Frege, gottlob 1848-1925

خویشاوندی فلسفه با منطق و ریاضی.

ریاضی نمودن فلسفه و بورژوا لیبرالها.

“یوهان گاتلب-فرجه ” میان سالهای ۱۹۲۵-۱۸۴۸ میلادی در شمال شرقی آلمان زندگی نمود.اوپایه گذار منطق و فلسفه مدرن ریاضی بود.زمینه کار وی علم منطق وفلسفه زبان است.اوگرچه متفکری سنت گرا ولی موجب علاقه فلسفی جوانان زمان خود به علم منطق شد. فرجه تئوریسین ارقام ولغت شناسی زبان نیزبود.او در جوانی فیلسوف و در کهنسالی فیلسوف گردید.
راسل در سال ۱۹۰۳ اهمیت فرجه برای رشته های منطق و فلسفه را مطرح نمود و همزمان تضادهای نظراتش را نیزنشان داد.راسل موجب معرفی اودرقرن ۲۰ درعلم منطق شد. رونق علم ریاضی درقرن ۱۹ موجب وجود دو شاخه فرمالیسم و پوزیویتیسم درعلم منطق گردید.فرجه نشان داد که منطق پایه ریاضیات است وخواهان تعریف مفاهیم ریاضی باکمک علم منطق گردید.
از زمان فرجه رشته های منطق وریاضیات تشکیل وحدتی جدید در رشته فلسفه در غرب شدند.اوبه منطق ارسطویی زمان خود پایان داد وموجب رونق رشته “منطق کمی” گردید. بعدازکانت درغرب فکر میکردند که علم منطق به اوج تکامل خود رسیده است. فرجه خواهان جدایی رشته منطق ازفلسفه شد.اوباعث شد که گروهی علم منطق را تنها فلسفه حقیقی زمان وی بدانند.
چپ ها مدعی شدند که لیبرالها و بورژوازی در دانشگاهها علم منطق را که مجموعه ای از سفسطه گرایی قرون وسطایی یا ریاضی زده گی امریکایی است سالها درکشورهای جهان سوم بعنوان رشته فلسفه تبلیغ نمودند تا ازآشنایی جوانان با فلسفه روشنگر و مبارز اجتماعی جلوگیری کنند.مارکسیست ها بجای منطق سفسطه گری به معرفی دیالکتیک فلسفی خود پرداختند.
با انتشاربعضی ازآثار فرجه ونقدهای برتراند راسل برآنان دوره ای جدید درتاریخ علم منطق درغرب آغاز شد.نظریه ارقام فرجه وسیله ای برای شناخت وبازگشت به نظرات کانت بود. دو اثر سالهای جوانی فرجه پیرامون علوم ریاضی بودند.اومیگفت که معنی یک جمله معیارارزش حقیقتی آن است و اهمیت یک جمله درارزش حقیقت داشتن آن است.او دو مقوله هویت و وجود را مفاهیم اصولی وپایه ای فلسفه میدانست.
فرجه یکی از پایه گذاران کلاسیک فلسفه زبان نیز است که روی نمایندگان مهم فلسفه زبان مانند کارناب و راسل و ویتگنشتاین اثرگذاشت.اوبعدازشکست منطق گرایی ریاضی سراغ اصول فلسفه زبان واصول منطق رفت وبه نقد تئوریهای تحلیلی ارسطویی پرداخت.وی پیش از هوسرل گفته بود که علم منطق را باید از روانشناسی گرایی جدا نمود.فرجه تاثیرمهمی روی تحول علم منطق وفلسفه زبان تحلیلی ازخود بجا گذاشت.
از جمله آثار گاتلب فرجه – اصول حساب-کاربردمعنی ومفهوم- تحقیقات منطقی- نوشته های بجامانده- مقالاتی درباره منطق و فلسفه زبان-نامه ها مکاتبات علمی- ودرباره مفهوم واشیاء- هستند. کتاب”کاربرد معنی و مفهوم” وی موجب آغاز یک دوره جدید در تاریخ علم منطق شد.