سخنی در باره جایگاه زنان آزادیخواه و برابری طلب در شهرهای کردستان. هر چند جامعه شهری کردستان را نمیتوان با دهه های پیشین مقایسه کرد، با وجود وزنه بالایی از پیشرفت فرهنگی و اجتماعی، رشد مدرنیسم و رشد گرایش چپ و سوسیالیستی به نفع و تقویت جنبش برابری زن، اما، ما هنوز در شهر و روستاهای کردستان گرایش زن ستیزی و مردسالاری و سنن عقب مانده مذهبی علیه زنان را می بینیم.
فعالین جنبش برابری زنان در شهرهای کردستان در عرصه زنان فعالیتهای قابل توجه و پیگیری را دارند. تعداد زیادی از آنها بعنوان شخصیت های اجتماعی جنبش برابری زنان چهره های شناخته شده هستند.
در این نوشته در مورد جایگاه مهمترین عرصه ها در ارتباط با خشونت علیه زنان با فعالین این عرصه صحبت خواهم کرد.
یک عرصه مهم در شرایط کنونی برای تقویت رفع خشونت حساسیت مردم و جامعه است. این حساسیت و عطف توجه به تقویت گرایش رفع خشونت در سیستم حکومتی ــ اداری نظام اسلامی وجود ندارد.
حساسیت به خشونت علیه زنان بویژه خشونتهای آشکار و پنهان در گرو فعال بودن فعالین جنبش برابری زنان در شهرهای کردستان است.
ما در موارد زیادی شاهد این حساسیتها بوده ایم. هر چند این حساسیتها عملی و میدانی بوده اند اما توانسته اند تاثیرات اجتماعی خود بر جامعه را بگذارند.
دوشنبه ٢۶ فروردین ١٣٩٢ برابر با ١۵ آوریل ٢٠١٣ ماموران جمهوری اسلامی در شهر مریوان یک مرد را با روسری و لباس زنانه در شهر چرخاندند و از این طریق او را «مجازات» کردند. این رفتار ماموران حکومت اسلامی با اسکورت چندین ماشین پلیس در محل انجام گرفت! در عکس العمل به این رفتارماموران و در توهین بیشرمانه به زنان تعدادی از زنان در مریوان روز سه شنبه به یک حرکت اعتراضی دست زده و در خیابان با صدای بلند اعتراض کرده و ازهمه مردم دعوت میکنند به این حرکت بپیوندند. بعد از چند دقیقه بیش از چهارصد نفر به حرکت اعتراضی زنان مریوان پیوسته و یک راهپیمایی بزرگ در شهر انجام میشود. مامورین به این تجمع اعتراضی حمله کرده و با دستگیری چند نفر تلاش می کنند جلوی این اعتراض را بگیرند. دستگیرشدگان چند ساعت بعد آزاد میشوند
منع کردن دوچرخه سواری زنان توسط نظام اسلامی در یک سال گذشته در شهرهای کردستان ابعاد تازه ای بخود گرفته است.
مخالفت و ناکام کردن اعمال محدود کننده اسلامی علیه زنان در عرصه دوچرخه سواری عرصه ای از مبارزه میدانی و پراتیکی است علیه احکام سران ریز و درشت اسلامی.
احمد سالک عضو کمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوید: «دختران می‌توانند در مکان‌های سرپوشیده مثل پارک های بانوان و یا جایی که انحصاری برای خودشان است، دوچرخه سوار شوند اما در دید نامحرم و مکان‌های عمومی این کار حرام است و دستگاه‌های نظارتی ذی ربط باید با آن برخورد کنند». حدیث و روایات ارتجاع مذهبی پر از خشونت و ضد زن در نظام جمهوری اسلامی کم نیست. امام جمعه های مرتجع بارها در نمازهای جمعه به نقل از پیامبرشان میگویند؛”حضرت از سوار شدن زنان بر زین نهی کرده اند.” و تاکید میکنند: «زین مرکب نفرین شده ای برای زنان است.”
امام جمعه احمق و مرتجع مریوان هم به پیروی از این احکام اعلام کرده بود که دوچرخه سواری زنان در ملا عام حرام است. خامنه ای فاشیست اسلامی هم مدتی قبل اعلام کرد دوچرخه سواری زنان در ملاعام حرام است و با این فتوا خشونت علنی علیه زنان توسط مزدورانش را “شرعی” و “قانونی” کرد.
در اعتراضات میدانی تعداد زیادی از دختران و پسران در مریوان، سنندج و سقز پوزه خامنه ای و امام جمعه مریوان و نهادهای امنیتی را بخاک مالیدند و عملا با آوردن دوچرخه ها توسط زنان و ادامه دادن به کمپین «سه شنبه ها بدون خودرو» از حق دوچرخه سواری زنان دفاع کردند. پلاکارد «آری به حق دوچرخه سواری زنان» در این مبارزه کیفرخواست زنان علیه خشونت و احکام اسلامی بود.
مبارزه با «خشونت علیه زنان» فعالیتی گسترده است. اگر که در مواردی با اعتراضات میدانی بخشهایی از خشونت و محدودیتها علیه زنان ناکام شده، اما فعالیت در عرصه« خشونت علیه زنان» در گرو پرداختن و جواب به سوؤه هایی است که آگاهانه و یا بشکل ستنی خشونت علیه زنان را دامن زده و باز تولید میکند.
یکم؛ “خشونت علیه زنان” به معنی هر عمل خشونت آمیز بر اساس جنس است که به آسیب یا رنجاندن جسمی، جنسی، یا روانی زنان منجر بشود، اعمال مستبدانه مردان و سنت های مردسالارانه بخشی از تهدیداتی است که منجر به محروم کردن مستبدانه زنان از آزادی میشود.
دوم؛ خشونت جسمی، جنسی و روانی که در خانواده، از جمله کتک زدن، آزار جنسی دختربچه ها در خانه، خشونت مربوط به جهیزیه، تجاوز توسط شوهر، ختنه زنان و دیگر رسوم عملی که به زنان آسیب می رساند، تجاوز، سوء استفاده جنسی، آزار جنسی و ارعاب در محیط کار، در مراکز آموزشی و جاهای دیگر، قاچاق زنان و تن فروشی اجباری.
سوم؛ شکنجه و آزار زنان توسط همسران، افزایش میزان قتل های ناموسی، افزایش آمار تجاوز به زنان، فرار دختران به جان آمده از فشارهای خانوادگی از خانه
چهارم؛ حجاب اجباری و تفکیک جنسیتی به عنوان مظاهر بارز خشونت علیه زنان در ایران
مبارزه، و آگاهگری علیه احکام استبدادی مذهبی ــ اسلامی که بر ابعاد این خشونتها جنبه قانونی میدهند، عرصه های جدی برای فعالین جنبش برابری زنان است.
فعالین عرصه برابری زنان در کردستان زیادند. این جنبش قوی و دارای سخنگو و کادرهای شناحته شده در عرصه اجتماعی است. تمرکز بیشتر بر روی محورهای اصلی خشونت خانگی، مردسالاری فعالیتی مهم و تاثیر گذار در شرایط کنونی است.
نسان نودینیان
٢ آذر ١٣٩۵
٢٢ نوامبر ٢٠١۶
ایسکرا ۸۵۹