“سندیکاسازی دولتی” و جایگاه مجمع عمومی

حمید تقوائی
November 07, 2018

حمید تقوائی: بنا به اطلاعیه “سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه” مورخ ٢٨ مرداد ٩٧  وزارت کار و نهادهای دولتی اخیرا تلاشی را برای ایجاد نوعی سندیکای دولتی در برابر سندیکای موجود شرکت واحد

که یک ارگان مستقل کارگری است آغاز کرده اند. این مساله به بحثی در میان فعالین و چهره های سرشناس جنبش کارگری دامن زده است. در نظر اول اینکه در برخورد به این مساله اتحاد نظر وجود ندارد کمی عجیب به نظر میرسد. موضوع ظاهرا سرراست و روشن است. رژیم همیشه در تلاش بوده است که سندیکای کارگران واحد، که به همراه سندیکای کارگران  نیشکرهفت تپه از معدود  سندیکاهای مستقل کارگری در ایران است، را به هر وسیله تضعیف و نهایتا منحل کند. این تلاشها همیشه از جانب فعالین جنبش کارگری افشا و محکوم شده است و این بار نیز قاعدتا باید همین طور می بود.

 

اما دو نکته بحث را پیجیده کرده است: یکی نام بردن و حمله به  تعدادی از فعالین شناخته شده سندیکا بعنوان افراد وابسته به وزارت کار و به نهادهای امنیتی و دولتی است و دوم تاکید بر برگزاری مجمع عمومی از جانب مخالفین هیات مدیره فعلی سندیکا. نکته اول به سابقه افراد و موضعگیری­ها و سیاستها و حتی خصوصیات فردی فعالین کارگری رجوع میکند که به نظر من  وارد شدن به این تقابل و به این سطح بحث نه تنها مساله ای را حل نمیکند بلکه  به یک فضای ناسالم و نامناسب دامن میزند  و مساله را غامض تر و پیچیده تر میکند. موضوع محوری دراین جدل تشکیل مجمع عمومی کارگران است و برخورد درست به این موضوع، حتی در پاسخ به برخوردهای شخصی که از هر دو طرف صورت میگیرد، میتواند به حل اصولی و درست مساله منجر بشود.

 

مخالفین هیات مدیره فعلی سندیکا مطرح میکنند که طبق اساسنامه مجمع عمومی اعضای سندیکا باید ٦ ماه یکبار تشکیل بشود و چون این امر صورت نگرفته است هیات مدیره فعلی اعتبار ندارد. این نوع مخالفت آئین نامه ای با هیات مدیره سندیکا باعث شده است مدافعین آنها بحث را ببرند بر سر سابقه مبارزاتی هیات مدیره فعلی و سابقه منفی مخالفین و عملا در برابر خواست تشکیل مجمع عمومی قرار بگیرند. این موضع اصولی و قابل دفاعی نیست. اولا از نظر آئین نامه ای هیات مدیره موظف به برگزاری مجمع عمومی است. اینکه طرفداران مجمع عمومی امروز با چه انگیزه و سیاستی این خواست را مطرح میکنند نباید بر اهمیت و جایگاه و لزوم تشکیل مجمع عمومی سایه بیاندازد و آنرا  کمرنگ کند. نکته دوم و مهمتر اینکه مجمع عمومی کارگران بالاترین مرجع رسیدگی به این نوع بحثها و اختلاف نظرات است و حتی اگر در آئین نامه سندیکا هم ذکر نمیشد با بروز چنین اختلاف نظراتی فعالین و نمایندگان کارگری می بایست خواهان تشکیل مجمع عمومی میشدند. این تنها راه حل و فصل اصولی و قابل دفاع  مجادله ای است که امروز حتی از سندیکای شرکت واحد  فراتر رفته و فعالین و چهره های جنبش کارگری را در یک سطح سراسری در بر گرفته است.

 

این نکته را هم باید تاکید کرد که هر اختلاف نظری با هیات مدیره فعلی سندیکا داشته باشیم عدم برگزاری مجمع عمومی نباید و نمیتواند بهانه ای برای بزیر سئوال بردن آن باشد. همه میدانند که مانع اصلی بر سر برگزاری مجمع عمومی در شرکت واحد و در همه کارخانه ها و مراکز تولیدی، وزارت کار و نهادهای وابسته به دولت هستند. عدم تشکیل مجمع عمومی سندیکای واحد اساسا به دلیل کارشکنی ها و مانع تراشیهای این ارگانها بوده است و نه بخاطر عدم تمایل هیات مدیره. بنابرین حال که خواست برگزاری مجمع عمومی به هر دلیلی مطرح شده باید از آن استقبال کرد. راه خنثی کردن تلاشهای ضد کارگری نهادهای دولتی و  منزوی کردن ایادی و طرفداران آنها هم همین است. باید این بهانه را از دست این نوع مخالفین هیات مدیره گرفت و پیگیرتر و مصرانه تر از آنها خواستار برگزاری مجمع عمومی واقعی شد. باید بحث بین صلاحیتها و عدم صلاحیتها را به مجمع عمومی برد و تصمیم نهائی را به خود کارگران سپرد. مقایسه و رو کردن سابقه های افراد جواب مساله نیست. مخالفت با برگزاری مجمع عمومی هم جوابگو نیست. مخالفت با برگزاری مجمع عمومی، از جانب هر کس و با هر نیتی مطرح شده باشد، موضع قابل دفاعی در میان توده کارگران نیست و تنها میتواند موضع مخالفین سندیکا  و تلاشهای ارگانهای دولتی- امنیتی علیه سندیکا را تقویت کند. بر عکس باید از این پیشنهاد استقبال کرد و بر شرایط برگزاری یک مجمع عمومی واقعی و آزاد و فارغ از اعمال فشارهای دولتی، گردهمائی که در آن همه بتوانند اظهار نظر کنند و آزادانه و آگاهانه تصمیم بگیرند، پای فشرد. تحمیل چنین مجمع عمومی ای به دولت و ایادی آنها که همیشه مانعی بر سر راه گردهمائی کارگران بوده اند  میتواند و باید امر مشترک و متحدانه همه فعالین و چهره های جنبش کارگری باشد. همه فعالین کارگری، در شرکت واحد و در کل جنبش کارگری، باید مستقل از اختلافاتشان و قطبندی ای که در جدل جاری شکل گرفته است متحد و یکپارچه برای خنثی کردن کارشکنی ها و مانع­تراشی های ایادی و نهادهای وابسته به دولت و برگزاری مجمع عمومی واقعی و آزاد تلاش کنند .

 

 

اینجا لازمست بر جایگاه و اهمیت مجمع عمومی در جنبش کارگری نیز تاکید کرد. ما همیشه خواستار تشکیل  شوراها و یک نیروی فعال در جنبش شورائی بوده ایم. اما در عین حال همواره از سندیکاهای مستقل کارگری نیز دفاع کرده ایم. ما مجمع عمومی منظم را پایه و بدنه شوراها میدانیم ولی مجمع عمومی منحصر به شوراها نیست. سندیکاها نیز میتوانند به مجمع عمومی متکی بشوند. مجمع عمومی که منظما در فاصله های کوتاهی برگزار بشود و در مورد مسائل مختلف بحث و تصمیمگیری کند.

 

در آئین نامه سندیکای واحد طبعا از مجمع عمومی اعضای سندیکا نام برده شده. این مجمع را باید بر مبنای آئین نامه تشکیل داد و این در شرایط حاضر یک اقدام مهم و کارساز است ولی در عین حال باید ایده تشکیل مجمع عمومی منظم همه کارگران را مطرح کرد و خواهان برگزاری آن شد. باید تشکیل منظم و مستمرمجمع عمومی در فاصله های زمانی کوتاه  را در دستور گذاشت و در مراکزی نظیر شرکت واحد و نیشکر هفت تپه که تمرکز و تجمع همه کارگران در یک مکان امکان پذیر نیست با استفاده از مدیای اجتماعی مجمع عمومی فراگیر را تشکیل داد.

 

تا آنجا که به سندیکای واحد مربوط میشود تشکیل مجمع عمومی منظم و با فاصله های کوتاه میتواند سیاستها و عملکرد هیت مدیره را تحت نظارت و کنترل دائمی کارگران قرار دهد و به کارگران اجازه بدهد هر زمان لازم دیدند هیات مدیره جدیدی انتخاب کنند. این نظارت دائمی کارگران بر سیاستها و عملکرد مسئولین سندیکا نه تنها فعالیتها و مبارزات سندیکا و کارگران برای تحقق خواستهایشان را تقویت خواهد کرد بلکه علل جدلهائی نظیر آنچه  امروز شاهد آن هستیم و زمینه سوء استفاه ارگانها دولتی و وابسته به حکومت از این شرایط را نیز از ریشه خشک خواهد کرد. ازینرو بسیار بجا و لازم است که  تشکیل مجمع عمومی منظم و مستمر در دستور مجمع عمومی آتی سندیکا قرار بگیرد و حول آن بحث و تصمیگیری بشود. تغییر فواصل مجمع عمومی از شش ماه یکبار به فواصل بسیار کوتاه تر نظیر جلسات ماهانه در آئین نامه سندیکای واحد یک گام مهم بجلو برای کل کارگران و جنبش کارگری در ایران خواهد بود.

 

تاکید براین نکات در دل جدل جاری و در کنار طرح خواست برگزاری مجمع عمومی واقعی اعضای سندیکای واحد، اجازه میدهد کارگران پیشروان و نمایندگان دلسوز و واقعی خود را بشناسند و سره را از ناسره تشخیص دهند. این نوعی تدارک انتخابات در مجمع عمومی آتی نیز هست.

 

٢٧ مهرماه ١٣٩٧