اعتصابات خود را از سر خواهند گرفت. کارگران راه آهن نیز روز ادامه اعتراضاتشان در سال جدید را از قبل معلوم کردند. بدین ترتیب سال ۹۹ در میان اولتیماتوم دادنهای کارگران به پایان رسید.
بازشستگان در سال ۹۹ با هفده تجمع اعتراضی
بازنشستگان یک بخش رزمنده جامعه هستند و بویژه در مبارزات چند ساله اخیر نقش مهمی در جلو آوردن خواستهای سراسری ای چون درمان و تحصیل رایگان و داشتن حق مسکن در سطح جامعه داشته اند.
بازنشستگان یک نیروی اعتراضی کف خیابانی هستند که از تیرماه ۹۹ تا پایان سال گذشته هفده تجمع اعتراضی به پا کردند و این تجمعات در بیش از ۲۴ شهر به پا شد. بنابراین نفس اینکه در هر ماه دو بار چند هزار بازنشسته به کف خیابان آمده و با فریاد معیشت، منزلت ، حق مسلم ماست خواستهای خود را فریاد زدند، خود این فاکتور سیاسی مهم است. با این کار بازنشستگان یک فاکتور مهم در فعال نگاهداشتن فضای اعتراضی کل جامعه و تغییر توازن قوای سیاسی به نفع مبارزات بخش های مختلف جامعه بوده اند. در عین حال بازنشستگان یک نیروی مهم مبارزه علیه سرکوبگری های حکومت و علیه امنیتی کردن مبارزات هستند و با شعارهایی چون مستند، شکنجه، دیگر اثر ندارد، نه تهدید، نه زندانی دیگر اثر ندارد، کارگر زندانی، زندانی سیاسی آزاد باید گردد، و با جلو آوردن خواست حق تشکل، حق اعتصاب و حق اعتراض بدور از هرگونه امنیتی کردنی، صف محکمی از اعتراض در مقابل تعرضات حکومت بوده اند. همچنین بازنشستگان ضمن برافراشتن پرچم افزایش حقوقها به بالای دوازده میلیون با شعارهایی چون حقوقهای نجومی، فلاکت عمومی صدای اعتراض جامعه علیه تبعیض ها و نابرابری ها بوده اند. بعلاوه یک موضوع اعتراض بازنشستگان اعتراض به دزدی ها و اختلاسهاست و در مبارزاتشان همواره بر بازگردانده شدن پولهای به سرقت رفته از صندوق تامین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی تاکید کرده اند. بازنشستگان در آخرین تجمع اعتراضی خود در سال گذشته در ۲۸ اسفند ماه با شعار فقط کف خیابان، بدست میاد حقمون بر ادامه اعتراضاتشان در سال ۱۴۰۰ تاکید کردند و هم اکنون فراخوان به تجمع سراسری درپانزدهم فروردین را داده اند .
خلاصه کلام اینکه سال ۹۹ سال کارگران نیشکر هفت تپه، سال کارگران نفت، سال تجمعات بزرگ و سراسری بازنشستگان تامین اجتماعی، سال تجمعات اعتراضی معلمان و پرستاران و سال اعتصابات گسترده کلاه زردهای آتش نشانی، کارگران مخابرات، راه آهن و شهرداری ها بود. کارگران فولاد اهواز نیز در سال گذشته با به میدان آمدن دوباره خود در آذرماه اولین اقدامشان بیرون کردن مدیران فاسد بود و با حرکتی متحدانه جلوی پهن شدن بساط شوراهای اسلامی در این مجتمع کارگری را گرفتند. در سال ۹۹ همچنین اعتراضات علیه بیکاری ابعاد سراسری تری پیدا کرد و این را در تجمعات متوالی جوانان جویای کار در شهرهای مختلف به روشنی دیدیم. و بالاخره اینکه در سال گذشته مراکزی چون معادن کرمان، آبفای اهواز، کنتورسازی قزوین، صنایع فولاد و بازنشستگان در این صنایع، ذوب آهن اردبیل، ایران خودروی تبریز، ماشین سازی تبریز، قطار شهری اهوار، متروی تهران، توزیع برق، نیروگاه رامین و شهرداری ها از جمله مراکز داغ اعتراضات کارگری بودند که تعویق پرداخت دستمزدها به عنوان بخشی از دزدی های حاکم در محیط های کار و قراردادهای پیمانی و موقت محور مشترک بخش بزرگی از این اعتراضات بود.
با چنین دستاوردهای و پیشروی هایی است که جنبش کارگری در سال ۹۹ جنبش سرنگونی و گفتمان های چپ و رادیکال را گام بزرگی به جلو برده و امروز در آغاز سال ۱۴۰۰ قرار داریم.
در چنین موقعیتی است که به استقبال اول مه روز جهانی کارگر میرویم. و بدون شک اوضاع پرتلاطم جنبش کارگری و کل جامعه مهر خود را بر این روز آزادیخواهی و برابری طلبی و روز همبستگی جهانی کارگری خواهد زد. این چنین است که اول مه امسال روز کیفرخواست علیه سرمایه داری وحشی حاکم است و باید با تمام قدرت به استقبالش رفت. زنده باد اول ماه مه روز جهانی کارگر. *
