شوراهای سازماندهی اعتراضات
گفتگو با اصغر کریمی
خلیل کیوان: حزب کمونیست کارگری در اطلاعیه ای بتاریخ ١۵ تیر فعالین کارگری و اجتماعی را به ایجاد شوراهای سازماندهی اعتراضات در محلات و شهرها فراخوان داده است. چرا حزب فراخوان ایجاداین تشکل ها را داده است؟
اصغر کریمی: مردم باید سازمان پیدا کنند. این یک اصل بدیهی است. کارگران باید تشکل های خودشان را داشته باشند، دانشجویان و معلمان و بقیه مردم هم همینطور و در چند سال گذشته هم علیرغم ممنوعیت تشکل تلاش کرده اند به هر درجه که میتوانند متشکل شوند و قدم های مهمی به جلو برداشته اند. امروز خوشبختانه روحیه سازمانگری در میان مردم بالا رفته است. بنابراین بحث این نیست که چرا مردم باید سازمان پیدا کنند و سازمانیافته مبارزه کنند. مردم تشکلهای مختلفی لازم دارند. از حزب تا ان جی او در زمینه هی مختلف. در زمینه سازماندهی اعتراضات علیه حکومت، شوراهای سازماندهی شکل مناسب این کار هستند. اینها تشکل توده ای برای سازماندهی اعتراض مردم علیه حکومت اند. و همه مردمی که میخواهند حکومت را سرنگون کنند با هر عقیده ای میتوانند و باید تلاش کرد به شورا بپیوندند و عضو آن شوند و به فراخوان هایش جواب دهند. نکته واقعی این است که آیا مردمی که در این شهر و آن شهر دارند مرتبا اعتراض میکنند میتوانند چنین تشکلی ایجاد کنند که به اتحاد آنها کمک کند و مبارزاتشان را دارای یک نقشه و برنامه روشنی بکند؟ بنظر ما جواب کاملا مثبت است. الان تعداد اعتراضات زیاد است، اعتراضات ریتم سریعی پیدا کرده و هر روز در شهری مردم بلند میشوند و علیه انواع و اقسام مشکلاتی که دارند اعتراض میکنند. از مقطع دیماه که مردم در صد شهر دست به اعتراض زدند اوضاع عوض شده است. بعد از آن شاهد اعتصاب و اعتراض در شهرهای کردستان، اعتصاب سراسری کامیونداران، خیزش مردم کازرون و سپس خرمشهر و آبادان و در همین روزهای اخیر اعتراض مردم برازجان علیه بی آبی بودیم. در این فاصله کارگران اعتصابات و تجمعات متعددی داشته اند یا بازنشستگان و غیره. پدیده دختران خیابان انقلاب و اعتراض هر روزه علیه حجاب و بیحقوقی زنان را هم باید اضافه کرد. مردم علیه مشکل آب و نان و برق و گرانی و بیکاری و اعدام و دستگیری فعالین و بیحقوقی و غیره مدام در حال اعتراض هستند و با تعمیق بحران این اعتراضات هر روز بیشتر، گسترده تر و عمیق تر میشود و حکومت هم توان جلوگیری از این اعتراضات را ندارد. توازن قوا میان مردم و حکومت بطور بازگشت ناپذیری به نفع مردم عوض شده است. اما علیرغم اینهمه اعتراض، تجمع و تظاهراتی در یک جا صورت میگیرد، حکومت بدرجه ای که میتواند سرکوب میکند و فعالینی را میگیرد و اعتراض در آن شهر برای مدتی دچار آرامش میشود تا دوباره در مقطع دیگری سر باز کند. اگر سازمان داشته باشیم در فاصله بین دو تظاهرات شروع میکنیم نیرو جمع کردن، آگاه گری کردن، مردم بیشتری را دور خواست های خود جمع کردن و تظاهرات بعدی خیلی قوی تر صورت خواهد گرفت. در صورتی که سازمانی در محل وجود داشته باشد، در فاصله بین دو تظاهرات تبادل نظر میکنند، حول خواست های روشنی متحد میشوند، بحث میکنند که چکار بکنیم و چکار نکنیم، چه شعارهایی ندهیم و جلو تفرقه یا فلان شکاف میان مردم را چگونه بگیریم، با هم مشورت میکنند، سراغ آدم های خوب و قابل اعتماد و مخالف حکومت میروند و آنها را در حرکتشان شریک میکنند. و روشن است که در این صورت مردم بسیار متحدتر، آگاه تر و قوی تر هستند. بنابراین هم متشکل شدن مردم در محلات و شهرها از همیشه مبرم تر است و هم زمینه و امکان آن بیشتر از همیشه فراهم شده است.
خلیل کیوان: با توازن قوای فعلی بین مردم و رژیم آیا امکان ایجاد این تشکل ها وجود دارد؟
اصغر کریمی: در پاسخ به سوال قبل بدرجه ای این را توضیح دادم. اگر پانزده سال قبل گاهگاهی شاهد یک اعتراض توده ای بودیم یا تعداد اعتصابات کارگری کم بود، در سالهای اخیر شاهد هزاران اعتصاب و صدها اعتراض توده ای در عرض سال هستیم. این یعنی ابعاد مبارزات مردم و توان مردم در مقابل حکومت بسیار بیشتر شده است. بعد از دیماه مدام شاهد خیزش های شهری هستیم یعنی مردم با شعارهای سرنگونی و با روحیه ای مصمم وارد جنگ و گریز با اوباش حکومت میشوند و کوتاه هم نمیایند. مردم میدانند حکومت عامل مشکلات آنها است و در نتیجه هر اعتراضی علیه بی آبی یا گرانی و یا بهر علت دیگر بلافاصله به شعارهای مستقیما سرنگونی طلب منجر میشود. همبستگی میان مردم بیشتر شده و نسبت به اعتراضات یکدیگر حساسیت بیشتری نشان میدهند. اینها همه نشاندهنده این است که توان حکومت در مقابل مردم کمتر شده و مردم آماده تر و قوی تر شده اند. بنابراین امکان ایجاد این تشکل ها خیلی بیشتر از قبل فراهم شده است.
خلیل کیوان: چه کسانی قرار است این شوراها را ایجاد کنند؟
اصغر کریمی: همان کسانی که در اعتراض شرکت دارند. کسانی که آمادگی بیشتر و تجربه بیشتری در سازماندهی دارند، آگاهی بیشتر و یا جسارت بیشتری دارند، یا نفوذ و محبوبیت بیشتری در میان مردم دارند جلو می افتند و بقیه را هم با خودشان همراه میکنند. جوان ها و فعالین اجتماعی همدیگر را میشناسند. ده پانزده نفر از اینها در یک محله یا شهر میتوانند بحث حول تشکل را شروع کنند و بعد از اینکه به همنظری و توافق رسیدند هرکدام بروند سراغ تعدادی دیگر از دوستان و هم محله ای های خود و آنها را هم به ضرورت متشکل شدن تشویق کنند. اگر این هسته اولیه شکل بگیرد جمع کردن صدنفر دیگر از آدم های مورد اعتماد کار سختی نیست و این صدنفر قدرت بسیج زیادی در سطح شهر خواهند داشت. فعالین اجتماعی، فعالین کارزارها و فعالین کارگری، جوانان، دانشجویان، معلمان و بازنشستگان تجربه زیادی در سازماندهی دارند و میتوانند نقش مهمی ایفا کنند. بقیه هم بسرعت یاد میگیرند و در عرض مدت کوتاهی دهها سازمانده جدید شکل میگیرد.
خلیل کیوان:نقش سیاسی و عملی این شوراها چیست؟
اصغر کریمی: از نظر سیاسی مردم این حکومت را نمیخواهند و نقش این شوراها نیز از همینجا مایه میگیرد. امروز اکثریت عظیم مردم متفق القولند که این حکومت نه قابل اصلاح است و نه بدرد اصلاح میخورد و نه توان تخفیف بحران ها را دارد و باید و میتوان سرنگونش کرد. پس این شوراها اساسا کارشان متحد و متشکل کردن مردم برای سرنگونی است. مردم خواست های زیادی دارند و بدلیل نادیده گرفتن آنها و سرکوب آنها توسط حکومت، به هر بهانه ای دست به اعتراض میزنند. مردم آزادی میخواهند، میخواهند بخاطر اعتراض یا عقیده شان و یا نوع لباس پوشیدنشان مورد اذیت و آزار قرار نگیرند، میخواهند عوامل و اوباش حکومت در زندگی شان دخالت نکنند، کسی بخاطر عقایدش زندانی نشود و زندانی سیاسی باید آزاد شود، اعدام نمیخواهند، فقر و بیکاری نمیخواهند، رفاه میخواهند، میخواهند مقامات حکومت و نیروهای انتظامی زورگویی نکنند، حکومت مذهبی و دخالت مذهب در زندگی شان را نمیخواهند. حول این مسائل مدام با عوامل حکومت درگیر میشوند، اعتراض میکنند و یا دست به تظاهرات میزنند به این معنی شورای سازماندهی اعتراض در یک محل مال همه مردمی است که با هر عقیده و مرامی میخواهند این حکومت سرنگون شود. یک کار مهم شورا جلوگیری از شعارها و بحث ها و یا تاکتیک ها و اقدامات انحرافی است. مثلا نباید اجازه دهیم اعتراضات رنگ و بوی مذهبی بخود و قومی بخود بگیرد و میان مردم شکاف ایجاد کند یا اگر مردم بدلیل نفرت از مقامات حکومت شعار اعدام آنها را میدهند، شورا باید تلاش کند بجای این شعار، خواست محاکمه علنی سران حکومت را رواج بدهد.
از نظر عملی کار شوراها متحد نگاهداشتن مردم، فراخوان به تظاهرات هر زمان که زمینه آن وجود دارد، سازماندهی و هدایت تظاهرات، بیانیه دادن، این خواست ها را به پرچم همه مردم محل تبدیل کردن، جواب دادن به خزعبلات مقامات و ارگانهای محلی حکومت، شعارنویسی، راه انداختن مدیای اجتماعی برای سازماندهی و تماس با مردم شهر و اقدامات مشابه است. وظایف شوراها با توجه به شرایط متفاوت است. در شرایطی مردم در ابعاد دهها هزار نفره بیرون میایند، باریکادبندی میکنند و وارد مرحله دیگری از مبارزه میشوند. وظایف شوراهای سازماندهی در چنین شرایطی سازماندهی اشکال تازه تعرض مردم به حکومت است. به یک معنی کار این شوراها رهبری مبارزات میدانی مردم با توجه به شرایط هر دوره است.
خلیل کیوان: به ویژگی های هر شهر اشاره کردید. چه ویژگی هایی؟
اصغر کریمی: خواست هایی که اشاره کردم خواست های سراسری هستند که شامل مردم هر شهر و محله ای میشود. اما برخی مناطق مسائل و خواست های ویژه خود را هم دارند. فی المثل در خوزستان یا آذربایجان که مردم به زبان های مختلف صحبت میکنند، حکومت تلاش میکند تفرقه قومی ایجاد کند و قومپرستان هم آنرا باد میزنند. وظیفه این شوراها تلاش برای مقابله با این تفرقه افکنی ها و متحد کردن مردم حول خواست های انسانی شان از جمله برابری و حقوق برابر همه شهروندان و رفع هرنوع ستم ملی و مذهبی و غیره است. در برخی مناطق مردم با مشکل آب، برق یا ناامنی جاده مواجهند. هر شهری ویژگیهای خاصی دارد. علاوه بر این مسائل روزمره ای اتفاق می افتد که بلافاصله مردم را به حرکت میکشاند. اذیت و آزار دستفروشان یا قتل کولبران در کردستان، فساد مقامات حکومتی و یا زورگویی اوباش و مقامات حکومت زمینه اعتراض را ایجاد میکنند. اخراج کارگران یا نپرداختن حقوق آنها هم باید به مساله مردم شهر تبدیل شود و شورا در این زمینه ها لازم است گفتمان و فضا را برای اعتراض عموم مردم فراهم کند و نسبت به همه این مسائل حساس باشد و بررسی کند که کدام موضوع در هر مقطع زمینه بیشتری برای اعتراض توده مردم ایجاد میکند.
اما بحث فقط ویژگیهای شهرها نیست. مبارزه حول خواستهای عمومی و پایه ای، همیشه بطور کنکرت پیش میرود. مثل خواست عمومی آزادی زن حول حجاب و دختران انقلاب، اعتراض علیه دزدیها در اعتراض مالباختگان یا علیه مجازات اعدام در اعتراض علیه حکم رامین حسین پناهی و غیره. شوراها باید حول این مسائل مشخص مبارزه را سازمان بدهند. این نوع مسائل که بطور مرتب اتفاق می افتد فرصت هایی به مردم برای اعتراض میدهد و شورا باید اینها را فورا تشخیص بدهد و قابلیت به تحرک در آوردن و سازمان دادن مردم را از خود نشان دهد.
خلیل کیوان: این شوراها مخفی هستند یا علنی؟
اصغر کریمی: هم مخفی هم علنی. در این مرحله اسامی آدم ها و سازماندهندگان شوراهای سازماندهی نمیتواند علنی باشد چون با محدودیت و زندان مواجه میشوند. به این معنی مخفی است اما شورا به اسم خود فراخوان میدهد، شعارنویسی میکند یا در حمایت از اعتراض مردم در سایر شهرها بیانیه حمایتی میدهد. مثلا به اسم شورای سازماندهی در محله اکباتان یا تهران پارس، یا شورای سازماندهی در خرمشهر و اهواز و شیراز و ارومیه یا سنندج و بوکان. به این معنی شورا علنی است. شورا باید وسیعا از مدیای اجتماعی نیز برای مطلع کردن مردم، فراخوان دادن و سازماندهی مردم هم با اسم و رسم خود نقش ایفا کند.
اعضا و فعالین شورا در اعتراض شرکت میکنند و تظاهرات و اعتراض را سازماندهی و رهبری میکنند اما خود را در این مقطع بعنوان فعال شورا علنی نمیکنند. اسم شورا بطور عمومی علنی میشود، به مردم فراخوان میدهد که به شورا بپیوندند یا به فراخوان هایش پاسخ دهند و اسم شورا را در میان مردم جا بیندازند. باید مردم مطلع شوند که در محله یا شهرشان یک شورا که از خودشان است دارد فعالیت میکند. فعالین اجتماعی و جوانانی که همین الان نقش برجسته ای در اعتراضات دارند، از تجارب زیادی در این زمینه برخوردارند و خودشان ظرایف این نوع فعالیت ها را بدرجه زیادی میدانند.
خلیل کیوان: ملزومات ایجاد این شوراها چیست؟
اصغر کریمی: اعتراض زیاد است و فضای سیاسی برای متشکل شدن وجود دارد. فاکتور دوم نیروی انسانی است. در هیچ شهر و محله ای نیست که مردم بارها و بارها تجمع نکرده باشند و به اشکال مختلف دست به اعتراض نزده باشند. در این مبارزات تعداد زیادی از فعالین جلو افتاده اند، مردم را به پیوستن به تجمع تشویق کرده اند، در تجمعات سخنرانی کرده اند و مورد اعتماد مردم هستند. افهراد زیادی در شهر هستند که از آگاهی و پختگی سیاسی برخوردارند و یا فعالین اعتصابات و اعتراضات کارگری و سازماندهندگان کارزارها و تشکل های مختلف، اینها ماتریال انسانی کافی برای سازماندهی توده مردم هستند. بنابراین هم ملزومات سیاسی و هم ملزومات انسانی برای سازماندهی وجود دارد. باید دست به کار شد و مردم را سازمان داد.
خلیل کیوان: چه توصیه ای به فعالین برای ایجاد شوراهای سازماندهی دارید؟
اصغر کریمی: خیلی از فعالین در سالهای اخیر به اهمیت سازماندهی توجه دارند و تلاش های زیادی هم کرده اند که هر جا میتوانند و به هر شکل که میتوانند تشکل هایی در زمینه های مختلف، از محیط زیست و دفاع از حقوق حیوان، از دفاع از زندانی سیاسی یا علیه اعدام تا دفاع از حقوق کودک و حقوق زنان و کارگران و غیره ایجاد کنند. درمورد سازماندهی اعتراضات توده ای علیه حکومت هم خیلی ها فکر کرده اند و بحث کرده اند. توصیه من به دوستانی که قصد ایجاد این شوراها و یا تشکلی با هر نام دیگری برای هدایت اعتراضات توده ای دارند این است که در جمعی کوچک بحث کنند، روی شکل سازماندهی، ارتباطاتی که در محل دارند، دوستان مناسبی که میشناسند، روی خواست ها و مسائل ویژه شهرشان صحبت کنند و پس از توافق اولیه هر کدام این ایده را با تعدادی از دوستان نزدیکشان در میان بگذارند و قبل از اینکه تشکلشان را علنی کنند تعداد قابل توجهی را حول این مساله آماده کرده باشند. به یک معنی دوره ای را صرف گردآوری نیرو بکنند که موقعی که تشکل شان اعلام موجودیت میکند منحصر به تعداد محدودی نباشد و در سطح شهر یا محله دهها نفر را به آن جذب کرده باشند. اینها فعالین اولیه تشکل هستند، و هر کدام از اینها با دوستان خود صحبت میکنند و اگر توافقات اولیه محکم باشد و همدلی بالایی در جمع اولیه ایجاد شده باشد و بویژه اگر فعالینی که بصورت اجتماعی کار میکنند و نفوذ اجتماعی دارند جذب آن شده باشند به سرعت به قدرتی در محل تبدیل میشود و زمانی که اعلام موجودیت میکند، قدرت عمل بالایی دارد و در مقابل فشارهای حکومت میتواند ایستادگی کند. همینجا باید تاکید کرد که تجمع و مبارزه سازمانیافته و مستمر برای آزادی فعالینی که دستگیر میشوند یک امر مهم شورا محسوب میشود.
خلیل کیوان: به مدیای اجتماعی اشاره کردید. نقش مدیای اجتماعی چه در تشکیل و راه اندازی آن و چه در ادامه فعالیت آنها چیست؟
اصغر کریمی: مدیای اجتماعی امروز ابزار مهمی نه تنها برای تبلیغ و فعالیت سیاسی بلکه همچنین برای سازماندهی است. فعالین شورا از طریق مدیای اجتماعی رابطه وسیعی با مردم شهر میگیرند و فراخوان هایشان را از اینطریق به گوش مردم میرسانند و نیروی وسیعی از اینطریق جذب شورا میکنند. توصیه من این است که یک گروه تلگرام مخفی ویژه فعالین در شروع کار ایجاد شود که نقش هماهنگی و سازمانگرانه در جمع اولیه دارد و یک گروه بزرگ و علنی تلگرامی در سطح شهر یا محله که حلقه اتصال میان فعالین و اهالی شهر ایجاد میکند و گفتمان شورای سازماندهی را در سطح محله یا شهر توده ای میکند. جذب نیرو هم از طریق روابط شخصی فعالین با دوستان و آشنایان مورد اعتماد صورت میگیرد و هم از طریق مدیای اجتماعی. در این زمینه هم فعالین فی الحال تجریه بالایی دارند.
یک وجه دیگر نقش مدیای اجتماعی این است که موج تشویق فعالین در شهرها و محلات دیگر میشود که اینهم بسیار مهم است. هر چه تعداد بیشتری از این نوع تشکل های محلی درست شود، کار رژیم را سخت تر و کار مردم را برای سازماندهی اعتراضات بزرگ و سراسری ساده تر میکند.
خلیل کیوان:حزب چه کمکی به فعالینی که قصد ایجاد این شوراها را دارند میکند؟
اصغر کریمی: توصیه من این است که دوستانی که قصد متشکل کردن مردم را دارند، با حزب و مشخصا کمیته های حزب که کار سازماندهی در داخل کشور را بعهده دارند یعنی کمیته سازمانده، کمیته کردستان و آذربایجان و همینطور سازمان جوانان کمونیست، تماس بگیرند، سوال و ابهامی دارند یا پیشنهاداتی دارند و همینطور درمورد کارشان را با ما در میان بگذارند تا به سهم خود و با تبادل نظر با خود این دوستان کمک کنیم که در شروع کار قوی و یکدست و پخته تر امر متشکل کردن مردم را به پیش ببریم بویژه با استفاده از تجارب خوب دیگران.
یک نکته مهم این است که در فاصله بین دو اعتراض یا دو تظاهرات کارهای زیادی باید کرد که بدون سازمان عملی نیست. بدون سازمان همانطور که اشاره کردم یک اعتراض در جایی صورت میگیرد و بعد از مدتی بدلیل دستگیری تعدادی از مردم و یا به هزار دلیل دیگر فروکش میکند. وجود سازمان کمک میکند تا در فاصله دو تظاهرات کارهای تدارکاتی و جذب نیرو صورت گیرد، عده بیشتری تشویق به همکاری شوند، درمورد راهکارها صحبت شود، تظاهرات قبلی و نقاط قوت و ضعف آن مورد ارزیابی و جمعبندی قرار گیرد، اشکال دیگر اعتراض علاوه بر تظاهرات ادامه پیدا کند و کمک کند که اعتراض بعدی قوی تر و متحدانه تر صورت گیرد.
خلاصه کنم زمینه سازماندهی بیش از هر زمانی وجود دارد، نیروی انسانی آن وجود دارد و باید دست به کار شد. الان بیش از هر زمان، وقت سازماندهی است. امیدوارم در این دوره شاهد ایجاد هانواع سازمانهای محلی و شهری برای هدایت اعتراضات توده ای مردم باشیم. سرنگونی جمهوری اسلامی به موضوع عاجلی تبدیل شده و هر گام سازماندهی ما را در موقعیتی بسیار بهتر برای دخالتگری توده بیشتری از مردم قرار میدهد. این مردم را نه تنها در مقابل حکومت بلکه در مقابل انواع دسیسه ها و انتظار کشیدن ها و یا به انتظار ناجی نشستن، که از طرف جریانات دست راستی مطرح میشود، تقویت میکند. مردم به هر درجه بیشتر متشکل شوند، در سرنوشت خود بیشتر دخیل میشوند، افکار و برنامه های انسانی و چپ و آزادیخواهانه بیشتر رشد میکند و دست جریانات مرتجع که اگر به قدرت برسند باز هم قرار است سرمایه داری و همراه با آن فقر و محرومیت و بیحقوقی را به مردم تحمیل کنند، بیشتر خواهد بست.