لایحه برنامه توسعه ششم دولت، لایحه ای برای تشدید ریاضت اقتصادی
کارگر کمونیست: تبصره های ٢۴ و ٣٣ لایحه ششم توسعه حذف شد. این تبصره ها چه بودند و چه شد که حذف شدند؟
شهلا دانشفر: تبصره های ٣٣ و ٢۴ لایحه برنامه توسعه ششم دو تبصره جنجال برانگیری بود که اعتراضات بسیاری را در میان کارگران در پی داشت و در برابر این اعتراضات دولت ناگزیر به عقب نشینی و لغو آنها شد.
تبصره ٣٣ برنامه توسعه ششم با وقاحت تمام هدفش را “ترغیب کارفرمایان به جذب نیروی کار جوانان و کاهش هزینه نیروی کار بنگاههای اقتصادی” اعلام کرده ودر واقع طرح به حراج گذاشتن قیمت نیروی کار میلیونی کارگران بیکار بود. بر طبق این تبصره دستمزد نیروی جوان زیر ٢٩ سال تحت عنوان نیروهای دانش آموخته که وارد بازار کار میشوند قرار بود برای مدت دو سال از شمولیت حتی همان قانون کاری که در آن کارگران از پایه ای ترین حقوقشان محرومند، نیز خارج بمانند و دست کارفرما برای بهره کشی هر چه بیشتر از این نیروی کار جوان باز باشد. در این تبصره میزان دستمزد این کارگران ٢۵ درصد کمتر از میزان حداقل دستمزدها پیش بینی شده بود. بدین ترتیب در پرتو وجود بیکاری وسیع میلیونی که بارها حکومت از آن تحت عنوان سونامی بیکاری و بحران بیکاری جوانان نام برده است، این تبصره بر نیروی جوانان بیکار چوب حراج زده بود. تبصره جنجالی دیگر، تبصره ٢۴ بود. جالب است این جانیان اموال صندوق بازنشستگی را به سرقت برده اند. سعید مرتضوی و همدست او بابک زنجانی میلیاردها پول، که متعلق به کارگران است، از این صندوق به جیب زده اندو در این میان کارگران بازنشسته هستند که باید خسارت خالی شدن صندوق بازنشستگی را بدهند. و با بیشرمی تمام هدف از اجرای این تبصره را “جلوگیری از بروز بحران و کنترل و کاهش مشکلات صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی” اعلام کرده بودند.
تعیین حقوق بازنشستگی به میزان میانگین ۵ سال آخر خدمت کارگران، ممنوعیت بازنشستگی پیش از موعد، افزایش ۶ ماه به سن بازنشستگی، و افزایش ۵ سال سابقه کاری به شرایط بازنشستگی در کارهای سخت و زیان آور از جمله بندهای مورد اعتراض کارگران در برنامه توسعه ششم دولت است که آشکارا تعرض به زندگی و معیشت کارگران است. در مقابل این طرحها زمزمه های اعتراض در میان کارگران بلند شده است.
تبصره ٢۴ بویژه با توجه به گستردگی کارهای قراردادی و عدم پرداخت منظم حق بیمه کارگران به صندوق بازنشستگی، مشکلات کارگران برای کسب شرایط بازنشستگی را بیشتر میکرد. همچنین با وجود نا امنی محیط های کار تصویب این تبصره، فرسودگی بیشتری را برای کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور شاغلند در بر داشت. بعلاوه اینکه این طرح آشکارا موجب کاهش همان چندرغاز مستمری بازنشستگان میشد. از جمله حتی خانواده هایی را که هم مرد و هم زن مشمول بازنشستگی میشوند را مورد هدف قرار داده و در آن تاکید شده بود که تمامی مشترکین صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی مجازند فقط از یک حقوق بازنشستگی و یا مستمری به انتخاب خود برخوردار شوند. اینها همه آشکارا تعرضی به زندگی و معیشت کارگران بازنشسته بود و به اعتراضات گسترده ای در میان آنان دامن زد.
هدف این تبصره ها تهاجمی بیشتر بر زندگی و معیشت کارگران و کل جامعه بود و با عکس العمل اعتراضی وسیعی در میان کارگران روبرو شد.
از جمله در اعتراض به این موضوع در میان بازنشستگان حرکات اعتراضی بیشتر شد و زمزمه های اعتراضی در میان آنها بالاگرفت. یک نمونه اش کمپین اعتراضی کارگران فولاد خوزستان بود که در آن خواستار لغو این تبصره ها شده بودند. همچنین به محض اعلام برنامه توسعه ششم اتحادیه آزاد کارگران ایران طی بیانیه ای با خواست افزایش حداقل دستمزدها به رقم بالای خط فقر یعنی سه میلیون و پانصد هزار، بر لغو تبصره های برنامه توسعه ششم دولت تاکید کرده و کارگران را به مبارزه ای متحد و سراسری علیه این تهاجمات فراخواند. هوا آنقدر پس بود که حتی صدای نهادهای دست ساز حکومتی نیز در رابطه با این موضوع بلند شد. سرانجام در برابر این اعتراضات و اساسا فضای بالای اعتراضی در میان کارگران دولت ناگزیر به پس گرفن این تبصره ها و حذف آنها از لایحه برنامه توسعه ششم شد.
کارگر کمونیست: بقیه محورها و نکات این لایحه چیست؟ آیا جنبه های ضد کارگری این لایحه فقط همین دو تبصره بود؟
شهلا دانشفر: یک ترجیع بند در بخش های مختلف برنامه توسعه ششم دولت، اجرای اقصاد مقاومتی خامنه ای است. از هشتاد بند برنامه توسعه ششم، شش بند ۶٨ تا ٧٣ آن در هفت فصل تحت عنوان «امور فرهنگی» آمده است. که از جمله سرتیتر هایش تبیین ارزش ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی با تکیه بر اصلاح الگوی مصرف، ترویج فرهنگ اسلامی – ایرانی در فضای مجازی و مقابله با تهدیدات این حوزه، توسعه شاخص های هویت اسلامی- ایرانی و … است. معنی این عبارات نیز چیزی جز تحمیل فقر و فلاکت بیشتر بر کارگران و مردم نیست. جانیان اسلامی سی و چند سال است با تبلیغاتی از همین دست زندگی و معیشت مردم را به تباهی کشانده اند.
جدا از دو تبصره ٣٣ و ٢۴، برنامه توسعه ششم محورهای دیگری نیز دارد که به تدریج جلو آورده میشود. از جمله یک محور مهم آن ادامه اجرای طرح “هدفمند کردن یارانه” یعنی همان طرح ریاضت اقتصادی رژیم اسلامی است. در این رابطه خبرگزاری تسنیم چنین گزارش میکند: “بنا بر پیشنهاد ستاد برنامه ششم به دولت، با تصویب شورای اقتصاد، قیمت آب، حامل‌های انرژی و سایر کالاها و خدمات یارانه‌ای با رعایت ملاحظات اجتماعی و اقتصادی و حفظ مزیت نسبی و رقابتی برای صنایع و تولیدات، بتدریج تا سال ١٣٩٩ اصلاح می شود.”
منظور از ملاحظات اجتماعی نیز، هراس از اعتراضات گسترده مردم است. روشن است که مردم در برابر این تعرضات ساکت نخواهند نشست.
بند قابل توجه دیگر که باز از تعرض بیشتر به جامعه حکایت دارد، کاهش ١۵ درصد کارمندان دستگاههای دولتی است. معنی عملی این طرح بیکارسازی بیشتر و افزایش خیل میلیونی جمعیت بیکار کشور است. آنهم در شرایطی که مردم از ابتدایی ترین بیمه های اجتماعی چون بیمه بیکاری، تحصیل رایگان برای همگان، درمان رایگان، تامین هزینه مسکن برای مردمی که مسکن ندارند و … محرومند.
واقعیت اینست که هدف لایحه برنامه توسعه ششم دولت، همانطور که اشاره کردم تحقق سیاست اقتصاد مقاومتی خامنه ای و تهاجمی در ادامه تشدید سیاست ریاضت اقتصادی بر گرده کارگران و اکثریت مردم است. هدف آن بنا به گفته خودشان ایجاد مشوق برای سرمایه گذاری های داخلی و خارجی بعد از برجام است. این تهاجم درعین حال در شرایطی صورت میگیرد که اقتصادشان به گل نشسته است و داد همه شان از رکود اقتصادی و خطر تبدیل آن به بحران و پیامدهای اجتماعی اش بلند شده است . کار به جایی رسیده است که برنامه شش ماهه خروج از بحران را داده اند و هر روز با طرحهای این چنینی تلاش میکنند برای خود مفری پیدا کنند.
اعتراضات گسترده کارگری دو بند جنجالی لایحه توسعه ششم دولت را کنار زد. باید با صفی متحد و سراسری در مقابل تهاجمات رژیم اسلامی و طرحهای ریاضت اقتصادی اش از نوع این لایحه ایستاد. جای حکومت اسلامی با تمام لوایح و قوانینش در زباله دارن تاریخ است.