رابطه جنبش مطالباتی و آلترناتیو سوسیالیستی

مسعود عظیمی
May 10, 2019

رابطه جنبش مطالباتی و آلترناتیو سوسیالیستی

تیتر این نوشته بحث تازه ای نیست و در سند استراتژی حزب مصوبه کنگره حزب کمونیست ایران به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است، اما آنچه مرا به نگاشتن این سطور واداشت، تردید در برداشت و فورمول بندی ای است که رفیق ابراھیم علیزاده در یک جلسه تشکیلاتی توضیحاتی در رابطه با پلنوم ۵ کومه له در اردوگاه کومه له به تاریخ١٣/٠٢/ ١٣٩٨به زبان کردی ارائه داد. این گفتار از تلویزیون کومه له پخش و در لینک زیر قابل دسترس است.

https://youtu.be/qIrKTHxI29Y

من پارگراف مورد نظرم را که به رابطه جنبش مطالباتی و آلترناتیو سوسیالیستی می پردازد "نقل به معنی" در زیر می آورم و بدنبال ملاحظاتم را بیان می کنم.

رفیق ابراھیم عنوان می کند:» .... جامعه ایران خواست روشن اقتصادی دارد و خواھان امکانات رفاھی بیشتر و بھتر است. اگر صحبت از بدیل سوسیالیستی می شود، مردم عادی ھمان سوسیالیسمی را به نظر می آورند که در روسیه ،چین ،کوبا و .... پیش رفته و در نتیجه بحث ما برایشان ملموس نیست و توده مردم را متقاعد نمی کند. این شعارھا برای پیشروان خوب است منتھا ،اینھا برای مردم خوب است به شرطی که بدانند که ما در مسیر نیازھا و خواسته ھای آنھا حرکت کنیم و برایشان ملموس باشد .. ما حزبی مفید و ضروری در درون جامعه ھستیم و از این رھگذر فرصت به دست می آوریم. از این زاویه است که ما سراغ جنبش ھای مطالباتی می رویم. از راه دخالت در این حرکت ھاست که ما نمونه ھای عملی برای فردا به دست می دھیم. این کار را تا کی انجام می دھیم؟ ما دخالت گری در جنبش ھای مطالباتی را تا زمانی ادامه می دھیم که به دوره انقلابی برسیم. آنگاه مسئله کسب قدرت سیاسی مطرح است و ما باید خواسته ھای ماگزیمالمان را مطرح کنیم. از این روی اگر در جنبش ھای مطالباتی خواست و مطالبه ما از دولت بود، در دوره انقلابی این امر به برنامه اجتماعی ما برای کسب قدرت سیاسی تبدیل می شود و از این طریق طبقه کارگر به آرمان و ایده ھای ما باور می کند و این تنھا تبلیغ آرزوھای سوسیالیستی ما نیست بلکه شناخت پروسه رسیدن به آن که در استراتژی حزب آمده.....«.

در پارگراف نقل به معنی از رفیق ابراھیم که در بالا درج شد روی آن بخشی که از شرکت فعال و سنگ روی سنگ گذاشتن ما در جنبش ھای مطالباتی صحبت می شود ھیچ تردیدی نیست و امری محرز و در واقع این یکی از خصلت نماھای بارز جریان ما در ھر دوره ای بوده است، اما ما در ادبیات حزبی و در اسناد تشکیلاتی، ھمواره و ھمزمان افق سوسیالیستی را ناظر بر این دخالت گری دیده ایم. این افق و راه رسیدن به آن )استراتژی( را ھیچگاه از توده ھا پنھان نکرده ایم و در واقع ناظر بودن این افق بوده که مرز ما را از ھمه گرایشات غیر کمونیستی که آنھا ھم در جنبش ھای مطالباتی با افق خود که مبارزه در چارچوب حفظ نظام سرمایه داری است، مرزبندی داشته ایم.

این مرزبندی در نقل قولی که از رفیق ابراھیم در بالا آوردم گنگ و ناشفاف است. ایشان اظھارمی دارند که ما بدیل سوسیالیستی را اگر به توده ھا بگوییم برای آنھا ملموس نیست و آن را با نمونه ھای انحرافی در تاریخ، ھمردیف می گیرند، ولی اگر ھمسویی مان را برای اضافه کردن نانی به سفره خالی شان نشان دھیم برایشان ملموس است. ھمسویی و مبارزه برای رفرم، قطعا درست است، اما این خواسته را فقط کمونیست ھا پیش نمی برند. جریانات رفرمیستی و غیر کمونیستی ھم فعالین جنبش ھای اصلاح طلبانه ھستند. آنچه ما را از آنھا جدا می کند، توضیح ھمزمان جایگاه مبارزه روزمره کارگران برای بھبود زندگی در یک استراتژی سوسیالیستی است یعنی چشم انداز سوسیالیسم را در پیشاروی مبارزه روزمره کارگران قرار می دھیم. توضیح این

واقعیت که مبارزه کارگران برای اصلاح وضع موجود نه تنھا ھیچ تناقضی با مبارزه برای سوسیالیسم ندارد بلکه بخش جدائی ناپذیری از این مبارزه است.

اگر ما این وظیفه را بزعم رفیق ابراھیم در دوره انقلابی در اولویت خود قرار دھیم، چه تضمینی وجود دارد که آنھا دنبال بدیل ھای اپوزیسیون بورژوایی که آنھا ھم پا به پای ما در ھمه جنبش ھای مطالباتی شرکت داشته اند، نمی روند. کمااینکه تاریح بارھا و بارھا نشان داده که این شانس برای اپوزیسیون بورژوایی که از امکانات بیشتر برای تبلیغ و سازماندھی برخوردارند، به مراتب بیشتر است.

رفیق ابراھیم می گوید در جنبش ھای مطالباتی خواسته ھای ما از دولت است و در دوره انقلابی برای کسب قدرت است. این فرمول بندی اگر چه در سطح کلی می تواند تفاوت این دو دوره را نشان دھد و ظاھر شدن طبقه کارگر و محرومان جامعه را در دو دوره متفاوت توضیح دھد، اما سئوال مھم این است که چرا آنھا به عنوان مثال در دوره انقلاب 57 علیرغم اینکه نیروی اصلی و تعیین کننده انقلاب بودند سرشان در مقابل گزینه ھای از بالا بی کلاه ماند؟

رابطه رفرم و انقلاب بدون تردید بحث مھم و حساسی است و در تاریح جنبش کمونیستی ایران ما شاھد درک ھا متفاوت از رابطه این دو مقوله بوده ایم. اما آیا بارزترین دلیل ناکامی جنبش کارگری و محرمان جامعه نداشتن یک استراتژی روشن و شفاف بر بطن جنبش ھای مطالباتی و اجتماعی نبوده است؟ در دوره ای طولانی در تاریخ جنبش چپ و کمونیستی، درک توده ایستی و پوپولیستی این اجازه را به کمونیست ھا و چپ ھا نمی داد که مطالبات حداکثری و ماکزیمالیستی و افق رھایبخش خود را به گفتمان جامعه تبدیل کنند و اکنون و در حالی که در جدال آلترناتیوھا، ما شاھد تلاش ھمه جانبه گزینه ھای سرمایه دارانه در برابر جمھوری اسلامی ھستیم و راھکارھای آنھا از دھھا شبکه پربیننده مدیانی دنیای سرمایه داری، بی وقفه در ذھن و فکر مردم محروم ایران چپانده می شود، چرا ما باید مرزی به این ناشفافی بین این دو دوره بکشیم.

ما بحث و رابطه بین رفرم و انقلاب را به درستی در کنگره تشکیلاتی داشته ایم و در ھمین رابطه ھم سند مدون داریم. درک من از این سند این است که ھمه ظرافت ھای لازم که در مورد رابطه این دو مقوله لازم است روشن است. اما این سند و ھر سندی دیگری در اوضاع و احوال سیاسی مختلف می تواند تعابیر خاص و ویژه ای به خود بگیرد. در این دوره که امر گذر و یا سرنگونی جمھوری اسلامی در دستور ھمه جنبش ھای اجتماعی در داخل ایران و قدرت ھا ی امپریالیستی قرار دارد، و جنبش ھای مطالباتی حی و حاضر به سرعت سیاسی می شوند، ما اگر بدیل روشن سوسیالیستی مان را به گفتمان این جنبش ھا تبدیل نکنیم، اگر تلاشی ھمه جانبه، صمیمانه و غیر سکتاریستی برای ھمکاری و ھمگرایی نیروھای چپ و کمونیست حول یک آلترناتیو سوسیالیستی انجام ندھیم، بدون شک در دوره انقلابی ھم نخواھیم توانست بدیل مان را برای کسب قدرت سیاسی به امری عملی تبدیل کنیم.

اھمیت این تاکید و تلاش برای شفافیت بخشیدن به پارگرافی که از رفیق ابراھیم نقل شد، نه از بعد تئوریک و نه ھمچون یک بحث انتزاعی، بلکه از بعد سیاسی و معنا یی که می تواند اینگونه فورمول بندی ھای کلی و ناشفاف در رابطه با بدیل سوسیالیستی بوجود آورد حائز اھمیت است. حزب کمونیست ایران ھم در سطح سراسری و ھم در کردستان پای سندی تحت عنوان "آلترناتیو سویسالیستی امری لازم و ممکن است! « را امضا کرده است. آیا تجدید نظری روی کلمه ممکن بودن این افق بوجود آمده، که اکنون به صورت پوشیده از این صحبت می شود که مردم بدیل سوسیالیستی را درک نمی کنند، ولی خواسته ھای مطالباتی برایش ملموس است؟!

مسعود عظیمی

٠٩/ ٠۵/ ٢٠١٩