وارونه‌نمایی، تناقض و ندامت‌گویی
در نقد اظهارات اخیر رفیق ابراهیم علیزاده
(۱)
اخیراً رفیق ابراهیم علیزاده دبیر اول کومه‌له-سازمان کردستان حزب کمونیست ایران طی مصاحبه‌ای به زبان کردی با رادیو اینترنتی «دیالوگ» از جمله به موضوع اختلاف در میان تشکیلات کومه‌له و حزب کمونیست ایران پرداخته‌‌اند.
ایشان در این باره ضمن اقرار به وجود اختلاف سیاسی در تشکیلات، به چگونگی شیوۀ برخورد با این پدیده پرداخته و سپس مسائلی را هم به میان آورده‌اند که طی این نوشته به نقد جوانبی از آنها پرداخته می‌شود.
رفیق ابراهیم در ابتدای صحبت‌های خود در مورد اوضاع تشکیلاتی، می‌گوید:
« بله، وجود اختلاف در میان حزب کمونیست ایران واقعی است، هر چند اطلاعات جمهوری اسلامی، تا حدی هم مخالفین سیاسی ما تلاش می‌کنند بزرگتر از آنچه که هست نشانش دهند و گسترشش دهند، اما با اطمینان اکثریت قاطع تشکیلات حزب و کومه‌له متحدند و در این باره نگرانی‌ای نداریم. اما در رابطه با آن اختلاف، پیش‌تر بگویم که هیچ حزب سیاسی جدی‌ای نیست که در آن تمایز در دیدگاه و ارزیابی سیاسی وجود نداشته باشد. به‌خصوص حزب ما بر اساس برنامه و استراتژی و سیاست و تاکتیک مشترک و مورد اعتماد همه‌مان بنا شده و به انجام می‌رسد و اینها هم همه در چهارچوب کردارند، برنامۀ ما چه برنامه‌مان برای کردستان و چه برنامۀ سراسریمان یک کلمه دربارۀ ایدوئولوژی و باور و عقیده و دیدگاه و ارزیابی سیاسی این طرف و آن طرف در آن وجود ندارد همه‌اش مجموعه‌ای عملکرد است: این کارها را باید بکنیم، این برنامه‌ها را باید انجام دهیم. بنابراین وقتی بر اساس برنامه و نیز از راهی که باید از آن عبور کنیم آن را هم مشخص کرده‌ایم با قطعنامه و قرار در این کنگره و آن کنگره همه‌اش تثبیت شده است، خارج از آن همه چیز دیگری مجاز است یعنی همه دیدگاه سیاسی، همه ارزیابی متفاوت. فکر و دیدگاه و نظریۀ سیاسی میدانی گسترده دارد. واقعیتی هست که آنهم درک غلط از کمونیسم است، کمونیسم در جوهر خودش ایدوئولوژی نیست بلکه راهی است برای زندگی. بنابراین مثلاً در حزب سیاسی جدی هم اعضایش بر اساس نظریات سیاسی رسمی و طراحی‌شده قالب‌بندی نمی‌شوند. اعضای یک حزب انسان ماشینی نیستند، آنها انسان گوشت و پوست و استخوان و فکر و مغزند از رویدادهای پیرامون خود تأثیرات متفاوت می‌پذیرند، همۀ مسئله این است که با آن پدیده یعنی با پدیدۀ وجود نظر متفاوت در حزبی سیاسی چگونه رفتار می‌کنی.»
اینکه بالأخره رفیق ابراهیم علیزاده مجبور می‌شود به وجود اختلاف در این تشکیلات اقرار کند، نشان می‌دهد که ایشان دیگر نمی‌تواند مانند قبل به انکار آن بپردازد و اینک تحت فشار واقعیات جاری در این تشکیلات مجبور است به چنین اقراری تن دهد.
برای کل اعضا و فعالین تشکیلات کومه‌له و حزب کمونیست ایران روشن است که تا قبل از این رفیق ابراهیم با شدت تمام منکر وجود اختلاف(سیاسی) در این تشکیلات بود. اعضایی که از وجود اختلاف سیاسی صحبت کرده و آن را به عنوان منشأ بحران و جناح‌بندی جاری در تشکیلات به حساب می‌آوردند را مورد سرزنش قرار می‌داد و ظاهراً لزوم حفظ وحدت تشکیلاتی را به آنان یادآور می‌شد. وقتی هم مجبور شده است که به طور علنی در رابطه وضعیت نابسامان تشکیلات اظهار نظری بکند تنها و تنها به شیوۀ برخورد به اختلاف سیاسی پرداخته است. از آنجایی که کمیتۀ خارج از کشور حزب هم امروزه در جناح راستی می‌باشند که رفیق ابراهیم در رأس آن قرار دارد، همین رویۀ انکار را در پیش گرفته و در گزارش دوره‌ای و مکتوب خود به اعضا تأکید می‌کردند که اختلاف سیاسی‌ای وجود ندارد. این منکرین وجود اختلاف سیاسی، رفقایی را که از وجود اختلاف سیاسی صحبت کرده و آن را به عنوان منشأ بحران و جناح‌بندی جاری در تشکیلات به حساب می‌آوردند، به تفرقه‌اندازی و ضدیت با کومه‌له متهم می‌کرده‌اند.
اساساً کاربست متد «کتمان و انکار» از سوی ایشان همواره ابزاری بوده برای پرده‌پوشی و یا لاپوشانی نظرات و دیدگاه‌ها و مواضع امروزی‌شان که در مغایرت کامل با برنامه و استراتژی کومه‌له و حزب کمونیست ایران و سیاست‌های انقلابی و کمونیستی این جریان قرار دارد، به عبارت دیگر روشی بوده برای دور نگه‌داشتن خود از انتقادها و یا پرهیز از رو نشدن دست‌شان برای جامعه. تحت لوای چنین متد ناسالمی، علاوه بر پرداختن به تقویت دیدگاه‌ها و اعمال راست‌روانه و انحلال‌طلبانه‌شان هر از گاهی گوشه‌هایی از این مواضع امروزی‌شان را هم با لفاظی‌های خاص خود نمایان ساخته‌اند و از آنجایی‌که در انطباق و یا استناد به مصوبات رسمی و سیاست‌های انقلابی و کمونیستی کومه‌له و حزب کمونیست توان دفاع صریح از چنین دیدگاه و مواضعی در قبال انتقادهای وارده بر آنها را ندارند، در حوزۀ کاری خود با توسل به دروغ‌پردازی و دیگر روش‌های سخیفانه که در واقع شاخص‌های عملی همان متد به حساب می‌آیند، به تقابل و یا حذف رفقایی که با پیگیری و صراحت به نقد آنان برخاسته‌اند، مشغولند. همین متد کتمان و انکار در واقع بزرگترین لطمه را به وحدت و انسجام حزبی این تشکیلات وارد کرده است. تحت لوا و تأثیرات مخرب چنین متدی با زعامت رفیق ابراهیم بود که امروزه تشکیلات به دو قطب مجزا تبدیل شده است.
آنگونه که فوقاً از سخنان رفیق ابراهیم نقل شده است، ایشان سپس در نگاه به کومه‌له، به زعم خود می‌خواهد جوانب امر طبیعی وجود اختلاف سیاسی را توضیح دهد. اما از آنجایی که کماکان مطابق با ارکان متد انکار و کتمان رفتار می‌کند، ادعایی می‌کند که با هیچ منطقی سازگار نیست، ایشان می‌گویند که در برنامۀ سیاسی ما چه در رابطه با سطح سراسری و چه در رابطه با کردستان یک کلمه دربارۀ ایدوئولوژی و باور و عقیده و دیدگاه و ارزیابی سیاسی وجود ندارد، همه‌اش مجموعه‌ای است از کردار و عمل! (تا آنجا که به امر طبیعی وجود اختلاف سیاسی در یک حزب و شیوۀ برخورد به آن مربوط می‌شود، رفیق ابراهیم ظاهراً ضمن توضیحاتی در این باره، تصویر نادرستی از طرف‌های درگیر و شیوۀ برخورد آنها به اختلافات جاری در تشکیلات ارائه می‌دهد که در قسمت بعدی این نوشته به آن پرداخته می‌شود.)
البته رفیق ابراهیم قبلاً و سال گذشته در جریان بخشی از سخنرانی خود به مناسبت روز کومه‌له و طی اعلام فراخوانی خصوصاً برای پیوستن مجدد طیف بریده از کومه‌له یعنی آنهایی که با حزب کمونیست ایران و برنامه و استراتژی کمونیستی کومه‌له در کردستان مرزبندی دارند؛ همین ادعای بی‌منطق را بیان و آن را پشتوانه‌ای برای توجیه فراخوان مورد نظر خود نموده بود. همان موقع طی نوشته‌ای در چهار قسمت و با عنوان «فراخوان به خودی‌ها برای پیوستن به صفوف کومه‌له» از جمله به نقد این ادعا و فراخوان مربوطۀ ایشان پرداختم.(لینک این نوشته: http://www.azadi-b.com/arshiw/?p=78205)
در اینجا نیز مجدداً بایستی به رفیق ابراهیم گفت که برخلاف این چشم‌بندی و وارنه‌نمایی از سوی شما، در برنامۀ حزب کمونیست ایران و برنامۀ کومه له برای حاکمیت شورایی مردم در کردستان، نه تنها یک کلمه، بلکه صفحات بسیاری در مورد ایدوئولوژی و عقیده و باور-در اینجا کمونیستی- و دیدگاه و نظر سیاسی مشخص در این برنامه‌ها وجود دارد. نه تنها برنامۀ حزب کمونیست و کومه له، بلکه به طور منطقی هیچ برنامۀ مطالباتی و یا سیاسی و اجتماعی‌ای را نمی‌توان سراغ داشت که مهر ایدوئولوژی و عقیده و باور مشخصی بر پیکر آن دیده نشود.
آیا یک حزب سیاسی کمونیستی بدون اهداف برنامه‌ای و استراتژی سیاسی که منتج از ایدوئولوژی و جهان‌بینی آن است هیچ مفهومی دارد؟ آیا غیر از این است که برنامۀ حزب کمونیست، اهداف درازمدت و نهایی حزب که همانا به قدرت رساندن طبقۀ کارگر، برقراری یک جامعۀ سوسیالیستی و گام نهادن در راستای سازماندهی یک جامعۀ کمونیستی می‌باشد را بیان می‌کند؟! آیا غیر از این است که استراتژی سیاسی حزب مسیر تحقق همان اهداف برنامه‌ای را نشان می‌دهد؟! آیا نادیده گرفتن جایگاه اهداف برنامه‌ای و استراتژی سوسیالیستی حزب و تأکید یک جانبه بر بخش مطالباتی برنامۀ حزب آنچنان که مد نظر رفیق ابراهیم است، هیچ خط فاصلی بین یک جریان کمونیستی با احزاب بورژوا لیبرال و ناسیونالیست باقی می‌گذارد؟ جدای از همۀ اینها، اساساً رد پای برنامه و استراتژی سیاسی حزب در بخش مطالباتی هم به وضوح نمایان است و رفیق ابراهیم نمی‌تواند آن را پرده‌پوشی نماید. باید گفت که تمام بخش مطالباتی برنامۀ حزب کمونیست ایران با اتکا به تعرض به سرمایه و مناسبات سرمایه‌داری، زمینۀ مادی تحقق خود را نشان می‌دهد.
رفیق ابراهیم آگاهانه تعریف و تصویری مجرد و منفصل از برنامۀ حزب کمونیست و کومه‌له ارائه می‌کند. ایشان تأکید دارند که «مطالبات مندرج در این برنامه‌ها، مجموعه‌ای کردار و عمل هستند و هیچ یک از آنها مسئلۀ ایدوئولوژی و فکر و عقیده نیست». اگر چنین باشد پس چگونه می‌توان فرقی بین مثلاً مطالبۀ «رفع ستم ملی» از سوی کمونیست‌ها، با احزاب ناسیونالیست که آنها هم چنین عنوانی را در برنامۀ خود گنجانده‌اند، قائل شد؟ یا به همین سان مطالبۀ «لغو حجاب اجباری» که مطالبۀ اپوزیسیون لیبرال نیز هست؟ می‌توان گفت که این عقیده و باور، ایدوئولوژی و دیدگاه‌های سیاسی ناظر بر طرح هر تک مطالبه‌ای است که متضمن تحقق و یا رفع کامل و واقعی آن در جامعه می‌باشد. آیا اپوزیسیون لیبرال و احزاب ناسیونالیست با عقیده و باور و ایدوئولوژی مختص به خود، تمایل و توان آن را دارند که مطالبات جاری و مطرح در جامعه را به طور واقعی و کامل متحقق نمایند؟ پس جدا کردن و یا بی ربط قلمداد کردن مطالبات برنامه‌ای از عقیده و باور سیاسی و نظری، غیرممکن است.
البته رفیق ابراهیم همۀ این واقعیات را به خوبی می‌داند و در گذشته‌ای نه چندان دور همۀ اینها را برای دیگران بازگو می‌کرد و مورد تأکید قرار می‌داد، اما امروز و در شرایطی که ایشان به تجدید نظر در سیاست و برنامه‌های کمونیستی کومه‌له در غلطیده‌اند، فعلاً بیان صریح نظرات راست‌روانه و انحرافی خود را به مصلحت خود و جناحش نمی‌داند، پس با توسل به چنین تحریفاتی سعی در کم‌رنگ کردن و بی‌خاصیت کردن ایدوئولوژی و عقیده و باور کمونیستی در این تشکیلات دارد. اساساً پیش‌شرط جا انداختن نظرات و سیاست‌های راست‌روانه و ناسیونالیستی در تشکیلات همین است.
رفیق ابراهیم در حالی چنین ادعای بی‌منطقی را تکرار می‌کند که سند بیانیۀ ۵۷ صفحه‌ای که کاملاً مربوط به ایدوئولوژی و عقیده و باور کمونیست‌های متشکل در حزب کمونیست ایران و دیدگاه و نظر سیاسی و طبقاتی ناظر بر فعالیت و مبارزۀ کمونیستی این جریان است به عنوان پیش‌درآمد و زمینه و پشتوانۀ نظری و عقیدتی مختص به برنامۀ مطالباتی حزب کمونیست ایران و کومه‌له وجود دارد! این بیانیه همراه با برنامۀ کنونی حزب که رفیق ابراهیم به آن اشاره دارد هر دو به عنوان اجزای مکمل هم و تحت عنوان اسناد برنامه‌ای حزب کمونیست ایران به تصویب رسیده‌اند. بیانیۀ حزب کمونیست شامل ۵ فصل است که عناوین آن عبارتند از:
۱-تولید سرمایه‌داری و مبارزۀ طبقاتی ۲-دولت در جامعۀ سرمایه‌داری۳-سیمای کنونی جهان سرمایه‌داری ۴-تجربۀ شوروی و عواقب آن ۵-آلترناتیو کارگران: انقلاب اجتماعی و سوسیالیسم.
علاوه بر این در برنامۀ حزب کمونیست ایران قبل از پرداختن به مطالبات، در بیش از چهار صفحه به تبیین پروسۀ رشد و جهانی‌شدن نظام کاپیتالیستی، پیدایش این نظام در ایران و شکل‌گیری طبقۀ کارگر، اوضاع این طبقه در رژیم شاه، ستم و استبداد رژیم سلطنتی، انقلاب ایران و سرکوب آن توسط رژیم اسلامی، نظام سرمایه‌داری اسلامی و وضعیت طبقه کارگر؛ پرداخته شده است و به دنبال آن آمده است :
«حزب کمونیست ایران، به مثابه حزبی مارکسیستی، برای پایان دادن به حاکمیت سیاسی و اقتصادی طبقۀ سرمایه دار، برقراری حکومت کارگری و ایجاد یک جامعۀ سوسیالیستی مبارزه می‌کند. جامعه‌ای که پایان بخشیدن به استثمار انسان از انسان، زوال دولت و تمام ارکان نگاه‌دارنده‌اش از آن طریق می‌گذرد. هدف غائی ما دستیابی به جامعه‌ای است که در آن آزادی و رفاه همگانی جای اسارت و بی‌عدالتی و محرومیت را می‌گیرد و فرصت‌های یکسان برای رشد و شکوفایی خلاقیت‌ها و تعالی انسان فراهم می‌شود. جامعه‌ای که در آن هرکس به اندازۀ توانایی‌اش کار می‌کند و به اندازۀ نیازش از مواهب زندگی برخوردار می‌گردد، و در آن دولتی نیست که بر فراز جامعه قرار بگیرد و بند اسارت تک تک افراد آن را به گذشته‌های استثمار، ستم، خرافه پرستی و جهل گره بزند. از نظر ما سوسیالیسم امری مربوط به آینده‌ای نامعلوم و دور دست نیست، بلکه زمینه، توانایی و امکان اجتماعی و اقتصادی آن در بطن نظام سرمایه‌داری ایران فراهم آمده است و تحقق آن به نیروی آگاهی، تشکل و مبارزۀ طبقۀ کارگر ممکن خواهد شد. امکانات مادی و ثروت‌های غنی جامعۀ ایران و همبستگی بین‌المللی کارگری ضامن دوام و پایداری آن خواهد بود. در شرایط حاضر این مبارزه از طریق سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی تدوام می‌یابد و برانداختن این نظام سرکوب و خفقان در ایران هدف بلاواسطۀ انقلاب کارگری را تشکیل می‌دهد. اما در شرایطی که هنوز نظام سرمایه‌داری برقرار است، حزب کمونیست ایران در عین مبارزۀ بی‌وقفه و پیگیر برای برقراری سوسیالیسم و ایجاد جامعه‌ای کمونیستی، لحظه‌ای مبارزه برای انجام اصلاحات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیشرو و مترقی را جهت بهبود شرایط زندگی توده‌های کارگر و زحمتکش و امن‌تر و انسانی‌تر کردن جامعه و محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، در چهارچوب همین نظام موجود نیز رها نخواهد کرد. تحقق این شرایط در عین حال زمینه و شرایط مناسب را برای انقلاب کارگری و سوسیالیسم فراهم می‌آورد. بنابراین حزب کمونیست ایران از هم اکنون برای تحقق مطالبات زیر مبارزه می کند.»
در برنامۀ کومه‌له برای حاکمیت مردم در کردستان نیز قبل از پرداختن به مطالبات آمده است:
«کومه‌له بر طبق برنامۀ حزب کمونیست ایران برای پایان دادن به حاکمیت سیاسی و اقتصادی طبقۀ سرمایه‌دار و ایجاد یک جامعۀ سوسیالیستی مبارزه می‌کند. هدف نهایی ما دستیابی به جامعه‌ای است که در آن آزادی و رفاه همگانی جای اسارت و بی‌عدالتی و محرومیت را می‌گیرد و فرصت‌های یکسان برای رشد و شکوفایی خلاقیت‌ها و تعالی انسان فراهم می‌شود. جامعه‌ای که در آن هرکس به اندازۀ توانایی‌اش کار می‌کند و به اندازۀ نیازش از مواهب زندگی برخوردار می‌گردد، و در آن دولتی نیست که بر فراز جامعه قرار بگیرد و بند اسارت افراد آن را به گذشته‌های استثمار، ستم، خرافه‌پرستی و جهل گره بزند. اما در شرایطی که هنوز نظام سرمایه‌داری برقرار است، ما در عین مبارزۀ بی‌وقفه برای برقراری یک نظام سوسیالیستی، لحظه‌ای مبارزه برای انجام اصلاحات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیشرو و مترقی را جهت بهبود شرایط زندگی توده‌های کارگر و زحمتکش و تحت ستم و امن‌تر و انسانی‌تر کردن جامعه و محیطی که در آن زندگی می‌کنیم در چهارچوب همین نظام موجود نیز رها نخواهیم کرد. اعلام برنامۀ کومه‌له برای حاکمیت مردم در کردستان گامی مهم در جهت این استراتژی است. کومه‌له حق کلیۀ ملل ساکن ایران را در تعیین سرنوشت خویش به رسمیت می‌شناسد. در عین حال خواهان اتحاد آزادانه و داوطلبانۀ کلیۀ ملل ساکن ایران است. از نظر ما مصالح مبارزۀ طبقۀ کارگر برای سوسیالیسم، وحدت و یگانگی سیاسی و حزبی طبقۀ کارگر ایران را ایجاب می‌کند و کومه‌له در راه تأمین وحدت طبقۀ کارگر ایران در همۀ عرصه‌های مبارزاتی می‌کوشد.»
پس از این همه عبارات و جملات در مورد عقیده و باور، بازهم قبل از پرداختن به مطالبات مندرج در برنامۀ کومه‌له برای حاکمیت مردم در کردستان، آمده است:
«نظر به اینکه: • بحران اقتصادی و سیاسی رژیم جمهوری اسلامی و مصائب و مشقات ناشی از حاکمیت نظام سرمایه‌داری، رشد جنبش کارگری و دیگر جنبش‌های اجتماعی و نارضایتی عمیق توده‌های مردم، وقوع یک برآمد توده‌ای، چشم‌انداز سرنگونی جمهوری اسلامی و برچیده شدن بساط نیروها و حاکمیتش در کردستان را به یک امکان مادی و واقعی تبدیل کرده است، •احزاب و نیروهای بورژوایی موجود در کردستان از هم اکنون تلاش می‌کنند تصویر خودشان را از پیروزی جنبش کردستان به افکار عمومی القا کنند و می‌خواهند استقرار یک حکومت فدراتیو مبتنی بر سیستم پارلمانی را به عنوان مکانیسم دخالت مردم در امور سیاسی و ادارۀ جامعه و محتوای پیروزی به مردم تحمیل کنند، • ارائۀ یک تصویر روشن از معنای پیروزی جنبش انقلابی کردستان، چگونگی شرکت مستقیم توده‌های مردم کردستان در حاکمیت سیاسی و ادارۀ جامعه و چگونگی تحقق خواست‌ها و مطالباتشان مبرمیت پیدا کرده است، و تبدیل کردن معنی و مفهوم واقعی پیروزی به شعور عمومی توده‌های مردم ستمدیدۀ کردستان از پیش شرط‌های پیروزی جنبش انقلابی کردستان می‌باشد؛ کومه‌له (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران) که خود از برپاکنندگان و سازمان‌دهندگان جنبش انقلابی در کردستان بوده است و از حمایت بخش‌های وسیعی از جامعۀ کردستان برخوردار است، برنامۀ خود را برای حاکمیت مردم مبتنی بر سیستم شورایی در کردستان اعلام می‌دارد.»
باز هم قبل از مطالبات موجود در برنامۀ فوق، مطابق با استراتژی سوسیالیستی کومه‌له در کردستان، در ۵بند به «ملزومات تحقق حاکمیت مردم در کردستان»، پرداخته شده است.
هدف از درج اسناد فوق این است که نشان داده شود در برنامۀ حزب کمونیست ایران و برنامۀ کومه‌له برای آیندۀ کردستان، کلمات، عبارات و مفاهیم بسیاری در مورد ایدوئولوژی و عقیده و باور و دیدگاه و نظر سیاسی وجود دارد و همۀ اینها جایگاه مهمی در راستای تحقق واقعی این برنامه‌ها و هر تک مطالبه‌ای در این باره، دارند.
رفیق ابراهیم علیزاده برای تأمین مقاصد امروز خود، برخورد بسیار ناروا و تنزل دهنده‌ای در حق برنامه و اهداف و مطالبات مبارزاتی کومه‌له و حزب کمونیست ایران انجام می‌دهد. ارائۀ تصویری ناقص از اسناد پایه‌ای و برنامه‌ای این حزب و تشکیلات، مخدوش نمودن و تهی کردن آنها از جوهر اعتقادی کمونیستی و کارگری است. مابه‌ازای اجتماعی چنین عملکردی همانا مخدوش نمودن مرزبندی‌های طبقاتی و سیاسی و درغلطیدن به پوپولیسم است.
ادامه دارد.
پویا محمدی
۱ شهریور ۱۳۹۹
۲۲ آگوست ۲۰۲۰