یادداشتهای پراکنده

هوشیار سروش
January 08, 2019

یادداشتهای پراکنده
توجمع تظاهرات کارگران فولاد اهواز
مثل این چند روز اخیرکارگران فولاد دسته دسته جمع میشن که بطرف مرکز شهر و به سمت خیابان نادری برند. ( خیابان نادری یکی از خیابان های قدیمی مرکز شهراست که جنوب آن به منطقه باغ شیخ و شمال آن منتهی به یک پل روی رودخانه کارون ختم میشود). همهمه و سرو صدای زیادی از درون صفوف کارگران شنیده میشود. بنظر میاد که کارگران بخش های مختلف صنایع فولاد گل به گل دورهمدیگه جمع شدن. فضا بسیار گرم و پر شور است. کارگران با صمیمیت واخلاص خاصی در تجمع و تظاهرات با هم صحبت و اختلاط می کنند. هرکس از زندگی خودش و اتفاقات روزهای قبل صحبت می کند و اینکه در آینده و با این وضعیتی که وجود دارد چه خواهد شد و همچنین وضعیت شرکت فولاد و عاقبت این حرکت های متحدانه جمعی و توطئه های دولت و کارفرما و ایادی محلی شان به کجا خواهد کشید، حرف می زنند و اظهار نظر می کنند.
کارگران ظاهرا با شکل و شمایل متفاوتی در این تجمع ها شرکت می کنند. بعضی ها با لباس کار می آند و عده ای دیگه لباس معمولی به تن دارن. اینجا و آنجا هم کسانی را میشود دید که لباس محلی عربی و یا لری بختیاری به تن دارن. زنان کارگرهم در جا جای صفوف کارگران مجتمعا و در کنار همدیگه دیده میشوند. در روزهای اخیر علاوه برزنان کارگر جمعی از زنان آزاده شهر در صفوف مقدم تظاهراتها هم با شعارهایی نوشته دردست دیده شدن. و همین طورفعالان محیط زیست با لباس ها و پلاکارد های مناسب خود در چند تجمع کارگران و در صفوف جلو آنها دیده شده بودن. مثل معمول این چند روزه درکنار تظاهر کنندگان مردم هم در حاشیه پیاده روها و در کنار تظاهرات، همراهی خود را با کارگران فولاد نشان میدهند. بواقع درروزهایی که تجمع و تظاهراتهای کارگران شرکت فولاد درجریان بود، شهراهواز حال وهوای دیگه داشت. موج همبستگی انسانی و بحث و صحبت دائمی مردم از این حرکت متحد و همدلی ای بود که نه فقط جمع کارگران و خانواده هاشان، که کل مردم را دربر میگرفت بنوعی که حس همبستگی و مودتی که شکل گرفته بود، صمیمیت و شادمانی ویژه ای را درفضای شهرو نواحی اطراف ایجاد کرده بود.
درمیان جمعیت همراهان و در داخل پیاده رو یک نفر با عجله و بی قراری خاصی تو گویی دنبال کس یا کسانی در داخل صف تظاهرات می گردد و مرتب سرش را باین طرف و آنطرف می برد.  بعد از لحظاتی کسی که بنظر میامد متعلق به کارگران داخل صف است با قد بلند و چهارشانه ای دارد با اشاره به این مرد و با صدای بلند که درهمهمه جمع تظاهر کنندگان به زحمت شنیده میشود او را صدا می کند، عبود عبود بیا اینجا ما اینجاییم، بیا توصف گفتم. عبود هم با عجله گویی گمشده اش را پیدا کرده باشد با کنارزدن جمعیت در پیاده رو شتابان به طرف جاسم و بقیه همکاران میرود.
عبود: سلام برادرا، چطورین خوبین؟ (تو جمع حاضر علاوه برجاسم و خالد حمید و فرامرز هم که ازهمکاران عبود هستند و در بخش تجهیزات کار می کنند حضوردارند).
همکاران: آره خوبیم، خودت چطوری، انگار امروزدیرآمدی عبود؟
جاسم: آره عبود اتفاقا من هم می خواستم ازت سووال کنم که امروز دیر امدی، کجا بودی، چی شد که دیررسیدی ها؟
عبود: چی بگم ؤلک (ؤلک به ضم واو و کسرلام، Volek بزبان عربی محل یعنی پسر که بین مردم بخصوص جوونا بسیاررایج است) . امروزصبح کارم خیلی زیاد بود. همسرم هم مریض بود و نتونس سرکار بره وهم نتوانست که مثل معمول همیشه بچه ها رو به مهد کودک و مدرسه ببرد. خودتون که میدونید که من کارمو خیلی زود شروع می کنم و ساعت 5 صبح تازه از خوونه میزنم بیرون که بتونم بموقع سرکارحاضر بشم. همسرم همیشه بچه ها رو میبره. تازه اون خودش هم کاربسیارسختی توی بیمارستان داره. بهرحال الان که ما مستقیما کار نمی کنیم و کارخونه هم تعطیل است بهتره که من باراونو سبک کنم و خودم بچه ها را به مدرسه ببرم. خلاصه به همین خاطربود که امروز دیراومدم و نتونستم که بموقع برسم.
جاسم: خب حالا چرا رنگت پریده، بنظرخسته میایی ها؟
عبود: نه چیزیم نیست فقط مجبورشدم که از خشایار(منطقه ای تقریبا در حومه  شهراهواز که تا محله نادری حدود 10 کیلومتر فاصله دارد) پیاده تا اینجا بیام.
جاسم: اووو... از خشایارتا اینجا، یعنی اینهمه راه رو پیاده اومدی؟ ؤلک مگر نمیتونستی با اتوبوس بیایی؟ خط که هست. پولش هم که چیزی نیست. حالا چرا پیاده. میدونی که کلی کارداریم.
عبود: ای بابا، حالا چرا تو اینقد گیرمیدی و سووال میکنی. ؤلک خودش داستانش طول و درازه.
جاسم: خب بگو. این بچه ها هم همکاران خودمونند. غریبه که نیستند. اینجا هم اتفاقاتی از دیروز افتاده که لازم برات تعریف کنیم.
عبود: راستش تو راه که دخترمو میرسوندم مدرسه، بهم گیرداده بود که کمی پول بهش بدم. میگفت بابا این روزها عید ارمنی هاست. (ارامنه از دیرباز در نواحی مختلف اهوازسکونت داشته اند و درکارهای مختلف از جمله بهداشت و درمان کارو فعالیت بسیار مثبت و پرثمری داشته اند). اونا خوردنی های خوب خوب میارن مدرسه؛ من هم دوست دارم که یه چیزهایی بخرم. ولی آخه من خیلی پول ندارم. اگه میتونی یه کمی پول بمن بده...
راستش یهویی دلم گرفت. انگارقلبم از حرکت ایستاد. نمی خواستم جلو دخترم خودمو ببازم. درعین حال نمی خواستم اون متوجه این حالت من بشه. هرچی پول خرد تو جیبم داشتم گذاشتم کف دستش و با یک بوسه ازش خداحافظی کردم. بهمین خاطر پیاده اومدم چون پول خردی دیگه نداشتم.
جمع همکاران، تقریبا همشون سراپا گوش بودند و بشدت متاثراز صبحت های عبود. تا لحطاتی سکوت بین همه شون برقراربود. بعداز اونآ همهمه کارگران تظاهرکننده این سکوت را شکست و فرامرز هم از این فرصت استفاده کرد و گفت:
فرامرز: میدونستی که دیروز مهدی آل میثم و چند نفردیگه از کارگرا رو گرفتند؟
عبود: اشلون، لیش، (اشلون به کسرالف و لیش به کسر لام، Eshlon, Leish یعنی چطوری و چرا که علامت تعجب و پرسش است و بزبان عربی محلی جزو اصلاحات رایج در اهواز است که بخصوص از طرف جوونا معمول و مصطلح است ). مگر اونا چکارکردند. غیراز حرف زدن از حق ما و از حق خودشون که کاردیگه ای که نکردند. و از وضعیت شرکت حرف زدن و از آینده همه ما و سرنوشت شرکت حرف زدن و ما را واقف کردند که دولت و کارفرما چه نقشه هایی دارند که اونا کار دیگه ای که نکردند. مگرحرف حق زدن دستگیری و گرفتاری داره که اونا را دستگیرکردند. در اینجا عبود یک مکث کوتاه میکنه و گویی حرف دیگه ای داره و بلافاصله ادامه میده.
عبود: آهان حالا فهمیدم چیه، میدونید؟ مهدی از اول روز هی میگفت آقای بانک ملی، آقای بانک ملی. آخه بانک ملی که آقا نیست. ولی اون میگفت آقای بانک ملی و برای این آقا و بانک ملی اش خط و نشون میکشید و تهدید میکرد که به مردم میگه که پولاشونو از اون بانک بکشن بیرون. بهمین خاطر هم رئیس بانک ملی هم ناراحت شده بود و گفته بود که دیگه صبر و حوصله اون و دولت و خلاصه همه دم و دستگاه سراومده و اگه کارگرا بهمین شکل ادامه بدن اونا هم همه شون یه روش دیگه ای رو در پیش میگیرن. بهمین خاطر دستوردادن مهدی و بقیه بجه ها را دستگیرکنند.
فرامرز: میدونید بچه ها ، مو میگم این حال برده ها (به لفظ لری محلی این آدمهای گیج)، فقط هم این نیست که اون دولتی ها و بانک ملی هم فکر می کنند که ما کارگران سیاسی هستیم. و با این کارمون که هر روز کار را تعطیل می کنیم و میاییم تو خیابونا ی این شهر تجمع و تظاهرات می کنیم تو کارو بار اونا دخالت می کنیم و می خوایم باصطلاح اونا که امنیت ملی را از بین ببریم. بنظر مو قصد ما این نیست قصد ما فقط برآورده کردن خواستها مونه و اینکه شرکت رو سر پا نگه داریم. ولی این خود راههای خودشو داره. مو فکر می کنم که مثلا کاری که کارگرای هفت تپه کردن خیلی هم به صلاح نبوده. اول یه سندیکا داشتند خب بلاخره کارشون یه طورهایی پیش میرفت. اما بعدش تجمع کردند، تظاهرات کردند، به شوش رفتند، جلو فرمانداری تجمع کردند و بالاخره مردم شهر را با خودشون همراه کردند، جاده بستند و خلاصه همه کاری کردند که نبایستی میکردند. حال هم دیگه در سندیکا را هم گل گرفتند. سندیکا دیگه مالیده شد. می خوان مجمع عمومی تشکیل بدن ومطرح کردن که خودمون با تشکیل شورا تو همه بخش های کارخونه می خوایم اداره کنیم و کارخونه را شورایی کنیم. و ادامه میده : که نه دیگه این دیگه نشد، این دیگه یه چیز دیگه س این دیگه کنارگذاشتن سندیکاست و پا فراترگذاشتن از چارچوبهاست. تازه شعار میدن که ، کارنان و اداره شورایی. و ادامه میده: خب معلومه که دولت هم وارد میشه و جلو کارگرا رو می گیره. بلاخره این دولت هنوز هم دولته. و داره این مملکت را اداره میکنه. و این چیزها رو هم تحمل نمی کنه. مو به شخص خودم هیچ حقی به دولت نمیدوم که با کارگرا ایتوری رفتار بکنه. و بیاد کارگرای حق طلب رو دستگیر و روانه زندون بکنه. ولی مو معتقدم که کارگر و سندیکاش و دیگه چیزهای دیگه ای نباید به میون بیاد. بلاخره سندیکا نماینده کارگراس. هر چند ممکن هست که نماینده همه کارگرا نباشه. ولی برای کار و بهبود اون و حقوق اون باید به سندیکا تکیه کرد و در سیاست دخالت نکرد. کاری که کارگرای هفت تپه کردند یه طورهایی دخالت درسیاسته و حتی اخلال درکار دولت درمحل بود. مو خودم هم کارگرم مثل تو و اونای دیگه اما با دخالت کارگرجماعت در سیاست مخالفم. ما کارگرا باید سرمون تو کارو زندگی خودمون باشه. وبفکرنون و روزی زن و بچه مون باشه و موقع بوجود آوردن مشکل از طرف کارفرما، سندیکا رو بفرستیم جلو تا مشکلات رو حل کنه. اونوقت ببینیم که میتونند که کارگر حق طلب را دستگیر کنند و روانه زندون بکنند، کاری که با اسماعیل بخشی و بقیه نماینده ها کردند؟!
حمید: گل گرات، حال برده هنون قصن که بکنی (یعنی خاک  تو سرت گیج ومنگ اینا حرف که میزنی، که اصطلاح بچه های دزفول و بخشا اهوازاست). مو برار خودم (برادرخودم) تو نیشکر کار میکنه. مو خودم هم از روز اول تو جریان این کش و قوس های بین کارگرا و کارفرما و بقیه بودم. این موضوع اصلا ایتوری نیست که تو فکر میکنی. و اصلا مال امروز و دیروز هم نیست. خیلی قدیمی تره. این نقشه کارفرما و دولت و همه دم و دستگاه اوناست که بیشتراز چند سال است که درجریان است. که الان به این نقطه رسیده است که کارگرا را بیچاره کرده که راه دیگه ای براشون نمونده که نرفته باشند. تا بالاخره باین نتیجه رسیدن که باید یه کارهای دیگه ای بکنند و حال دست باین کارها زده اند. و گرنه کارگرا مگه مرض دارند بیان و اعتصاب بکنند. جاده ببندند و یا جلو فرمانداری تجمع کنند. اصلا مگه کارگر بیکاره که بیاد و این کارها رو انجام بده ، اگه کارشو ازش نگرفته باشند اگه روزی شو نبریده باشند و اگه روزگارشو سیاه نکرده باشند و آینده خودش و زن و بچه شو به استیصال و درماندگی نکشیده باشند. تازه از سندیکا هم که گفتی، اگه سندیکا سندیکا بود و کارشو خوب پیش میبرد که کار باین جا نمی کشید. بخصوص که سندیکای هفت تپه از همون دوره احمدی نژاد معلوم بود که یه پاش می لنگه و مشکل داره. اینو که همه ماها هم دراینجا میدونستیم دیگه وای بحال کارگرای اونجا که هر روز این افلاس رو به چشم خودشون میدیدند و تحمل کردند درست مثل بیماری که می بینی در حال موت ولی کاری هم ازدستت ساخته نیست. اون سندیکا بدرد عمه شون هم نمی خورد. بهمین خاطر هم در اون دوره هم کارگرا با اون توقع و انتظاری که از اون سندیکا داشتند کاری نکرد. و کارگرا بناچار مجبورشدند که برای گرفتن حقشون کار دیگه ای بکنند و راه دیگه ای رو پیدا کنند.
 دراینجا حمید با کمی مکث که گویی لازم داره لبی تر بکنه و با تسلط باورنکردنی که خودش هم در جلو بقیه همکارا متعجب شده بود ادامه داد که : دستشون هم درد نکنه. ببین که چه عزت و احترامی در همه مردم و در همه جای ایران برای خودشان و مبارزه شان بوجود اوردن و ببین که همه ازشون پشتیبانی می کنند. حتی در خارج کشور. و برای همبستگی با اونا چه کارها که نمی کنند. ما هم باید ازاونا یاد بگیریم. و گرنه هشت مون در گرو نه همین طوری میمونه که میبینی. آخه تا کی باید هرروز بیایم و جمع بشیم توی خیابون و تظاهرات بکینیم. من روش اونا رو بیشتر به صلاح و مصلحت خودمون میدونم.
+ + +
برای لحظاتی و بعد از صحبت های حمید سکوت نا خواسته ای بر فضای جمع همکاران حاکم شد. گویی انگار که بعد ازصحبتهای حمید، جمع لازم داشت که تامل کند و فکر کند و مرورکند که چه گذشته است در این چند روزه و اینکه بعد از اینهمه چه باید گفت و چه باید کرد.؟ اما همهمه بزرگ کارگران فرصت و امان نداد که این سکوت تداوم پیدا کند. به ناگهان یک صدای متفاوتی که ظاهرا از همهمه پررنگ و صدای جمعی کارگران قابل تشخیص بود همه همکاران را به خود آورد و در این اثنا جاسم پرید جلو و گفت: بچه ها بذارین ببینم که بلند گو چی میگه. یهویی همه خاموش شدند و آن همهمه آشنای لحظاتی پیش تبدیل به یک سکوت قابل فهم و احترام آمیزشد. صدایی از آنطرف و از جانب بلندگویی دستی شنیده شد که آوایی آشنا را گواهی میداد و جمع کارگران با آن آشنا بود. و این کریم بود که میگفت: یک خبرخوب مهدی و بچه های دیگه آزاد شدند. که یکهو یک غریو بلند و پرصدا و همگانی که شوق و شعف از هر سوی آن نمایان بود تمام فضای جمع بزرگ کارگران را فرا گرفت. درهمین حال کریم ادامه داد که :
 همکاران، برادران، مهدی و بقیه همکاران دستگیرشده ازاد شدند ولی این را نباید فراموش کنیم که ازادی اونا مدیون اتحاد و یکپارچگی همه ما بوده که یک همچین نتیجه ای داده و مهمتراینکه فراموش نکینم که خواسته ها و حق و حقوق ما همه سرجای خودش است و تا این مطالبات ما برآورده نشود ما در همین جا خواهیم بود. با قطع صحبتهای کریم همه با صدای بلند فریاد زدند: کارگرزندانی آزاد باید گردد. زندانی هفت تپه ازاد باید گردد.
بعد از سردادن شعارها چهره یکایک کارگران حاضر درصفوف تظاهرات سرشار از شعف و امید بود و همه از این پیروزی کوتاه مدت صحبت میکردند و بعضا از نقشه بعدی اظهارنظر میکردند. درجمع همکاران هم همین نشاط و سرخوشی ناشی از این پیروزی کاملا نمایان بود. اما بعد از دقایقی جاسم هم که تا حالا صحبت زیادی نکرده بود شروع کرد که حرف بزند.
جاسم: ببیند بچه ها برای خود مو این موضوع از همون روز اول روشن بود که این در واقع اول کارماست. و دستگیری مهدی و بقیه همکارا هم همین طوری الکی و خود بخودی نبود. و همینطور هم آزادی اونا هم به خواست و رضایت دستگاه انجام نشد. این خواست و وجود ما در همین جاها بودکه دستگاه دولتی رو مجبورکرد که اونا را آزاد کند. و این اتحاد ما هم خود به خود انجام نشده. درسته که ما خواستهایی داریم و حق و حقوقمون رو طلب می کنیم. اما وجود نمایندگانی و همکارانی مثل مهدی و بقیه درواقع ما را بطرف جلو میکشاند که اینهم با اتحادمون میسره و ازهمین طریق هم میتونیم امیدوارانه به بقیه خواستهامون برسیم. این خواستهاست که برحقه و ما باید هم تا آخر پاش بایستیم.
این هم تازگی نداره. میدونید که اونا نقشه دارند برای فولاد همانطور که برای هفت تپه داشتند. خب معلومه که ما نمیذاریم. ما باید مطالبات خود مون رو داشته باشیم. این حرف دیروز و امروز نیست الان چند ساله که وضع همینه که می بینید یک روز بهتر و یه روز هم بدتر که داره واقعا بدترو بدتر میشه ولی طاقت ما هم سراومده با این زندگی سخت و روزگارسخت و گرون که داره دمارمون در میاد. اونا در واقع نمی خوان خواسته های ما رو برآورده کنند این دیگه فرقی نمی کنه که بانک ملی یا دولت و یا یه موسسه دیگه هست. فرقی نداره چون همه شون یه نقشه واحد دارند. اینه که خیلی مهمه که ما دورهم باشیم و هوای خودمون و زندگی و خانواده مون را داشته باشیم. خوب با این وضعیت کارگرا مجبورند که کارهای دیگه ای بکنند چون به حرف هاشون که گوش نمیدن خواسته هاشون رو هم که بجا نمیارند تازه رهبرانشون رو هم دستگیر و به زندان میندازن. درهمین حالت جاسم رو میکنه به همکارا و میپرسه بنظرشما راه دیگه ای میمونه غیر از دورهم جمع شدن و طلب خواسته هامونو کردن و ... او با همان شورو حرارت دوباره رو به همکارا میکنه و ادامه میده:
 بنظرمو حمید درست میگه که ما از همکارامون توی هفت تپه باید یاد بگیریم و خیلی هم تا حالا یاد گرفتیم اونا واقعا درسهای زیادی نه فقط به ما بلکه به همه مردم یاد دادند. به معلما به دانشجویا و خلاصه به همه و الحق همه هم ازشون پشتیبانی کردن. ولی راستش این که هفت تپه یه چیزه که جایگاه خودشو داره، و ما در فولاد اهواز یه چیز دیگه هستیم. ما همه مون یه چیزهای مشترک داریم که خیلی هم خوبه ولی یه تفاوت هایی هم داریم که ما رو ازاونا متفاوت میکنه. برادرا فراموش نکنید که ما در واقع یک صنعت محور و مادردر کل ایران و برای همه صنایع هستیم. ما یک صنعت سراسری هستیم اگر چه در محل معینی هستیم. ما در مرکز یک استان بزرگ و صنعتی قرارداریم که خودش یک محور بزرگ اقتصادی و صنعتیه و یکی دیگه که ما را از مراکز دیگه سوا میکنه اینه که ما حق خودمون رو می خوایم  ونمایندگان و معتمدین خودمون رو داریم که باید به حرفشون گوش کنیم اما دولت روشهایی دیگه ای داره که نمی خواد حق ما رو بده بهمین خاطررهبران و نمایندگان ما را دستگیرمیکنه و روانه زندان می کنه. توی این میدون دیگه کاری از سندیکا و نمایندگانش ساخته نیست چون دولت طوردیگه ای عمل میکنه و او اصلا گوش به حرف سندیکا نمیده البته ما کارگران هم الان دیگه نمی دیم چون اون نمی تونه نماینده کل کارگرا باشه. تازه الان دیگه با این وضعیتی که پیش اومده از طرف دولت هم رونده شده. ما هم پای حرفمون و پای دفاع از نمایندگان مون هستیم. خب حالا ما باید به دولت و دستگاه های دیگه این رو بگیم که حالا بگرد تا بگردیم و ببینیم که کارا چطوری پیش میرند.
+++
مجددا برای لحظاتی سکوتی نه چندان طولانی بین همه همکاران برقرار شد ولی در همین اثنا خالد که تا الان حرفی نزده بود به جمع برگشت و گفت: ببینید همه کارگرا دارن حرکت می کنند بیان ما هم بریم. میتونیم ادامه این صحبت ها را که چکارباید کرد و چه برنامه هایی باید درآینده داشته باشیم و وظیفه تک تک ما چی میتونه باشه بعدا بکنیم. من الان دارم می بینم که صف کارگرا راه افتاده و مهدی و بقیه هم جلو صف دارند حرکت می کنند.
هوشیارسروش، ژانویه 2019


 
 

  Share/Save/Bookmark 

 
 

     مطالب مرتبط

 
   
 

Copyright © 2006 azadi-b.com