یاد و اشکی برای جوانمرگی شورشگران .
ادبیات اجتماعی آوانگارد هوادار آنارشیسم .

در سال ۱۶۶۰ میلادی نخستین بار یک زن آنارشیست بنام ” ماری دایر ” بجرم سرپیچی در مقابل قانون در ایالت ماساچوست امریکا اعدام شد . متفکری بنام فولین میگفت هرقدرت سیاسی مثل گاوجنگی شاخدار روزی به مردم و اطرافیان خود شاخ خواهد زد . الیاس ترول مینویسد روشنفکر موقعی انسان است که علیه دولت و سرمایه و جنگ و کلیسا و شونیسم و رسانه های ارتجاعی دولتی و بورژوایی موضع داشته باشد .
طبق نظر مورخین آنارشیست ، سوسیالیستها و سوسیال دمکراتهای غرب بعد از صد سال بازی پارلمانی تسلیم مقامات بورژوایی و محافظه کار کشورهای سرمایه داری شده اند . امروزه اشاره میشود که نه مارکسیسم انقلابی روس و نه سوسیال دمکراسی میانه رو آلمانی نتوانستند آزادی و عدالت و سوسیالیسم را در جوامع خود عملی کنند . در مورد اعمال خشونت آمیز آنارشیستها گفته میشود زمانیکه جنبش جمعی شکست بخورد ، مبارزه فردی آغاز میگردد .
آنزمان مشکل نبود تا در آثار باکونین و کروپتکین و اشتیرنر و مالاتستا جایی برای توجیه مبارزه مسلحانه بیابند که بکارگیری خشونت را توجیه نماید و با کمی سلیقه و مخلوط نظرات بلانک و روبسپیر و نچارف یک تئوری شورش گرایانه بوجود آورند . اینگونه مبارزات بین سالهای ۱۸۹۴-۱۸۹۱ در فرانسه و روسیه شدید بود ؛ البته نقش مهم نظرات نچارف روس در آندوره را نباید فراموش کرد . در میان آنارشیستها زنان بیشماری نیز وجود داشتند .
آناتول فرانس گفته بود اتوپی ها برای پیشرفت بشر در تاریخ ، نقش مهمی داشته اند . کروپتکین یکی از نظریه پردازان آنارشیسم مینویسد هیچ ادبیاتی مانند ادبیات قرن ۱۹ روس مبلغ مبارزه مسلحانه نبود . در رمان ” پدران و پسران ” تورگنیف ، نیهلیسم مثبت آن مشوق آنارشیسم سیاسی است . در رمان ” غول ها ” ی داستایوسکی بجای نیهلیسم منکر خدا، یک اخلاق ماتریالیستی تبلیغ میگردد . چکامه های پوشکین از جمله شعر ” خنجر ” او دستهای هزاران جوان مبارز را مسلح نمود .
آنارشیستها در زمینه ادبیات و هنر از نام هایی مانند کامو و واگنر و کافکا و هاینریش بول و اسکار وایلد و برنارد شاو و تولستوی و داریو فو و جرج اورل و والت وایتمن و راسل و امرسن و پارناس و مالارمه و پیکاسو و انسنزبرگر و ریکاردو هوخ نام میبرند که با اندیشه های آنارشیستی خویشاوندی نزدیک دارند . مکاتب آوانگارد و دادائیست و امپرسیونیست نیز از آنارشیستها حمایت میکردند و تحت تعثیر آنارشیستها شکوفا شدند .
آنارشیستها فرهنگ فولکلوریک و کلاسیک مردمی و رمانتیک را نیز ارج می نهادند . ادبیات آنارشیستی و رمانتیک نویسندگانی مانند امرسن و وایتمن و مقاله معروف داوید تورنو با عنوان ” وظیفه سرپیچی از اوامر دولت ” روی این جنبش بی تعثیر نبودند .
امروزه اشاره میشود که در کمون پاریس، کمونیستها و آنارشیستها اختلاف نظر عمده ای نداشتند . مارکس در نامه ای خصوصی اعتراف میکند که آخرین فصل کتاب ” ۱۸ برومر…” او تحسین از مبارزات انارشیستی است . امروزه حتی ادعامیشود که مارکس نسبت به آنارشیستها سیمپاتی داشت و از آنان هواداری میکرد . نخستین گروه آنارشیستی آلمان در سال ۱۸۷۴ تشکیل شد . با اعدام جولیوس لیسکه در سال ۱۸۸۵ مبارزه مسلحانه آنارشیستی در غالب دوره های تاریخ اجتماعی آلمان دچار وقفه شد . کنگره آنارشیستها در سال ۱۸۸۱ در لندن توصیه ای غیراز آن نداشت که به هواداران اش بگوید در یک مبارزه زیرزمینی به فعالیت ادامه دهند . به این سبب گفته میشود که بمب سنبل این دوره شد و دینامیت وسیله ای معجزه گر علیه سئوال ” چه باید کرد ؟ “.
آنارشیسم فردگرای آمریکایی را ناشی از شرایط خاص بومی و طبیعی و فرهنگی امریکا میدانند . قرنهاست که آنارشیسم فردگرای غیرطبقاتی، یک جنبش خاص جامعه امریکا مانده است . آنارشیستهای فردگرا تفاهمی با رنج کارگران صنعتی در شهرها و مجامع تولیدی نداشتند . بی رابطه گی آنان با شهرها و کارخانه ها عظیم بود . آنارشیستهای جمعگرای مهاجر اروپایی در مبارزه طبقاتی در شهرها شرکت نمودند . اسپیس ؛ یک مبارز انقلابی ، در پای چوبه دار گفته بود ؛ زمانی خواهد رسید که سکوت ما قوی تر از صداهایی خواهد شد که شما امروز آنرا وادار به سکوت میکنید .
انترناسیونال دوم به پاس قدردانی از این اعدام شدگان در کنگره دوم خود در سال ۱۸۸۹ در پاریس ، اول ماه مه را بیاد آن قربانیان ، روز بین الملل کار نام نهاد . در امریکای آنزمان زن و شوهری مهاجر انقلابی بنام ایما گلدمن و برگمن بیش از سی سال نیروی محرک جنبش آنارشیستی آنجا بودند . انفجار بمب نشان خشم یک فردنبود بلکه بیان نیاز یک طبقه بود تا غرش آن بر فریاد فرد غالب گردد . گروه دیگری میگفتند که انسان باید فقط با یک لگد به زانوی دولت و سرمایه بزند تا آندو نقش زمین گردند . در سال ۱۹۰۰ و ۱۹۰۱ رئیس جمهور امریکا و پادشاه ایتالیا بدست آنارشیستها ترور شدند .
در سالهای میان ۱۹۷۰-۱۹۳۰ غیرازجنبش آنارشیسم فمنیستی زنان ، جنبش آنارشیستی ضد نژادگرایانه سیاهان نیز فعال گردید . رسانه های بورژوایی گزارش میدهند که طرفداران زندگی ابتدایی کمونی اکنون جنبش ضدگلوبال براه انداخته اند . پانک های جوان خیابانی نیزخودرا آنارشیست میدانند و میگویند بدون آنارشیسم ، انقلابی بودن غیر ممکن است . برای نخستین بار در تاریخ ، آنارشستها تنها جریان انقلابی قرن ۲۱ شدند که خودرا “جنبش جنبشها ” مینامند . مشکل مهم جنبش آنارشیستی کنونی ، فرقه گرایی و نبودن هماهنگی و مرکزیت بین آنان است .
آنارشیستها درآغاز خواهان اداره قدرت بسبک شورایی کمون پاریس بودند . لویزه میشل نخستین بار خواسته های فمنیستی زنان را وارد مبارزه انقلابی فرانسه نمود . در حال حاضر انتقاد به روابط مردسالاری معمولا یکی از عنوانهای فهرست مطالب هرکتاب تئوریک آنارشیستی است .
در آغاز قرن بیست مهمترین فیلسوف آنارشیست آلمانی گوستاو لنداور بود که در سال ۱۸۷۰ بدنیا آمد و در سال ۱۹۱۹ از طرف راستگرایان در جنوب آلمان اعدام شد . پروسه سوسیال دمکراسی آلمان را امروزه مورخین بصورت مارکسیستی ، رویزیونیستی ، اپورتونیستی ، و سازشکارانه ثبت کرده اند . لنداور ، آنارشیست سوسیالیست ، خودرا ضدمارکسیست میدانست و میگفت آنها از طریق ماشین بخار میخواهند پیشگویی و غیبگویی اجتماعی نمایند . او مارکسیسم را نوعی گمراهی در میان کمونیستها بشمار می آوزد و در تحسین تداوم انقلابات میگفت که انقلاب کردن باید بخشی از قانون اساسی و نظم اجتماعی هر کشور بشود . وی خواهان مبارزه اجتماعی صلح آمیز بود . لنداور خود را مخالف سوسیالیسم طبقاتی و مبارزه طبقاتی میدانست و میگفت که هدف نه پرولتاریا نمودن جامعه و انقلاب بلکه باید پرولتاریازدایی از آن باشد . او از جمله منتقدین مهم فلسفه انارشیسم از جنبه های گوناگون دیگر نیز است . لنداور را امروزه یک انارشیست سوسیالیست فرهنگی میدانند . انتقاد او از مارکسیسم را تنگ نظرانه و فردگرایانه بشمار می آورند چون او مارکسیسم را خرافات علمی نامیده بود .
رودلف روکر (۱۹۵۸-۱۸۷۳) ماتریالیسم تاریخی مارکس را قدرگرایی تاریخی-دیالکتیکی نامید . او میگفت که مارکسیستها نخستین بار مفهوم دولت مطلق را به فاشیستها آموختند چون آنان حتی انسان را نیز حزبی و دولتی نمودند . روکر با نشر کتاب ” ورشکستگی کمونیسم دولتی روس ” در سال ۱۹۲۹ مدعی شد که بجای حزب بلشویک در آنجا افراد خاصی به مملکت حکومت میکنند که حتی خارج از قوانین حزبی عمل میکنند . روکر در امریکا با شعار ” تبلیغ و ترویج از طریق خشونت ” خواهان مبارزه مسلحانه خشونت آمیز شده بود .
Rudolf Rocker 1873-1958