ونزوئلا بحران حکومت ، درگیری قطبهای ارتجاعی و خظر شعله ور شدن جنگ داخلی
۲۶ ژانویه ۲۰۱۹
مقدمه:
اینبار ونزوئلا کانون بحران حکومت است و جنبشهای اعتراضی مردم وارد درگیری با حکومت شده اند و حکومتهای ارتجاعی هم در این میان از میان قطبهای ارتجاعی در حکومت مشفول یارگیری هستند. از یکسو نیکولاس مادارو ، باقیمانده چاوز که مدعی سوسیالیزم است و دو هفته پیش با سرکوب مخالفین و یک بازی نمایشی دور دوم ریاست جمهوری ۶ ساله اش را اغاز کرده و از سوئی خوان گایدوی ۳۵ ساله ، نماینده قوه مقننه که با اعلام بی اعتباری انتخابات ریاست جمهوری و تکیه بر قانون اساسی ، خود را ریاست جمهور موقت نامیده . این دو هرکدام جبهه حکومتهای ارتجاعی حامی خود را در صف دارند.مادادرو پوتین و دیکتاتور چین وحکومت کوبا و حکومت اردوغان را پشت سر خود دارد و خوان گایدو، ترامپ شارلاتان و حکومت کانادا و اکثر کشورهای امریکای جنوبی!
خیابانهای ونزوئلا صحنه درگیری بین پلیس حکومتی مادورا و مردم است و امار کشته ها طی همین چند روز گذشته ۲۵ نفر اعلام شده و تعداد دستگیریها به ۳۵۰ نفر رسیده است. حکومتی “دوگانه” که ظاهرا هیچکدام توان زدن دیگری را ندارد و وضعیتی بسیار بحرانی و بلاتکلیفی که ممکنست اتش جنگی داخلی را شعله ور کند. اینست ماحصل انچه چاوز و باندش به ونزوئلا تحمیل کرده اند .فضا برای دخالتهای امپریالیستی باز شده و از نارضایتهای مردم زمینه ساخته اند برای خونپاشی به جنبش اعتراضی. صحنه ای بسیار اشنا همانکه در بهار عربی هم شاهدش بوده ایم.همانکه سوریه را به خرابه ای تبدیل کرده.
“اپوزسیون ایرانی و منجمله چپ ایرانی در مواجهه به این صحنه ها همانطور قطب بندی شد که در مواجهه با خود رژیم اسلامی.راستها افتادند دنبال حمایت از خوان گایدا و اکثریت چپها از “موضع عمیقا ضد امپریالیستی” با مقداری اما و اگر، با محکوم کردن “دخالت امپریالیستی ” کنار مادورا و باندش ایستادند!
در این مقاله کوتاه سعی می کنم زمینه های این ماجرا را بشکافم و توضیح دهم چپ آزادی طلب و برابری خواه و سوسیالیستی تکلیفش چه باید باشد:
(۱)زمینه های بحران کنونی حکومت در ونزوئلا (*)
حکومت کنونی ونزوئلا از چاوز به دست مادورو به ارث رسید! چاوز (متحد احمدی نژاد!) از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۳ رئیس جمهور ونزوئلا بود و مدعی بود که دارد سوسیالیزم می سازد! او حکومت بحرانزده و فاسد خود را به مادارو منتقل کرد که ایشان هم ۶ سال ریاست جمهوریش را اخیرا تمام کرده با یک انتخابات قلابی و دستگیری مخالفان و جلوگیری از یک انتخابات آزاد در حالیکه اکثریت احزاب مخالف او انتخابات را تحریم کرده بودند فقط با یک اکثریت بسیار ضعیف خود را “برنده” اعلام کرد و دو هفته پیش مجددا تاج ریاست جمهوری را به سرش گذاشت!
“ در ۲۳ ژانویه امسال(دو روز پیش) رئیس قوه مقننه بنام خوان گایدو خود را رئیس جمهور ونزوئلا اعلام کرد. به این ترتیب او مقام ریاست جمهوری نیکولاس مادورو را زیر سوال برد که تنها دو هفته پیش برای دومین بار بمدت ۶ سال دیگر مقام ریاست جمهوری را تصاحب کرده بود. طبیعتا مادورو این عمل کایدو را یک کودتای امریکائی اعلام کرد.
در سال ۲۰۱۳ مادورو فقط با اختلاف ناچیزیک و شش دهم در صد از رقیب خود مقام ریاست جمهوری را تصاحب کرده بود. در طی دوره اول ۶ ساله حکومت مودورو اقتصاد ونزوئلا سقوط آزاد کرد. دور اخیر انتخابات ونزوئلا در سال ۲۰۱۸ اینقدر تقلب شد که اکثریت احزاب مخالف نتایج این انتخابات را قلابی اعلام کردند و انتخابات را بایکوت کردند. در جریان این انتخابات قلابی بسیاری از کاندیدها یا از شرکت محروم شدند یا زندانی شدند یا از ونزوئلا بخاطر فشار حکومت مادورو فراری شدند.
انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا نهایتا توسط شورای ملی ونزوئلا غیر قانونی اعلام شد.با همین منطق بود که این شورا رسما پست ریاست جمهوری ونزوئلا را خالی اعلام کرد و از خوان گالیدوی ۳۵ ساله برای پست ریاست جمهوری حمایت کرد.
خوان گایدو مدعی است که طبق اصول ۲۳۳ و ۳۳۳ در شرایطی که انتخابات دچار ایراد است شورای ملی ونزوئلا رئیس قوه قضائیه را بعنوان ریاست جمهور خواهد شناخت که در حال حاضر همین اقای خوان گایدو خواهد بود.به همین دلیل بود که ایشان دو روز پیش خود را ریاست جمهور ونزوئلا نامید.
متعاقب اعلام خوان گایدو نیکولاس مادورو این اقدام را توطئه امریکا دانست و از نمایندگان سفارت امریکا خواست طی ۷۲ ساعت ونزوئلا را ترک کنند و فراخوان “ضد امپریالیستی” به مردم ونزوئلا صادر کرد!
رویاروئی این دو “رئیس جمهور ” ونزوئلا ادامه دارد.در حالیکه ناظران می گویند که گروه حامی خوان گایدو فاقد قدرت حکومتی است و تکیه اش بیشتر بر قوه مقننه است در حالیکه باند نیکلاس مودورو داری امکانات دولتی وسیعی است.
بر اساس گزارشات بخش اصلی نیروهای امنیتی طبیعتا سمت مادورو را گرفته اند و رهبران نیروهای انتظامی توسط مادورو بخاطر حمایتشان از او مورد تشویق قرار گرفته اند.گفته می شود تعداد نزدیک به ۱۷ هزار نفر از نیروهای امنیتی ونزوئلا بخاطر این حمایت مورد ارتقای شغلی قرار گرفته اند! در حالیکه در درگیریهای خیابانی بسیاری از این نفرات عملا در مقابل اجتماعات مردم مخالف مادورو عقب نشسته اند.
ریشه بحران کنونی ونزوئلا از تاریخ ۱۹۹۹ اغاز شد که دولت به اصطلاح سوسیالیست چاوز سرکار امد که با اشتباهات متعدد اقتصادی تا سال ۲۰۰۳ عملا بازار سیاه ارز را بدست دلار سپرد و گسترش بازار سیاه پول نهایتا به ورشکستگی دولت منجر شد تا حدی که دولت ونزوئلا مجبور شد که پول خود را تغییر دهد که متاسفانه این کار هم مانع سقوط بیشتر اقتصاد ونزوئلا و گسترش فقر و ورشکستگی بیشتر اقتصادی گردید. تورم بی سابقه اقتصادی در تاریخ ونزوئلا بی سابقه بود تا حدی که پول رایج ونزوئلا به کاغذ ی بی ارزش تبدیل شد.تا پایان سال ۲۰۱۸ هر ۱۹ روز قیمتهای کالا دو برابر شد.
دولت مادورو که ازا نقلاب مردم می هراسید اعلام کرد که جقوق پایه مردم را ۳۴ برابر خواهد کرد!وپشتوانه پول جدید ونزوئلا را منابع نقتی این کشوراعلام کرد اما این سیاستها هم پول جدید ونزوئلا را نجات نداد و فقر در میان زحمتکشان همچنان گسترش یافت
موج وسیع ۳ میلیونی از سال ۲۰۱۴ کشور را برای بقا و زندگی بهتر ترک کرد هر چند که حکومت مادور اعلام کرد که این اعداد را “دشمن” تبلیغ می کند!(مهم است بدانیم کل جمعیت ونزوئلا ۳۱ میلیون نفر است!)
مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا اعلام کرد که دولتش ۲۰ میلیون دلار از سوی دولتش برای نیازهای فوری غذائی مردم ونزوئلا اختصاص داده است و دولت مادورو را برسمیت نمی شناسد بلکه رئیس جمهور ونزوئلا را خوان گایدو می داند.متعاقب اعلام دولت ترامپ ، دولتهای کاناداو آرژانتین، برزیل، شیلی ، کلمبیا، اکوادور ، پاراگوئه، پرو ، انگلیس و فرانسه تا بحال حمایت خود را از خوان گایدو اعلام کرده اند.. در حالیکه روسیه و چین و حکومت کوبا ، حکومت اردوغان حمایت خود را از مادورو اعلام کرده اند.
. این در حالیست که طبق گزارشات رسمی حداقل ۲۰ نفر در طی تظارات مردم بر پلیس پلیس امنیتی حامی مادرو کشته شده اند و تا بحال ۳۵۰ نفر از تظاهر کنندگان هم دستگیر شده اند.
امروز(۲۶ ژانویه ۲۰۱۹) مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا در سازمان ملل حاضر شد و از جهانیان خواست که از خوان کایدو حمایت کنند”
(۲)ونزوئلا در استانه یک جنگ داخلیست!
انظور که مشخص است باند مادورو قرار ندارد از کرسی قدرت پائین بیاید. بیشتر شبیه بشار اسد است.یا رژیم اسلامی خودمان! بقول قرائتی سوار خر می شود اما بلد نیست پائین بیاید!
مردم ونزوئلا هم از وضعیت موجود بسیار عاصی هستند.فقر بیسابقه تورم و بی ایندگی در کشوری که معمترین منابع نفت امریکای جنوبی را زیر پایش دارد مردم از از حکومت مادورو منجزر کرده.حکومتی که درست مثل حکومت بشار اسد یا رژیم اسلامی فاسد است و خودش را با شعارهای توخالی و نیروی سرکوب نگه داشته.
از سوی دیگر ، خوان گایدوی ۳۵ ساله روی امواج نارضایتیهای مردم سوار شده و با شعارهای عوامفریب شبیه رضا پهلوی دوم خود ما، ادای ازادیخواهی در می آورد و وعده های روزهای خوب می دهد.مردم به جان آمده در خیابانها مشغول زد و خورد شدید با پلیس مادورو هستند و حامیان مادورو که ما را به یاد اهالی نماز چمعه و ساندیسخورهای خودمان می اندازند هم قرار دارند تظاهرات خیابانی خود را راه بیندازند و “توطئه امپریالیستها” را خنثی کنند و “مشت مجکمی به دهان نوکران امریکا بزنند”
از دید من این صحنه ها نگرانی آور است. بسیار مشابه اوضاع سوریه است قبل از شعله ور شدن جنگهای خونین داخلی.
نبود یک الترناتیو چپ و مستقل از دعواهای بالائیها بستر این جنگ داخلی است که می تواند با اصرار حکومت مادورو براحتی شعله ور شود.
(۳)چپ آزادیخواه برابری طلب و سوسیالیستی چه برخوردی به این ضحنه های ونزوئلا باید داشته باشد؟
بسیاری حامیان شرمگین مادورو می فرمایند که “چون چپ رادیکال نیست لذا باید از مادورو در مقابل امپریالیستها دفاع کرد”! خوب این همان متدیست که توده ایزم در حمایت از خمینیزم داشت! اونزمان هم توده ایها گفتند که الان خطر امپریالیزم “عمده است” لذا حمایت از خ عمیقا ضد امپریالیستی امام خمینی وظیفه کمونیستی است!
من در اینجا هم حامی دفاع از جنبش کمونیستی می ایستم. در ونزوئلا هم قوانینم اجتماعی همانست که در ایران یا جاهای دیگر. اینکه چپ رادیکال چقدر نیرو دارد نباید خط سیاسیش را تغیین کند. اتفاقا ارائه راه حل اصولی است که می تواند زمینه تعیین مادی چپ رادیکال باشد. تعیین مادی چپ رادیکال از ارائه الترناتیو خود از مرز کشیدن با همه سرهای ارتجاعی سیاست اغاز می شود.
چپ ایرانی حامی مادورو در خارح ونزوئلا ایستاده همانطور که من که حامی کمونیزم کارگری و مداخله گر هستم! لذا این نیست که اولی “واقعیت گراست” و من و امثال من ذهن گرا و ایده الیست”! واقعیت اینست که دو گرایش دو خطی در مقابل هم هستند که در ایران هم دارای برنامه های سیاسی متضاد بوده اند و خواهند بود.
از دید من باید ماهیت ارتجاعی مادورو و خوان گایدو را اا کرد و راه حل سوم یعنی مبارزه برای حکومت شورائی را جلوی جامعه ونزوئلا گذاشت. نیروی مادی ساختن این جکومت را از همین چنبشهای اعتراضی موجود در خیابانها باید سازمان داد.نباید گذاشت مردم ناراضی بین دو قطب ارتجاعی تقسیم شوند و این دو قطب از مردم سربازگیری کنند و جنگ داخلی همانطور که در سوریه بین اسلامیها و بشار اسد سازمان یافت مردم ازادیخواه و زحتمکش و مظلوم را مورد هدف قرار دهد.
صحنه های ونزوئلا یک نمونه دیگر از بحرانی را در مقابل بشریت قرار می دهد که ماهیتا مشابه سایر کشورهاست. همان عوامل درونی و جهانی که خاورمیانه را به خون کشیدند الان دارند در ونزوئلا سربازگیری می کنند. درسهای سوریه را ما در ونزوئلا در ایران در عراق و همه جا باید تکرار کنیم.اینست وظیفه چپ انقلابی کمونیست و رادیکال!
منابع: (*)
اخبار مربوط به وقایع اخیر ونزوئلا
https://www.bbc.com/news/world-latin-america-36319877
https://www.cnn.com/2019/01/25/americas/venezuela-maduro-guaido-us-embassy-consulates/index.html
https://globalnews.ca/news/4878134/opposition-protesters-venezuela-president-maduro/
https://www.bbc.com/news/av/world-latin-america-36382705/growing-discontent-on-venezuela-s-streets
https://www.apnews.com/7d3d2ed7d5ae45dcad96baf0286cbfa6
.