نگاهی به معضل همه گیری کورونا(کووید ١٩) از دیدگاه همه جانبه نگر

سعيد صالحى نيا
February 22, 2020

نگاهی به معضل همه گیری کورونا(کووید ١٩) از دیدگاه همه جانبه نگر

مقدمه:

بنا به اطلاعات موجود در ماه دسامبر از او  یعنی بیش از دو ماه پیش اولین مورد بیماری ناشی از نوع جدیدی از ویروس خانواده کورونا در شهری پر جمعیت بنام ووهان در کشور چین اغاز شد. می گویند احتمالا اولین ابتلا توسط مردی اتجام شده که در بازار گوشت زنده ای را خریده و مصرف کرده. طبیعتا شاید چند هفته طول کشید که این بیماری به بقیه انسانها سرایت کند و دستگاه پلیسی حکومت دیکتاتوری چین هم در ابتدا از توسعه خبر جلوگیری کرد و حتی پزشکی را که اعلام خطر کرده بود به اخیه کشید و تعهد گرفت که دیگر از این غلطها نکند(که متاسفانه بعدها همین دگنر بخاطر ابتلا به ویروس فوت کرد و "شهید" اعلام شد!)

از اونزمان تا بحال طبق اخرین امار نزدیک به 75000 مبتلا و 2200 نفر کشته اعلام شده و مبتلایان به این ویروس در 30 کشور دنیا در قاره های اسیا ، اروپا ، امریکا(شمالی و جنوبی) و استرالیا گزارش شده اند . این در حالیست که سازمان بهداشت جهانی در عین اعلام وضعیت فوق العاده جهانی هنوز این ویروس را پاندمی اعلام نکرده.

به جهت ابتلا و تلفات تا اینجا شاید اکثر مطلق مبتلایان در کشور چین اعلام شده اند و حکومت چین مدتی است اعلام کرده که توسعه این بیماری در چین در حال کاهش است هر چند که به این حکومت جانی و دیکتاتور نمی شود اعتماد کرد.

در این مقاله کوتاه تلاش می کنم بحثهائی در این خصوص ارائه دهم که هم بعد اطلاعاتی دارد هم از جهتی ارائه متدهائی است که در برخورد به معضل توسعه بیماریهای واگیر باید بکار گرفت. تاکییدم اینست که برخورد به این معضلات بیش از پیش نیاز به متد چند جانبه و همه سو نگر دارد و در گیری کلیت جامعه در ابعاد مختلف سیاسی اجتماعی نه تنها در یک کشور بلکه در سطح جهانی را نیاز دارد.

مرزها و حکومتهای موجد

(1)متد چند جانبه به برخورد به بیماریهای واگیر بعنوان یک نمونه:

بهداشت بطور کل و خصوصا موضوع بیماریهای واگیر عفونی از موضوعاتی است که در قالب یک علم نمی گنجد.پزشکی به تعریف محدودش پاسخگو نیست.علم ویروس شناسی کافی نیست.علم تشخیص و درمان پاسخگو نیست.اپیدمیولوژی باید بکار گرفته شود.علوم اجتماعی ، سیاسی ، روانشناسی فردی و اجتماعی دخیل می شود و اموزش همگانی و سازماندهی جامعه و بکارگیری مگانیزمهای همکاری سیاسی منطقه ای و جهانی.

معضلات زیادی هست که اینگونه هستند. بحران ناشی از تغییرات اب و هوائی یا خطرات دیگر که کل کره زمین را تهدید می کند.معضل جهانی فقر و حاشیه نشینی اکثریت مردم دنیا و بسیاری دیگر. اینها به ما می آموزند که کره زمین نیاز به رهبری جهانی و انتگره انسانی دارد که مسئله ساز نباشد بلکه مسائل را بتواند حل کند.وظیفه ای که نظام حاکم بر جهان در برابرش ناتوانست.

ویروس کووید 19 فقط نمونه ای است که این نیاز جهانی شدن انسانیت را به ما گوشزد می کند.به ما می اموزاند که مرزها و نظامهای موجود خودشان مسئله سازند و نه این ویروس بلکه سایر بیماریها و مصیبتها مرتب از مردم قربانی می گیرند تا بشریت فکری جدی بحال خودش نکند.

 

(2)ویروس کووید 19 ، مکانیزم تولید بیماری و انتشار، پشیگیری و درمان (از دیدگاه پرشکی )

 

کرونا ویروسها بعد از راینو ویروسها دومین عامل سرماخوردگی  و بیماریهای تنفسی در فصل زمستان هستند.

ویروسهای خانواده  کرونا معمولا در ابتدا از حیوانات دیگر به انسان منتقل شده و بعد بین انسانها توسعه می یابند.

مطالعات موجود نشان می دهد این ویروس که از خانواده ویروسهای کوروناست ، مثل سایر اعضای این خانواده از طریق تنفس و تماس و ورود به مخاطهای بدن مثل چشم و دستگاه تنفسی وارد بدن می شود و عموما علائمی مثل سایر ویروسهای این خانواده ایجاد می کنند که شامل تب و سرفه است و در شرایطی می تواند سایر ارگانها را هم درگیر کند و منجمله عمل اسهال و نارسائی حاد کلیه هم بشود.

تشخیص بیماری کووید 19 از طریق پی سی ار (پلی مراز چین ری اکشن) از نمونه برداری از مخاط انجام می شود.

شدت کشندگی این ویروس را 2 در صد تخمین زده اند در حالیکه سایر ویروسهای این خانواده مثل سارس نرخ مرگ 9.6 در صد یا مرس نرخ بالای 30 در صد را داشته.لذا با وجود اینکه کووید 19 تعداد نسبتا بالائی کشته اما این علتش توسعه بیشتر این بیماریست و نه کشندگی اش.

برای مقایسه بد نیست ارقامی در مورد مرگ و میر سایر بیماریهای عفونی ارائه دهم:

در سال 541 میلادی طاعون 25 میلیون کشته داده.

در بین سالهای 1347 تا 1353 میلادی طاعون 75 میلیون کشته داده

در پاندمی سالهای 1816 تا 1824 وبا 40 میلیون کشته داده

در سال 1918 انفلوانزای اسپانیائی 50 میلیون کشته داده

پاندمی مزمن سل حتی در حال حاضر سالانه یک و نیم میلیون نفر را می کشد

خوب با مقایسه با امارهای بالا می توان دید که وضعیت کووید 19 از جهات مختلفی با موارد قبلی پاندمیهای مرگ آور فرق دارد .و بنظر می رسد تحولات تاریخ بشر رشد نظام ارتباطات و علم نقش مهمی در کنترل سریعتر بیماریها بازی کرده .

 

پیشگیری فردی:

• اجتناب از نزدیکی با بیماران،اجتناب از دستکاری بینی چشم و دهان، ماندن در خانه وقتی بیمار هستیم،پوشش دادن دهان هنگام عطسه و انتقال بهداشتی موارد الوده ،پاک کردن مداوم سطوح تماس دست  خصوصا در مراکز عمومی،استفاده از ماسک توسط افراد مبتلا،شستن دست با صابون یا الکل 60 در صد  حداقل 20 ثانیه از موارد توصیه پیشگیری فردی هستند.

قرنطینه:

در مورد بیماریهای با خطر بالا استفاده از سطوح مختلف قرنطینه توصیه می شود.هدف قرنطینه نگه داشتن بیماران و اشیاع و افراد الوده و جلوگیری از ارتباط انها با محیط غیر الوده است.

قرنطینه کردن خودش معضلات زیادی به همراه دارد و می تواند به بحران اجتماعی و فرار مردم و توسعه ثانویه بیماری بینجامد. مورد اخیر کووید 19 و برخوردی که حکومت دیکتاتور چین در مورد قرنطینه انجام داده از مواردیست که احتمال توسعه ثانویه این بیماری را بالا برده که بحثی جدا می طلبد

درمان بیماری ناشی از کووید 19

مراکز علمی جهانی هنوز در مورد درمان تخصصی ویروس به توافق نرسیده اند بطور رسمی هنوز برخورد حمایتی وعلامتی توصیه می شود و در صورت شدت بیماری بستری شدن و مراقبتهای ویژه حمایتی از دستگاه تنفس یا سایر ارگانهای مورد هدف بیماری.

اما داروهای ضد ویروی آر ای ان همینطور بکارگیری پلاسمای بیمارانی که خوب شدند را دارند بطور تجربی بکار می گیرند.امید است هر چه زودتر در این مورد پیشرفت حاصل شود.

 

(3)بعد اجتماعی ، سیاسی معضل همه گیری کووید 19 (مورد چین)

اگر عقب مانده هائی که همواره در توسعه بیماریها "توطئه" این و اون را می بینند بگذریم (مثل نمونه پاندمی ویروس ایدز که گفتند ساخته ابر قدرتهاست!)

بحث واقعی اینست که در برخورد به کووید 19 حکومت چین چه کرد و چه دینامیزم سیاسی در چین و سطح دنیا اغاز شد و ادامه دارد؟

حکومت چین در مورد پاندمی سار در سال 2003  با پوشاندن اولیه توسعه بیماری عامل مرگ و ابتلای چهانی این بیماری بود. در جریان توسعه کووید 19 هم در ابتدا لاپوشانی کرد اما خوشبختانه این دوره کوتاهتر بود .هر چند که متدهای پلیسی قرنطینه هم در توسعه بیماری نقش بازی کرد.

مطالعات کارشناسان اپیدمی جهانی هنوز در نقش منفی متدهای قرنطینه حکومت چین ادامه دارد.در موردی فرار 5 میلیون مردم در یک شهر قبل اعلام قرنطینه و از ترس گرفتار شدن در قرنطینه باعث شد که هزاران هزار نفر به جمع مبتلایان بپیوندند.

تاثیرات اجتماعی و اقتصادی ، روانی فردی و اجتماعی ناشی از قرنطینه درون کانتکس بزرگتری مطرح است.این کانتکس عبارتست از رابطه حکومت با مردم و درچه اعتمادی که مردم به حکومت دارند. این موضوعی بسیار مهم در کنترل بیماریهاست.

 

(4)ورود کووید 19 به ایران (نمونه دیگر تداخل سیاست در توسعه بیماری)

حکومت اسلامی حکومتی دیکتاتور و دروغگوست.جکومتی است که وجوئ همجنسگرا در ایران را رسما انکار کرده در حالیکه هزاران مورد اعدام و دستگیری و شکنجه همجنسگرایان در کارنامه اش هست! حکومتی که جنایاتش را همواره انکار کرده و در مورد معضلات اجتماعی هم همین سیاست را دنبال می کند.

در مورد ویروس ایدز هم حکومت اسلامی سالها از انتشار اخبار توسعه ایدز جلوگیری می کرد. در مورد کووید 19 همین مسیر را دنبال کرده.

در حالیکه اخبار غیر رسمی ابتلای نزدیک به 800 نفر را تایید کرده و نزدیک به ده نفر را تا همینجا قربانی این ویروس اعلام کرده حکومت اسلامی فقط مرگ دو نفر را در قم پذیرفته. اخیرا اعلام شده که ایران بیشترین تلفات نای از کووید 19 را بعد چین دارد!

بنظر می رسد ماجرای این بیماری در ایران هنوز اول داستان باشد.

(5)پاسخ به معضل همه گیری بیماریهای واگیر در کانتکس نیاز برای جهانی شدن رهبری

بررسی مقایسه ای موضوع پاندمی بیماریهای واگیر عفونی هم نشان می دهد که هر قدر جهان به هم نزدیکتر می شود اطلاعات بهتر مبادله می شود هر قدر همکاری فراملی توسعه می یابد و منابع متمرکز می شوند هر قدر اطلاعات جامعه بالا می رود امکان کنترل بیماریها بیشتر می شود.حکومتها و نظامهای دیکتاتوری با سد کردن اطلاعات با سانسور با توسعه سیاستهای پلیسی حتی در موضوع قرنطینه عامل توسعه بیماریها هستند.تاوان وجود ننگین این حکومتها را ملیونها میلیون در همه جای دنیا می پردازند. مورد کووید 19 نه اولینست و نه اخرین.ویروسها بخشی جدائی ناپذیر و وابسته از زندگی انسان هستند و تحولات ژنتیکی انها امری بیرون از اراده انسانها.اما توسعه بیماریهای عفونی را می شود کنترل کرد و به موقع جلویش ایستاد اما این کار نیاز به تجدید سازماندهی جدی جامعه بشری دارد.نظامهای موجود ناتوانند همانطور که از ریشه کنی فقر ناتوانند و از پایان دادن به الودگی محیط ریست و زمین را بخاطر منفاع طبقه اقلیت سرمایه دار به لبه پرتگاه نابودی برده اند.

بررسی توسعه کووید 19 که الان در استانه پاندمی جهانی است و تمام قاره ها را در نوردیده یکبار دیگر دارد این نیاز جهانی را که جهانی شدن رهبری است و پایان دادن به مرزهای ملی و قومی به ما یاد اوری می کند.باشد که بیاموزیم و بیاموزانیم.

 

^{منابع بیشتر:}

(1)اطلاعاتی در مورد کرونا ویروس و نوع کووید 19

-ویکیپدیا

https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3

https://en.wikipedia.org/wiki/Pandemic

https://www.usatoday.com/in-depth/news/2020/01/29/coronavirus-what-are-symptoms-of-wuhan-china-novel-virus/4563892002/

 

(2)پیشگیری و درمان بیماری ناشی از ویروس کووید 19

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/prevention-treatment.html

(3)قرنطینه در برخورد به بیماری ناشی از کووید 19

https://www.dailymail.co.uk/news/article-7992909/Military-approves-11-COVID-19-quarantine-camps-1-000-people-major-airports.html