نمودار نرخ حداقل دستمزد به دلار در ۴۰ سال گذشته

نرخ حداقل دستمزد در ایران وقتی با دلار آمریکا، که واحد پول تجارت بین المللی است، بیان میشود، ارزش  واقعی مبادله حداقل دستمزد یا قدرت خرید آنرا بیان میکند. نرخ صوری حداقل دستمزد به ریال هیچگاه نسبت به سال قبل آن کاهش پیدا نکرده است. پس تبدیل نرخ دستمزد به دلار، با کاربست تعدیل نرخ تورم دلار، روش نسبتا ساده ای برای نشان دادن این امر است که قدرت خرید کارگر نسبت به گذشته چه تغییری کرده است.

بعنوان مثال حداقل دستمزد در سال ۱۳۵۸معال ۱۷۰۱۰ ریال بود، نرخ متوسط دلار در آنسال ۱۴۰ ریال و باینترتیب نرخ دستمزد به دلار پیش از تعدیل تورم دلار ۱۲۱.۵ دلارِ آنزمان بود. حال، نرخ حداقل دستمزد در سال جاری ۱۵۱۶۸۲۲۰ ریال است. نرخ متوسط دلار امسال ۱۲۶۷۵۰=۲/( ۱۳۴۵۰۰ +۱۱۹۰۰۰) ریال است. نرخ حداقل دستمزد در سال  ۱۳۹۸ بنابراین ۱۲۰ دلار است. از آنجا که مبنای مقایسه ارزش مبادله را قدرت خرید دلارِ امروز قرار میدهیم، محاسبه فوق برای سال جاری احتیاج به تعدیل دلار ندارد، چون این مبلغ ارزش دلار امروز است. اما میدانیم که قدرت خرید ۱۲۱.۵دلار چهل سال پیش بسیار بیش تر از قدرت خرید آن در سال جاری است. پس برای تعدیل قدرت خرید ۱۲۱.۵ دلار در ۴۰ سال پیش باید آن مبلغ را طی چهل سال گذشته هر سال بر حسب نرخ تورم افزایش داد تا به سال جاری برسیم. وقتی چنین کردیم به مبلغ ۴۳۱$ میرسیم، یعنی قدرت خرید ۱۲۱.۵ دلار در سال پنجاه و هشت برابر با قدرت خرید ۴۳۱$ در سال جاری است. به این ترتیب ما با یکسان کردن ارزش مبادله دلار میتوانیم مقایسه ای واقعی بین دستمزدهای سالهای مختلف داشته باشیم. باینترتیب تفاوت واقعی حداقل دستمزد سال ۱۳۵۸ با امروز بسادگی تفریق این دو مبلغ است:۱۲۰ـ ۴۳۱=۳۱۱

پس حداقل دستمزد طی این چهل سال ۳۱۱ دلار یا بیش از ۷۲% کاهش یافته است! یعنی بازای هر ۱۰۰ تومانی که کارگر در سال پنجاه و هشت میگرفت امروز فقط ۲۸ تومان میگیرد. پس حداقل دستمزد امروز باید حداقل پنج و نیم میلیون تومان باشد تا قدرت خرید او با سال ۱۳۵۸برابری کند. برای داشتن تصویر بهتری از سطح زندگی امروز کارگر لازم است علاوه بر ارزش واقعی مبادله حداقل دستمزد، میزان خط فقر رسمی در چهل سال گذشته را داشت تا فاصله هزینه ها با حداقل دستمزدها دقیقتر نشان داده شود. در هر صورت صرف آمار فوق تصویر نسبتا روشنی ازوضعیت بقا کارگر بدست ما میدهد.

آمار فوق صرفا جلوه دیگری از تفاوت موقعیت کارگر در سال ۱۳۵۸با ۱۳۹۸است. کارگران به یمن انقلاب پنجاه و هفت با تشکیل شوراهای مستقل کارگری خود توانستند حداقل دستمزد را در سال ۱۳۵۸نسبت به سال قبل از آن به تقریبا دوبرابر افزایش دهند. این افزایش بزرگترین جهش دستمزد کارگر در طول تاریخ سرمایه داری در ایران بود که حاصل متشکل شدن کارگران و تحمیل خواست شان برای یک زندگی شرافتمندانه به کارفرما و دولت بود. دستاورد سال ۱۳۵۸همزمان با سرکوب انقلاب و از جمله سرکوب و انحلال شوراهای مستقل کارگری ــ و با ابزار منجمد کردن دستمزدها و نرخ تورم سالانه بالای ۲۰% ــ همانطور که در نمودار بالا مشاهده میکنید، پس گرفته شد طوریکه حداقل دستمزد در سال جاری تقریبا یک ربع حداقل دستمزد در سال ۱۳۵۸است.

سایت “اکو فارس ـ پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران” با شارلاتان بازی ای که تنها از عهده کارفرمایان و حاکمان سرمایه داری بر میاید، برای پنهان کردن دستاورد کارگران در سال پنجاه و هشت نمودار جعلی زیر را منتشر کرده است. حقه بازی این نمودار در عدم تعدیل نرخ تورم دلار است. این نمودار همانطور که مشاده میکنید به دروغ میگوید قدرت خرید کارگر طی چهل سال گذشته بارها از قدرت خرید او در سال ۱۳۵۸ بالاتر رفته و امروز نیز دست کمی از آن ندارد!

ضمیمه: نمودار جعلی سایت اکو فارس . پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران 

منابع

* محاسبه تعدیل دلار بر حسب تورم

* قیمت دلاردربازار آزاد ایران در دهه های گذشته

* لیست حداقل دستمزد در دهه های گذشته

* نمودار سایت اکو فارس ـ پایگاه خبری تحلیلی صنعت و اقتصاد ایران