سال نوی جهانی و «رقصی چنین میانه ی میدان»

شکوه میرزادگی
December 28, 2019

سال نوی جهانی و «رقصی چنین میانه ی میدان»

در آستانه ی سال نویی هستیم که اگرچه نام «میلادی» را بر خود دارد، و اگر چه زمانی در ارتباط با «ژانوس» خدای آغازها و پایان ها بود، و زمان هایی در ارتباط با تولد «مهر»،«میترا» و یا «مسیح»، اما پس از فرو ریختن قدرت کلیسا و کنار گذاشته شدن مذهب از سیاست، از  وابستگی و تاریکی رهایی یافت و روشن و زمینی و انسانمدار شد.

 اکنون، سال نویی که در آغاز ژانویه شروع می شود، جشنی ست همگانی، بی مرزهای مذهبی و جنسیتی و نژادی، و تنها رسمی که در آن رعایت می شود، شاد بودن، و با هم بودن است. درست چون نوروز و جشن های ملی ما؛ اگر که حکومت مذهبی دست از سرش بردارد.

***

از آنجا که نزدیک به چهار دهه است در کشورهای غربی زندگی می کنم، چون بیشتر ایرانی های تبعیدی و یا مهاجر، هم نوروز و سال نوی ایرانی را برگزار می کنم و هم در این روزها با کاروان شادی مردمان این کشورها همراه می شوم .

برخلاف اهالی خشن و تندخویی که سرزمین ما را اشغال کرده اند، و برخلاف پیروان بیچاره ی آن ها که در گوششان به غلط خوانده اند «گریه ثواب دارد و شادی کراهت»،شادی را دوست دارم. از شنیدن قصه ی زرتشت، فیلسوف و پیامبر ایرانی، که «به وقت به دنیا آمدن به جای گریه خندیده»، لذت می برم و  این گفته ی نیاکان باورمند به خدای خرد سرزمین مان  را تحسین می کنم که «اهورا مزدا، زمین را آفرید، آسمان را آفرید و شادی را برای انسان آفرید».

با این حال و در همه ی این سال های غربت سالی نبوده که وقت شادمانی دلم در آسمان ایران بال نزده باشد. تمام این سال ها آرزو کرده ام که کاش می توانستم دست هایم را از عطر آزادی، که گوهر همه ی شادمانی ها و زیبایی هاست، پر کنم و در شهر شهر وطنم بپراکنم.

اما امسال حال و هوایی متفاوت دارم. انگار آسمان ایران را گم کرده ام. از کوچه ها و خیابان های چراغانی شده که می گذرم تصویر نرگس ها و پویان ها را بر تک تک چراغ ها می بینم و صدای هق هق گریه ی مادران و پدران جوان از دست داده را از لابلای ترانه هایی می شنوم که از پایان کابوس های تلخ می گویند و نوید روز نو، سال نو، و جهان نویی را می دهند، که در آن همه ی رویاهای شیرین به واقعیت خواهند پیوست.

اشک هایم جاری می شوند اما همچنان ژن نیک فرهنگی ام بر احساساتم مسلط است و نمی توانم از شادی این همه انسان خوشحال نباشم. به زن جوان زیبایی که تاج بزرگ درخشانی بر سر گذاشته و آواز خوانان به طرفم می آید می گویم:

بخیل نیستم اما خوش به حالتان که می توانید این همه آزاد باشید، خوش به حالتان که از قرن های تاریک گذشته اید، زخم های نادانی و عقب ماندگی را از جان تان شسته اید  و آموزشگاه هاتان را از تعصب و حماقت پاک کرده اید. خوش به حالتان که می توانید این همه شاد باشید، می توانید آوازه خوانان برقصید و سال نوی خودتان را جشن بگیرید، خوش به حالتان که پاسدار و لباس شخصی ها بر سرتان نمی ریزند، و بر شقیقه ی جوانان تان گل مرگ نمی کارند.

زن جوان، ملکه وار، برویم لبخند می زند و انگار که همه ی حرف هایم را فهمیده باشد «سال نو مبارک»ی می گوید و می گذرد. 

صدای ناقوس کلیسایی کهن اما زیبا و با شکوه در گوشه ی میدان، همه ی صداها را تحت الشعاع قرار می دهد. صدایی که چند قرن است دیگر در این سوی دنیا کسی را نمی ترساند؛  نه از خدا و نه از پیامبری و نه از جهنم دین فروشان.

از پشت پرده ای اشک زن و مرد جوانی را می بینم که یکی پرچم و یکی بطر شرابی در دست دارد. رقص کنان و «سال نو مبارک» گویان میدان مقابل کلیسا را دور می زنند.

فکر می کنم امسال، چه آرزویی می توانم داشته باشم؟  جز این که میدان های فردای سرزمینم؛ فردایی که پویان ها و نرگس ها «با خشت جان خویش» آن را می سازند پر از رقص هایی این چنین باشد.

 

یادداشت های آخر هفته
دسامبر 2019، در آستانه سال 2020