ویروس کرونا و سرمایه گذاری برای واکسن کرونا چالش و جدل سرمایه داران

شهناز نیکوروان
June 05, 2020

ویروس کرونا و سرمایه گذاری برای واکسن کرونا چالش و جدل سرمایه داران

میلیاردها دلار برای ساخت واکسن COVID-19 باید سرمایه گذاری شود، در حالی که که سرمایه داران و دولت‌های حمایتگرشان فقط علاقمند به محافظت از مالکیت معنوی خود و حل و فصل اختلافات خود بر سر امتیازات هستند. از طرفی شاهدیم که نهادهای جهانی مانند سازمان بهداشت جهانی( WHO) بیشتر در برابر بحران کنونی و ضرورت تولید این واکسن ناتوان هستند و عملا این ناتوانی خود را آشکار کرده اند. دیپلمات‌هایی از سراسر جهان روز دوشنبه برای گردهمایی سالانه بهداشت جهانی (کنگره سازمان بهداشت جهانی) در نشستی یکدیگر را ملاقات کردند. به دنبال برخی تحولات امیدوارکننده در زمینه ایجاد واکسن، این جلسه آنلاین با محوریت صدور یک قطعنامه واحد انجام شد و تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا پیشنهاد “ائتلاف حق امتیاز داوطلبانه ” را ارائه دادند. هدف این پیشنهاد در واقع جلوگیری از انحصار ثروتمندترین کشورها برای داروها و واکسن‌های مناسب برای استفاده در مقابل ویروس جدید بود.
اشتیاق بورژوازی به تولید واکسنی که بتواند به این بیماری همه گیر پایان دهد، کاملا روشن است. بهترین راه برای دستیابی به این هدف، همکاری و اشتراک منابع است که به نظر می‌رسد مغایر با منافع شرکت‌های بزرگ دارویی است که بیشتر از نجات جان مردم، نگران حفاظت از مالکیت معنوی خود هستند. گاه منافع سبب می‌شود طبقات حاکم نیز رو در روی هم قرار بگیرند. بحث منافع و حفظ قدرت هر گونه واکنش را توسط آنها ممکن می‌کند. بخشی از این قطعنامه تلاش برای مهار منفعت طلبی بیش از حد ایالات متحده است که به نظر می‌رسد راه طولانی رسیدن به درمان را می‌خواهدطی کند و روی آن سرمایه گذاری کند و دسترسی آسان بقیه جهان به این واکسن را نیز رد می‌کند. این جلسه به اختلاف نظر میان قدرت‌های بزرگ منجر شد و ایالات متحده و چین اصلی ترین طرف‌های این “جنگ” هستند و سازمان بهداشت جهانی که ضعیف شده در میان این درگیری گرفتار شده است.
میلیاردها میلیارد دلار برای ساخت واکسنی برای متوقف کردن شیوع همه گیر و جلوگیری از موج دوم عفونت‌ها سرمایه گذاری شده است. در حال حاضر ۷۶ داروی نامزد در مراحل مختلف آزمایش و توسعه وجود دارد. به نظر می‌رسد که شرکت بیوتکنولوژی مدرنا مستقر در آمریکا، در صدر این لیست قرار دارد. در دور اول آزمایشات انسانی، واکسن آنها (mRNA-1273) تنها عوارض جانبی جزئی ایجاد کرد و توانایی جلوگیری از تکثیر ویروس در سلول‌های انسانی را نشان داد، علاوه بر ایجاد سطحی از آنتی بادی‌های مشابه با کسانی که مبتلا به COVID-19 شده و بهبود یافته اند. هنگامی که این خبر در روز دوشنبه پخش شد، شاخص قیمت سهام S&P 500 ایالات متحده با ۳٫۲ درصد بالاتر بسته شد و میانگین ارزش بخش صنعتی داو جونز تقریباً ۴ درصد پیشرفت کرد. سرمایه دارانی که به تولید واکسن مدرنا امیدوار شدند، برای برپایی جشن آماده می‌شوند، اما جشن‌های آنها می‌تواند نارس باشد. در حال حاضر، این موفقیت فقط نتیجه آزمایش بر روی ۴۵ آزمودنی است. کارشناسان هشدار می‌دهند که جدول زمانی مدرنا برای تولید واکسن انبوه تا پایان سال بسیار خوش بینانه است. چنین چرخشی سریع قبلاً انجام نشده است. تأیید سازمان دارویی امریکا (FDA) به هزاران بیمار برای آزمایش نیاز دارد که ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
علاوه بر این، همانطور که دانیل سالمون، مدیر مؤسسه ایمنی واکسن در دانشکده بهداشت جانس‌هاپکینز بلومبرگ، اظهار داشت: “بسیاری از واکسن‌ها که در فاز ۱ خوب به نظر می‌رسند، محصولات خوبی نیستند.” در واقع، واکسن رقیبی که با حمایت دولت انگلیس در دانشگاه آکسفورد ساخته شده، امیدوار کننده تر به نظر می‌رسید، اما نتوانست در میمون‌هایی که آزمایش بر روی آنها انجام شد، ایمن سازی ایجاد کند. دونالد ترامپ اخیراً حکمی را امضا کرده است که به شرکت‌های خصوصی اجازه می‌دهد مقررات قرنطینه کرونا را کاهش دهند تا بتوانند هرچه سریعتر فعالیت اقتصادی شان را آغاز کنند. این حکم همچنین می‌تواند پیامدهایی برای صنعت داروسازی داشته باشد. عجله برای عرضه کردن یک واکسن ناقص به بازار به منظور شروع تولید آن یک دستورالعمل فاجعه بار است.
لازم به گفتن نیست، به نفع سهامداران شرکت مدرنا است که ایمان به موثر بودن محصول خود را تبلیغ کنند. روز دوشنبه ۱۸ مه، سهام مدرنا ۲۰ درصد بیشتر از روز قبلش رشد داشت و ارزش این شرکت را تقریباً ۳۰ میلیارد دلار افزایش داد. با این وجود، می‌توان تصور کرد که مدیران و سهامداران آن به دلیل این ثروت بادآورده، سخاوتمندانه پاداش دریافت کردند.
این ستاره در حال رشد از دنیای بزرگ داروسازی در حال جلب کردن توجه دولت است و یک کمک هزینه ۴۸۳ میلیون دلاری از سازمان تحقیق و توسعه پیشرفته بیومدادیک فدرال دریافت کرده است. اما در حقیقت، منافع سرمایه داران بزرگ داروسازی و امپریالیسم ایالات متحده یکی و یکسان است: هرچه سریع تر واکسن را کشف کنید، ثبت اختراع کنید، آن را به بازار عرضه کنید و اگر حاشیه سود اجازه می‌دهد، نیروی کار را ایمن سازی کنید، اقتصاد امریکا بر همه کس و همه چیز دیگر مقدم تر است.
نزاع امپریالیستی
تاکنون، دولت ترامپ به طور کلی در برابر همه گیری ویروس کرونا ناشیانه عمل کرده است.تا کنون بیش از ۱۰۰ هزار نفر با ویروس کرونا در امریکا جان خود را از دست داده اند بالاترین مرگ ومیر در جهان. با توجه به انتخابات در پیش، ترامپ باید اقتصاد را پیش ببرد و هرگونه سرزنش را به سوی خودش منحرف کند و در این روند به جنگ با نهادهای بهداشت عمومی ملی و بین المللی می‌رود. مدیر مؤسسه تحقیقات و توسعه پیشرفته زیست پزشکی، پس از مقاومت در برابر فشار کاخ سفید برای تهیه “داروهای مضر به طور گسترده در دسترس”، از جمله کلروکین و هیدروکسی کلروکین از سمت خود برکنار شد. این داروهای ضد مالاریا توسط ترامپ به عنوان داروهای مؤثر برای COVID-19 مورد تأیید قرار گرفته است، در حالیکه آزمایشات اولیه غیرقابل اطمینان است.
ترامپ همچنین برای منحرف کردن اذهان عمومی از شکست و ناکامی خود برای مقابله با ویروس کرونا به سازمان بهداشت جهانی WHO حمله کرد و این سازمان را به عنوان “سوخت رسان همه گیری فعلی ویروس به نفع چین” متهم کرد. در حالی که رئیس جمهور ترامپ اغراق می‌کند، سیاست‌های حمایت گرایانه ترامپ و افزایش نسبی قدرت چین به این معنی است که دومی(چین)توانسته دستور کار خود را با نهادهای جهانی مانند WHO پیش ببرد. تصادفی نبود که نخست وزیر چین در جلسه روز دوشنبه سخنرانی کرد و متعهد شد ۲ میلیارد دلار طی دو سال، با تمرکز ویژه ای بر کشورهای عضو آفریقایی WHO در حوزه نفوذ چین برای پاسخ به این بحران، اهدا کند. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید با اشاره به تعهد جین پینگ، گفت: “به عنوان منبع شیوع این بیماری، چین مسئولیت ویژه ای برای پرداخت بیشتر و بیشتر دادن” دارد. ترامپ در نامه ای که روز دوشنبه منتشر شد، اولتیماتوم داد که اگر این سازمان در تعهدات خود به پیشرفت‌های حقیقی اساسی در ۳۰ روز آینده” ناموفق باشد، ایالات متحده بودجه خود را به WHO به طور دائمی کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، ایالات متحده کاملاً حامی پیشنهاد استرالیا (که درگیر جدال تجاری جداگانه با چین است) برای این قطعنامه است که شامل مقررات مربوط به تحقیق مستقل برای شروع همه گیری “در اولین فرصت ممکن” می‌شود. با وجود اینکه چارچوب محدودیت زمانی را در نظر گرفته است، چین این پیشنهاد را پذیرفت، با اطمینان که موضع گیری WHO از آن در برابر هرگونه عواقب جدی محافظت می‌کند. تعادل ِدر حال تغییر قدرت بین چین و ایالات متحده در روابط جهانی در این واقعیت منعکس شده است که واشنگتن به خاطر قهرکردن‌ها و لاف زدن‌هایش، تا حد زیادی در این جمع به حاشیه رانده شده بود و با اکراه قطعنامه اتحادیه اروپا را پذیرفت که مورد حمایت چین بود. خصومت و رفتار نامشروع ترامپ آشکارا رهبران اروپایی را به مدار چین نزدیک می‌کند. اما WHO بزرگترین پشتیبان مالی خود را از دست می‌دهد اگر ترامپ از تهدید خود استفاده کند و راه خودش را برود. اینها همه برای نشان دادن حدود “همکاری بین المللی” در زیر سرمایه داری است.
مالکیت معنوی قبل از مردم
بخشی از بورژوازی اروپا نیاز فوری به واکسن برای شروع بهبود اقتصادی را درک می‌کند و بیهوده تلاش می‌کند تا برخی از ویژگی‌های تلاش جمعی را تقویت کند. با این حال، در پشت سخنان خوب شان در مورد “اتحاد بین المللی برای مبارزه با COVID-19″، آنها همچنین می‌خواهند مانع از عجله ایالات متحده برای انحصار واکسن مدرنا شوند که دسترسی اروپا به آن را محدود خواهد کرد. آنها از WHO با حمایت ۷٫۵ میلیارد یورو برای جبران کمبود بودجه احتمالی در مقابل ایالات متحده می‌ایستند. با توجه به اینکه این خانم‌ها و آقایان (رهبران اروپا) اخیراً حتا از کمک در تامین ماسک‌های صورت و ضدعفونی کننده‌های دست برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند ایتالیا خودداری کرده اند و فقط در پی منافع خود هستند، نمی توانند در مورد همکاری‌های جهانی برای کسی سخنرانی کنند. علاوه بر این، قطعنامه آنها به اندازه قیمت کاغذی که روی آن نوشته شده، ارزش نخواهد داشت. روزنامه فایننشال تایمز پیش نویس اولیه این قطعنامه را به دست آورده که نشان می‌دهد کشورهایی (از جمله انگلیس، سوئیس و ژاپن) که دارای شرکت‌های بزرگ دارویی هستند، می‌خواستند با زبان صریح اعلام کنند که اعلامیه دوحه حذف شده است. آنها می‌خواهند بر نقش “مالکیت معنوی در ارتقاء نوآوری و تشویق دسترسی عادلانه به هرگونه واکسن یا درمان Covid-19 از طریق مکانیسم‌های داوطلبانه، از جمله کمک‌های مالی و مشارکت” تأکید کنند.
اعلامیه دوحه در سال ۲۰۰۱ با توافقنامه مالکیت معنویTRIPS)) سازمان تجارت جهانی WTO در تناقض بود. در این اعلامیه آمده است که مالکیت معنوی زمانی که با بهداشت جهانی تعارض دارد باید لغو شود. کشورهای امپریالیستی بیانیه دوحه را از روز امضای آن نادیده گرفته اند که منجر به کشته شدن دهها میلیون نفر در فقیرترین نقاط جهان شد؛ جایی که داروهای نجات دهنده به سادگی قابل دسترسی نیستند.
منبع:
https://www.marxist.com/capitalists-clash-over-hunt-for-covid-19-vaccine.htm