شکست اردوغان در انتخابات استانبول، سرآغاز شکست های سنگین تر در آیندە!

حسن رحمان پناه
June 24, 2019

روز یکشنبە ٢٣ ژوئن ٢٠١٩ دومین دور انتخابات شهرداری استانبول بزرگترین شهر ترکیە برگزار گردید. نامزدهای اصلی رقابت بر سر مقام شهرداری، "اکرم امام‌اوغلو" از حزب "جمهوری‌خواه خلق" و نامزد "ائتلاف ملت"(جبهە سکولارها ، ناسیونالیست ها) در برابر "بن‌علی ییلدریم" نخست‌وزیر سابق و نامزد حزب "عدالت و توسعه"و نامزد ائتلاف جمهوری(جبهە اسلامگرایان) بود که با یکدیگر بە رقابت پرداختند. این انتخابات از ساعت هشت صبح امروز به وقت محلی در شهر استانبول آغاز شد و تا ساعت ۱۷ عصر ادامه یافت. طبق شمارش بیش از ۹۹ درصد از آرای اخذ شدە ، اکرم امام اوغلو نامزد ائتلاف ملت با کسب ۵۴.۰۴ درصد از کل آرا، در این انتخابات به پیروزی رسیده است. بنعلی یلدریم، نامزد ائتلاف جمهوری نیز با کسب ۴۵.۰۹ درصد از کل آرا پس از وی قرار گرفت . نامبزد حزب حاکم "عدالت و توسعە" شکست را پذیرفت و به رقیب خود تبریک گفت . مخالفین نیز بعد از اعلام پیروزی در خیابانهای استانبول به شادی پرداختند.
شورای عالی انتخابات ترکیه در ششم ماه مه، با قبول اعتراض حزب حاکم "عدالت و توسعه" نتایج رأی‌گیری ۳۱ مارس را باطل و برگزاری مجدد انتخابات در تاریخ ۲۳ ژوئن را اعلام کرد.
در انتخابات ٣١ مارس "اکرم امام‌اوغلو" از حزب "جمهوری‌خواه خلق" با تفاوت ١٣ هزار رآی بر رقیبش "بن‌علی ییلدریم" نخست‌وزیر سابق و نامزد حزب "عدالت و توسعه" پیروز شد. در پی اعتراض اردوغان و حزب مطبوعش به آنجام تقلب توسط مخالفین ، اما در اصل به دلیل وحشت از دست دادن بزرگترین کلان شهر ترکیە (استانبول) کە اردوغان اعلام کردە بود "هرکس شهرداری استانبول را در دست داشتە باشد سیاست این کشور را در دست دارد" و نامبردە قبل از رسیدن به مقام نخست وزیری و رئیس جمهوری، شهردار این شهر بود ، "شورای عالی انتخابات ترکیه" بر ابطال نتایج انتخابات پیشین و برگزاری دوباره انتخابات شهرداری استانبول در روز یکشنبه دوم تیر ماه رآی داد. تصمیم "شورای عالی انتخابات ترکیە" از روز اعلامش تا امروز، خشم و نارضایتی شهروندان استانبول را به همراە داشت کە امروز نتیجە آن با شکست نمایندە حزب حاکم "عدالت و توسعه" با تفاوت ٧٧٥هزار رآی نسبت به دور قبل کە رقم ناچیز ١٣ هزار رآی بود، شکست سنگینی برای اردوغان و "اک پارتی" به حساب می آید.
استانبول به لحاظ اهمیت سیاسی، با ١٦ میلیون جمعیت، ٢٠درصد کل جمعیت ترکیە و مطابق با سازمان آمار ترکیه، "با ۹۷۰ میلیارد لیر یا به عبارتی ۱۶۶ میلیارد دلار حجم اقتصادی دارد کە ٢٣درصد از تولید ناخالص داخلی کشور تشکیل می دهد ". این شهر کە دو قارە اسیا و اروپا را به هم وصل میکند، قلب سیاست و اقتصاد ترکیە محسوب می شود.
انتخاب رجب طیب اردوغان در سال ١٩٩٤ به شهردار استانبول ، درخشیدن ستارە اقبالش و پیشرویهای آیندەاش در حزب و دولت اسلامی، از این شهر کلید خورد و در طول ٢٠ سال گذشتە، استانبول از کانون های اصلی حمایت و پشتیبانی از حزب "عدالت و توسعە" بودە است. این شهر در تعیین سرنوشت و جابجای قدرت در حال و آیندە ترکیە ، فراهم نمودن زمینە شکست های بزرگتر برای دیکتاتور این کشور (اردوغان) ، حزب مطبوعش و سیاست های اسلامیش در داخل کشور و کل منطقە ، حائز اهمیت فراوانی است. اردوغان اگاه بود و می دانست کە شکست در انتخابات استانبول، سرآغاز شکست های بزرگتر برای وی ، حزب و دولتش در آیندە خواهد بود. به همین دلیل نامبردە تمام توان و امکانات خود را در جنگ تبلیغاتی برای حفظ کرسی شهرداری استانبول از جملە یورش بە مردم کرد در کردستان سوریە ، دست آوردهای "روژآوا" و وعدە مجدد بە شکست کشاندن آنرا برای چندمین بار جار زد. بمباران نظامی بخش های از کردستان عراق و از جملە کوەهای قندیل به بهانە حضور حزب "کارگران کردستان"( پ ک ک) و بە آتش کشیدن دست رنج مردم ستمدیدە این مناطق جهت بسیج ناسیونالیسم و فاشیسم ترک پشت سر خود، تا اجازە ملاقات وکلای "عبداللە اوجان" رهبر زندانی "پ ک ک" با ایشان بعد از ٨ سال، به منظور تاثیر گذاشتن ایشان بر یک میلیون و هفت صد هزار رای دهندە کرد در استانبول، کە از زندان و از زبان وکلایش درخواست نمود "حزب دمکراتیک خلق ها "(ه د پ) در "انتخابات بی طرف باشد" اما (ه د پ این پیام اوجلان را نادیدە گرفت و از "اکرم امام‌اوغلو" حمایت نمود)، از دیگر ریسک های تبلیغاتی و عملی اردوغان بود. دیکتاتور ترکیە، حملە بە استاد سابق و رقیب چند سال اخیرش "فتح اللە گولن" کە به تبعید خودخواستە در کشور آمریکا تن دادە استە سر می برد، به منظور جلب رآی نیروهای بینابینی مذهبی و بسیج جریانات تندرو اسلامی در حمایت از کاندید مورد نظرش خودش ، تا وعدە دروغین بهبود اقتصاد بە شدت مریض و اسیب دیدە ترکیە در دوران ریاست جمهوریش با وعدە دروغین اتکا بە مردم و شهر استانبول ، ریسک های سنگینی بود کە اردوغان به آنان دست زد و به قول خودش "آن انتخابات ارزش ریسک کردن بزرگ را دارد" کە البتە نتیجە انتخابات، کل زحمات بی دریغ ایشان ، همکاران و کمپین تبلیغاتیش را بر باد داد.
پیروزی انتخابات امروز برای مخالفین " اک پارتی" میتواند آیندە ترکیە و تحولات عمیق درون این کشور را بار دیگر و برخلاف میل جریان اسلامی و در رآس آن حزب و دولت (اردوغان) رقم بزند. این انتخابات قادر است بر سرنوشت اردوغان ، حزب عدالت و توسعە ، سیاست های ارتجاعی و مذهبی آن در داخل ترکیە و حمایت بی دریغ آن از گروەهای بنیادگرای اسلامی، کە حزب و دولت اردوغان، از حامیان و مدافعان اصلی آنان، از جملە "داعش" بودە است، تآثیر بگذارد و در همان حال یکی از دلایل شکست "اک پارتی" و نمایندە آن در این انتخابات را از این زاویە نیز باید مد نظر قرار داد. از سوی دیگر، شکست در این انتخابات برای اردوغان کە بعد از "کمال اتاتورک" بنیانگذار و پدر "ترکیە نوین"، خود را مقتدرترین حاکم این کشور تا بە حال می داند و برای انتخابات های آیندە نیز برنامەهای در سر دارد، اولین و بزرگترین شکست حیات سیاسیش محسوب می شود. شکستی کە جبهە مخالفین آنرا در داخل حزب ، دولت و در بیرون آن متحدتر و مقدتر می نمایند و سرنوشت سیاسی ایشان و حزبش را در آیند رقم خواهد زد.
اما آنچە بطور قطع شکست اردوغان و حزب "عدالت و توسعە" را در دور دوم انتخابات شهرداری ترکیە با از دست دادن آن حجم از تفاوت آراء نسبت به سە ماه قبل رقم زد(٧٧٥هزار رآی در دوم ، نسبت ١٣هزار رآی در دور اول) ، از سوی ناشی از شکست سیاست های بە شدت ضدمردمی آن از جملە ، بحران اقتصادی عمیق حاکم بر این کشور، سقوط ارزش پول این کشور لیر ، کاهش قدرت خرید مردم ، گسترش روز افزون بیکاری ، سیاست های ضد دمکراتیک علیە سنت های سکولار و غیرمذهبی در این کشور و حمایت فعال از بنیادگرایان اسلامی در داخل و خارج از ترکیە و کل منطقە ، محدود کردن حق آزادی اندیشە و بیان و نهادهای دمکراتیک و مدنی و تعرض روزانە به آنها و شکست در سیاست های منطقەای، بویژە علیە مردم کردستان سوریە و تجربە "روژآوا" بود. از سوی دیگر همکاری مخالفین اردوغان و بسیج و اتحاد آنان در حمایت از یک کاندید ، "اکرم امام‌اوغلو" از حزب "جمهوری‌خواه خلق" ، بویژە حمایت "حزب دمکراتیک خلق ها "(ه د پ ) با طرفداری اکثریت کردهای ساکن استانبول از این حزب کە تعداد واجدین دارای رآی آن بیش از یک میلیون و هفت صد هزار رآی دهندە برآورد شدە بودند، فاکتور دوم این شکست بە حساب می آید.
اما و در همان حال، نباید شادی طرفداران شکست اردوغان ما را از دیدن یک حقیقت سادە بازدارد . انهم این است کە جنایات حزب و دولت اردوغان طی چند سال اخیر در داخل و خارج ترکیە ، بویژە در حمایت ، تقویت و پروار کردن بی دریغ گروەهای ضدانسانی و بنیادگرای مذهبی از نوع " القاعدە ، داعش، جبهەالنصرە، تحریر الشام و ...." لازم است ماهیت واقعی رقیب آن ،حزب "اکرم امام‌اوغلو" ، حزب "جمهوری‌خواه خلق" را از اذهان پاک و یا مخدوش ننماید. حزب "جمهوری خواه خلق" حزبی است کە در سال ١٩٢٣ توسط "کمال اتاتورک" بنیانگذار ترکیە "نوین" با افکار به شدت ناسیونالیستی تآسیس شد. کشتار و قتل عام مردم کردستان و انکار هویت اجتماعی و "ملی" آنان و ملقب نمودن آنان به "ترک های کوهی" ، ویران نمودن بیش از ٤هزار روستای آنان و اقدام به پاکسازی قومی ، بخشی از کارنامە سیاە و خونبار این حزب در طول حیات سیاسی آن است. تقابل با افکار کمونیستی و عدالت طلب ، سرکوب مبارزات کارگری ، دانشجویی و زنان برابری طلب ، بخشی دیگر از کارنامە دوران قدرت و حاکمیت این حزب و رهبران مختلف آن می باشد. بنابراین مردم و رآی دهندە استانبول در "انتخابات" روز یکشنبە در میان " بد و بدتر" ، بد را انتخاب نمودند. تردیدی نیست اگر حزب "جمهوری‌خواه خلق" با سیاست های راست و نژاد پرستانە هم اکنون و طی سالهای گذشتە در رآس قدرت می بود ، بسیاری از مصائب و معضلات تحمیلی امروزبر جامعە ترکیە، از جملە سرکوب آزادیهای دمکراتیک ، مطالبات کارگران ، زنان، دانشجویان ، اقلیت های ملی و مذهبی و ... ، را بر این کشور تحمیل می نمود و ژنرالها کە تاریخ خونباری در ترکیە دارند ، چە آشکار و چە پنهان، به جای مسئولین حزب "اک پارتی" زمامدار این کشور می بودند.
سرنوشت حال و آیندە ترکیە و دیگر کشورهای منطقە قرار نیست و نباید در جنگ و جدال گروەهای ارتجاعی و واپسگرای مذهبی و ناسیونالیستی تعیین گردد. جبهە سوم ، جبهە کارگران و زحمتکشان ، جبهە کمونیست ها و انقلابیون، جبهە زنان و جوانان آزادیخواه و برابری طلب ، جبهە چپ و سکولار جامعە، قوی ، صاحب نیروی عظیم بالفعل و امروزی است . اما متاسفانە پراکندە و متشتت است. از حزب و ستاد رزمندە ، کمونیستی و انقلابی هدایتگر خود محروم است. چنین احزاب و سازمانهای ، برنامە ، استراتژی، سیاست و افق سوسیالیستی در ابعاد اجتماعی کشوری، منطقەای و بین المللی ندانرد و اگر احزاب و جریانات کشوری محدودی هم کە وجود دارند در حاشیە سیاست محل فعالیت خود قرار دارند و در جهان گلوبال و میدیای عظیم افکارساز جهان سرمایە سالار، صدایشان به جای نمی رسد. نهاد و تشکل های کارگری و تودەای اجتماعی انقلابی کە یکی از ارکان اصلی تودەای نمودن حزب رزمندە و سوسیالیستی هستند ، از برنامە ، ماهیت ، بافت و پایگاە اجتماعی مردمی خود جداشدە و در بسیاری از موارد ، در غیاب صف مستقل و طبقاتی خود، در حاشیە سیاست و یا در خدمت بە اهداف و سیاستی قرار می گیرند کە نه تنها در خدمت به طبقە آنها نیست، بلکە در ضدیت با مصالح و منافع طبقاتی و سیاسی آنان قرار دارد. انتخابات پارلمان اروپا و رشد چشمگیر جریانات دست راستی ، نژادپرست و ضد خارجی از این واقعیت ناشی می شود . پیروزی ناسیونالیسم ترک در مقابل اسلامگرایی اردوغان و "اک پارتی" اگرچە ، پیروزی در برنامە و سیاست جداگانە نیست ، اما شکست اردوغان با سیاست های فاشیستی و بنیادگرایی مذهبی، میتواند سرآغاز نوینی در شکست اقتدار آن و گام نخست در زدودن فضای رعب و وحشت حاکم بر جامعە ترکیە و کشورهای همجوار آن باشد. جبهە چپ ، سکولار، کارگری و سوسیالیست ، میتوانند و لازم است نیروی و توان مبارزاتی و انسانی خود را در ابزار و نهاد حزبی و تودەای خود ، فارغ از اسلامگرایان و ناسیونالیست ها سازمان دهند. جبهەای کە ضامن پیشروی و کسب دست آوردهای ارزشمند و مبارزاتی برای جامعە سکولار و آزادیخواه ترکیە و کل منطقە خواهد بود.

یکشنبە ٢٣/٦/٢٠١٩