ماههاست جنگلهای ایران در آتش می سوزند و دولت ”امام زمان” و ”مسئولان ولایی” کاری صورت نداده اند,نظاره گرند و گاهی شیّادانه موضعی می گیرند و به دروغ ازسطحی بودن جنگلسوزیها و ”مهارآتش” خبرمی دهند!
ما برحسب وظیفه ملی از۱۷ سال پیش به این و دهها فاجعه دیگر منابع طبیعی و اکوسیستم جنگلی کشور توجه داده ایم. باردیگر, ازبابت فایده تکرار, وظیفه خود را انجام می دهیم.
اول به بینیم این عرصه های جنگلی و سرسبز میهن خشک و کم درخت ما چه قدر و اهمیتی دارند. فشرده مرورکنیم.
ارج و قدر جنگل
جنگل بزرگترین نیروگاه جذب و تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی شیمیایی (فرآیند فتو سنتز) است. فعل و انفعالات بیوشیمیایی معروف به ” فتوسنتز” برای گردش حیات موجودات زنده – اعم از گیاه, حیوان و انسان – چه از نظر کمّی و چه کیفی مهمترین پدیده ی شیمیایی کره زمین به شمار می رود, چرا که حیات به صورت کنونی خود تنها هنگامی امکانپذیرست که انرژی مورد نیاز موجودات زنده از نور خورشید تأمین شود.
- در ضمن ِ همین پروسه , جنگل تولید کننده کلان اکسیژن است,
- جنگل پالایشگاه طبیعی آلودگیهای گوناگون و جذب کننده ذرّات سمّی و غبار هواست,
- جنگل در تعادل درجه گرما و سرما, بهبود کیفیّت هوای تنفسی نقش دارد و با گرفتن بخشی از بارشها و با تبخیر و تعریق به تعادل آب و هوای اقلیم مدد می رساند,
- جنگل با تقسیم طبیعی سیلابها, جذب و انتقال بخش مهمی از نزولات ناگهانی و شدید مانع فرسایش زمین و خاک می شود, با پخش و نفوذ تدریجی حجم عظیمی ازاین بارشها به عمق زمین, در بازسازی منابع آبی منطقه نقش درجه اول دارد. این مسأله در یک سرزمین کم آب مثل ایران از اهمیت خاصی برخوردارست. دریکی ازنشریات داخل کشور, به نقل از محاسبات کارشناسان زیست محیطی ایرانی, آمده بود که :
« هرهکتار از جنگلهای پهن برگ شمال کشور قادر به جذب ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ مترمکعب آب درخاک است. با محاسبات ساده مشخص می شود جنگلهای شمال ایران سالانه می توانند ۵/۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب آب را جذب کنند که این مقدار بیش از دو برابر ظرفیت سد سفید رود است.»۱
- هنگام وزیدن توفان, جنگلهای حاشیه کویرها و شنزارها جلوی هجوم شنهای روان را می گیرند, با کاستن از شدّت و ضربه بادها و سیلها, آبادیهای کناری را حفاظت و عملاً از پیشرفت بیابانها جلوگیری می کنند,
- جنگل – درصورت بهره برداری علمی و به قاعده – منبع تأمین پایدار چوب, مواد پروتئنی/ سلولزی و مخزن مواد اولیه دارویی و یک بانک بی مانند ژنتیک است. جنگلداری و مراعات اصول اکولوژیک, به یقین می تواند تأمین کننده فرصتهای شغلی پایدار و حافظ جمعیتهای ساکن حاشیه و متن جنگل باشد.
- جنگل محیط زیست شمار کثیر حیات وحش, انبوه پرندگان و – درصورت مراعات قواعد مربوطه- محل شکار پایدار, یافتن گیاهان وقارچهای مفید و کمیاب, محل ذخیره و پرورش طبیعی گونه های نادر گیاهی و حیوانی, میدان مشاهده و پژوهش و کشف و بهره گیری علمی است.
- جنگل از دیربازمحل گردش مردم و بخشی فایده مند از صنعت گردشگری کشورهاست.
با این ویژگیها, که بیان اهم کارکردها و ارزشهای دیرینه جنگل است, به یقین ما ازیک اکوسیستم اساسی و در ایران از یک گنجینه بی مانند ُملک و ملتمان سخن می گوییم. در ضمن, جنگلهای ایران و به خصوص باقیمانده جنگلهای شمال کشور, به لحاظ برخورداری از ذخایر نایاب گیاهی نیز از اهمیت بین المللی برخوردارند. ۲
فاجعه جنگلسوزی , امسال وخیمتر
حال به بینیم ولایت جهل و جنایت با این گنجینه مردم ایران چه می کند؟
حکایت محیط زیست طبیعی ایران, به خصوص وضع و حال عرصه های جنگلی طیّ سه دهه حاکمیت ولایت فقیه, شرحی دلخراش از تخریب و تاراج و غارت اموال ملی کشورست. به حال خود رها کردن و نظاره جنگلسوزیهای هرسال و امسال یک رویه حاکمان جاهل است. شکلی از اشکال ویران شدن این عرصه های ثروت و نعمت ملی است . ما از ۱۷ سال پیش به این فاجعه مداوم ملی توجه و هشدار داده ایم, بارها علل و عوامل تخریب جنگلها, از جمله شمار کثیر جنگلسوزیهای سالانه را یادآوری و بررسی کرده, راه و روشهای مقابله با آسیبها وجلوگیری از تخریبها را به نقل از کارشناسان و اهل علم شرح داده ایم. جنگلسوزیها و دیگر تخریبهای آشکار جنگلها, به راستی فجایع از پیش اعلام شده بوده اند.۳
مروری سریع بر جنگلسوزیهای مهیب وفزاینده ماههای اخیر( به نقل از برخی رسانه ها و خبرگزاریهای رژیم), نشان می دهد که جانیان حاکم جنگلسوزیها بی اعتناء را به حال خود رها کرده اند. نه در پیشگیری این تخریب هرساله سرمایه گذاری می کنند و نه در مقابله با آتش و دیگر تخریبها طرح و وسیله ای به کارمی گیرند. تردیدی نیست که قاتلان مردم قاتلان جنگلها هم هستند:
– خبرگزاری مهر: آتش سوزی سری اول جنگلهای گلستان در سال جاری از ۲۶ آبانماه آغاز شد و در دو سری قبلی در پنج منطقه جنگلی گلستان بیش از ۸۰ فقره آتش سوزی رخ دارد و بیش از ۱۲۰ نقطه دچار حریق شد.
– ایلنا(یک ماه بعد=۱۵ دسامبر) : همه جنگل های ایران در آتش می سوزند : آتش‌سوزی جنگلهای گلستان هنوز ادامه دارد و مهار نشده است/حداقل ۳۵ هکتار از جنگلهای ابر نیز در آتش می‌سوزد/ بیش از ۳۵ هزار هکتار از جنگلهای مریوان و سروآباد نیز در آتش سوخت/ قدرت کنترل آتش‌سوزی وجود ندارد. جنگلهای مناطق شمال، شمال شرق و غرب کشور همچنان در آتش می‌سوزد،جنگلهای زاگرس غربی در مریوان،جنگلهای گلستان درشمال و جنگل ابر در سمنان درشمال شرق کشور در حال حاضر در محاصره آتش هستند…
– سید نجیب حسینی نماینده مردم مینودشت وکلاله در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: آتش‌سوزی جنگلهای گلستان هنوز ادامه دارد و مهار نشده …او باانتقادازعملکرد مسئولان کشور در برخورد با این آتش‌سوزی گفت: جای تعجب است که به جنگل گلستان که بعنوان گل سر سبد جنگلهای کشور شناخته می‌شود و به تمام مردم ایران تعلق دارد به صورت ملی نگاه نمی‌شود. افکار عمومی کم‌کاری مسئولان را نمی‌بخشند…او ادامه داد: انتظار می‌رود که هم وزیر کشور و هم وزیر جهاد کشاورزی به منطقه گلستان بعنوان نقطه بحران نگاه کنند….مجموعه مسئولین کشوری که متولی این کار هستند چرا امکانات کشور را برای پایان دادن به بحران آتش در جنگل گلستان به کار نمی‌برند؟
– ایلنا(۱۶ دسامبر) : آتش جنگل، اوضاع را در مینودشت بحرانی کرده:
آتش جنگلهای گلستان و مینودشت همچنان ادامه داشته و نه تنها برخلاف ادعای مسئولان شدت آن نه‌تنها کم نشده است بلکه گستردگی آتش‌سوزی و دود حاصل از آن به حدی است که تنفس در هوا را برای مردم محلی مختل کرده است.
۱۹خبرگزاری مهر(۱۹ دسامبر): براثر این آتش سوزی ها بخش هایی از جنگل های پارک ملی گلستان، مینودشت، رامیان، علی آبادکتول و بخش کوچکی از جعفرآباد شهرستان گرگان، جنگلهای دهنه زرین گل علی آباد و … دچار حریق شدند. ….
– خبرگزاری فارس:مدیرکل مدیریت بحران استان زنجان با اشاره به اینکه تاکنون ۶۰۰ هکتار از مراتع شهرستان طارم طعمه حریق شدند، …وی افزود:
به دلیل عدم تزریق اعتبارات خشکسالی و تجهیز امکانات لازم فعالیت‌های مفیدی در این زمینه صورت نگرفته است.بسیاری از مناطق آتش گرفته صعب‌العبور بوده و به دلیل کمبود امکانات عبور از این مناطق وجود ندارد.[فقدان ناوگان اطفاء آتش]
– ایلنا(۲۴ دسامبر): با گذشت یک هفته، دوباره آتش سوزی در جنگل های رودبار استان گیلان بالا گرفت.… این درحالی است که اقدامی برای خاموش کردن آتش این جنگل ها در این شهرستان انجام نمی شود.
– خبرگزاری مهر(۲۴ دسامبر): درحالیکه مسئولان گلستان ادعای می کنندد، آتش سوزیهای جنگلهای استان سطحی و برگ سوزی بوده است، نماینده مردم شهرستانهای مینودشت، آزادشهر و کلاله در مجلس با بیان اینکه تمامی درختان سوزنی برگ سوختند، جزئیات تازه ای از حریق جنگلهای گلستان مطرح کرد:تمامی عرصه های شهرستان مینودشت براثر بروز آتش سوزیها سوخته و نقطه ای نبود که آسیب ندیده باشد. ..
مسئولان اگر نمی توانند کاری کنند، بطور صریح و شفاف به مردم بگویند که توان همین اندازه است, چرا به دروغ می گوئید آتش مهار شد، درحالیکه مردم از نزدیک شاهد آتش سوزیها هستند….تمام درختان سوزینی برگ بطور کامل در آتش سوختند …………………..
سلسله گزارش فاجعه چند ماهه جنگلسوزیهای ایران هنوز ادامه دارد……
جنگلسوزی و مرگ جنگلها پایان فاجعه نیست. عواقب و ضایعات بعدی پایان ناپذیرند. مرگ جنگلها, نه تنها خسرانهای بیشمار مالی برای اهالی حاشیه جنگلها و خسارتهای بزرگ برای مناطق مربوطه دارد, بلکه شیرازه محیط زیست محل را دچار آسیبهای جدی, چه بسا ازهم پاشیدگی می کند. خاکها و زمینها فرسوده می شوند, تعادلهای مهم اکولوژیک آب و خاک و گیاه بهم می ریزند, با بارشهای شدید سیلهای مهیب و خرابیهای بی حد و اندازه دامن منطقه و مردم مظلوم را می گیرد. فاجعه نابودی جنگل مصائب زنحیره ای به بار می آورد, همانند روی کارآمدن ولایت فقیه.
توضیحات
۱- روزنامه همشهری , شماره ۲۷ اسفند ۱۳۷۹,
۲- همان جا: « پرفسور سهانس رویترس, گیاه شناس آلمانی, درسفری که پاییزسال گذشته به شمال ایران داشت, گفت: ”دراین جا چهارگونه به نام های انجیلی, لرگ, سفید پلیت و لیکی وجود دارد که در اروپا مشابه آن دیده نمی شود و به نظر می رسد این گونه ها فسیلهای زنده باقی مانده از گیاهان دوران سوّم زمین شناسی باشند.»
۳- کمیسیون محیط زیست شورای ملی مقاومت, از بدو تشکیل خود( ۱۷ سال پیش) به این مهم پرداخت. در شمار کثیری برنامه های رادیو- تلویزیونی, نوشته ها و… از طرح و بحث بحرانها, تا نشان دادن راه حلها و ذکر خسرانهای جاری و…. . کلیه مسائل اصلی محیط زیست شهری و طبیعی ایران را طرح و بررسی کرد. طیّ سالها کارو تلاش جمعی در امر پژوهش و اطلاع رسانی, بحرانهای محیط زیست ایران را در حدّ توان خود به هموطنان نشان داد (تخریب شدید جنگلها, نابودی تالابها, آلودگی شدید آبها و..آلودگی هوای شهرها و….). دردنیای جنبشهای آزادیخواه و مبارز ممالک جهان سوم, تا جایی که می دانم شورای ملی مقاومت ایران نخستین جنبش و سازمانی بود که از دیدگاه اکولوژی سیاسی از سال ۷۲ به این مهم پرداخته است, درگزارش و تحلیل بحرانها نشان داده که نهایتاً این جرثومه سیاسی /ایدلوژیک حاکم, یعنی نظام ولایت فقیه بوده است که مخربتراز هر غارتگر تاریخی به جان منابع طبیعی و محیط زیست شهری ایران افتاده , آن را غارت و تاراج کرده است.