بررسی تجربه سوئد در برخورد به کورونا و استراتژیهای متقابل(بخش نهم معضل کرونا)

بررسی تجربه سوئد در برخورد به کورونا و استراتژیهای متقابل(بخش نهم معضل کرونا)

از: سعید صالحی نیا

۲۴ اوریل ۲۰۲۰

مقدمه:

امار جهانی ابتلا به کورونا به ۴ میلیون رسیده و تعداد موارد مرگ ثبت شده به ۱۹۵ هزارنفر.کشورهای مختلف دنیا بتدریج دارند از مرحله صعود سریع ابتلا به مرحله کاهش ابتلا عبور می کنند همانطور که قبلا گفتم با موارد استثناء در حالیکه خطر توسعه موج دوم بیماری وجود دارد بخاطر اینکه در ضد جمعیت فاقد ایمنی هنوز بسیار بالاست. تا بدن ادمها نسبت به ویروس ایمنی نداشته باشد و اکثریت جمعیت جهان درون خونشان انتی بادی نباشد خطر امواج بیماری بالای سر جوامع هست.

واکسیناسیون هنوز در دسترس نیست و معلوم نیست جتی قبل از پایان سال ۲۰۲۰ در سطح وسیع در دسترس باشد.لذا جهان انسانی در خطر امواج بیماری کورونا هست .

بعد از ارائه این واقعیتها هم از موضع سیاستهای بازگشائی جوامع که در مقاله قبلی گفتم و هم از جهت درک استراتژیکتر با توجه به تجاربی که در حال انجام است و استراتژیهای تا کنونی این مقاله را به بررسی تجربه سوئد اختصاص می دهم تا زمینه بحث وسیعتر استراتژیهای مقابله با کورونا قرار گیرد.

نکته مهم دیگر اینست که کورونا فقط یک نمونه است و در اینده ما شاهد امواج بیماریهای پاندمیک خواهیم بود که مدلهای برتر کنونی را باید در مقابل انها گذاشت تا نه غافلگیر شد و نه جوامع را وارد دور باطل تجارب شکست خورده قرار داد.

مقالات من در حال تبدیل شدن به ارشیو است.طبیعی است که هر بحث علمی همین خصلت را دارد که طی زمان رشد می کند.فاکتها جمع می شود و درک ما توسعه می بابد.لذا نوشتن یک مقاله در یک زمان کارساز نیست. حالا برسیم به بحث این مقاله:

(۱)استراتژی پیشگیری از بیمار شدن چه ایرادی در مبارزه با کورونا دارد؟

درک غالب و ظاهرا منطقی در مورد بیماریها و منجمله بیماریهای مسری اینست که ادمها نباید بیمار شوند .این پایه و اساس طب پیشگیری است.برخوردی اصولی است که از ارکان علم بهداشت و سازماندهی بهداشت است.

تجربه تاریخ معاصر هم نشان داده که پیشگیری در ابعاد مختلفی اقتصادی تر است و از بدبختی های ناشی از بیماری می کاهد.

عجیب است شاید بدانیم که در مورد بیماریهای عفونی که سرایت وسیع دارند در طول تاریخ ، نه سازماندهی پیشگیری بلکه عامل دیگری نهایتا توانسته به بیماری دهنه بزند. از انجا که توان انسانها و جوامع در سازماندهی پیشگیری وسیع و ارائه بهداشت نمی تواند توضیح دهد چرا پاندمی های مرگ بار عموما بعد از کشتارهای وسیع محدود شده اندو فروکش کرده اند.

لذا به موازات بحث پیشگیری که منطقی است و در جامعه مدرن همچنان اهمیت دارد باید در موضوع کورونا و نمونه های مشابه پرسید که ایا مسیر دیگر یا ابزار دیگر هم وجود دارد؟

با توجه به بحث بالا پاسخ مثبت است. در خصوص بیماریهای واگیر عفونی عامل توسعه “مقاومت عمومی” در نتیجه شیوع بیماری و ابتلای بیماری ، عاملی است که در تاریخ این بیماریها را محدود کرده.بواقع خود بیماری عفونی با تقویت دفاع بدن ادمها در ابعاد وسیع (احتمالا اکثریت جامعه) باعث فروکش همه گیری بوده .لذا سوال اینست که در وضعیت کنونی و اینده ایا می شود از این ابزار طبیعی برای کاهش ابتلا استفاده کرد؟ ایا می شود استراتژی سازمان داد که توسعه بیماری بصورت کنترل شده و بدون تلفات انجام شود تا مقاومت به بیماری را بطور طبیعی کنترل کنیم؟

اما ایراد استفاده از استراتژی پیشگیری (شامل قرنطینه های فردی و اجتماعی) چیست؟ خارج از تاثیرات منفی اقتصادی و روانشناسی اجتماعی و فردی و جداسازی انسانها ، به جهت پزشکی ایرادش اینست که جمعیتی که با ویروس مواجه نمی شود بالا نگه می دارد. این واقعیت خود عامل پائین بودن سطح انتی بادی در خون انسانهاست و لذا مقاومت طبیعی در مورد بیماری ضعیف می ماند و جمعیت انسانی همچنان در مقابل ویرس مستعد باقی می ماند و لذا خطر همه گیری وسیع خصوصا در نبود واکسن بالا می ماند.

همانطور که می دانیم ساخت واکسنهای ضد ویروس کورونا احتمال زیاد تا اواخر ماهها سال ۲۰۲۰ طول خواهد کشید و چندین ماه هم ساخت این واکسنها در ابعاد وسیع با این توجه که تازه شاید برای تولید مقاومت کافی باید چندین میلیارد جمعیت واکسینه شوند! اینها موانعی زمانی ایجاد می کند که طی دورانی چرخه حملات همه گیری و کشتار ویروس ادامه یابد.

(۲)استراتژیهای کنترل پاندمی کورونا

به مرور زمان و دنبال کردن صحنه ها می شود دید که بتدریج انواع استراتژیها در جاهای مختلف دنیا ازمایش می شود.حکومتها در بستر نظامهای مختلف و فرهنگها و منابع مالی مختلف استراتژیهای مختلف دارند و نتایح مختلف می گیرند.

حکومتهای دیکتاتوری با سانسور دروغ و توسعه خرافات بدترین شرایط را می سازند و حکومتهائی که فضای باز بیان را رعایت می کنند و امکانات بهتری فراهم می کنند (مثل حکومت المان) نتایج بهتری می گیرند.سازمانهای بهداشتی درمانی دسترسی به منابع درمانی دسترسی به تستهای تشخیصی همه و همه در کنار سیاستهای اصولی قرنطینه توانسته در جاهائی به توسعه کورونا اقلا در کوتاه مدت دهنه بزند.

اما در این میان استراتژیهائی هم هست که بیشتر قابل تامل است و بر اساس نظریات پیشرفته تر در پیشگیری استوار است.همانطور که در بالا ذکر کردم این سیاستها مبتنی بر توسعه کنترل شده بیماری است برای استفاده از توسعه ایمنی طبیعی. یک نمونه خوبش کشور سوئ است که من اینجا مقداری ازش بحث می کنم:

(۳)نمونه سوئد استراتژی تلفیقی استفاده از توسعه کنترل شده بیماری برای رشد ایمنی طبیعی

کشور سوئد با جمعیت تقریبی ۱۲ میلیون نفر از ابتدای توسعه کورونا راه دیگری رفته که با استراتژی معمول کشورهای هم مرزش یعنی دانمارک و نروژ و فنلاند و سایر کشورهای اروپائی اختلاف دارد.

البته طی یکماه گذشته انتشار کورونا در این کشور از حدود ۳۵۰۰ نفر به ۱۷ هزار نفر رسیده در حالیکه مرگ و میر تا کنونی ۲۲۰۰ نفر گزارش شده که نسبتی بسیار قابل تامل است.(نرخی شاید میانگین در میان کشورهای اروپائی با توجه به جمعیت).در نگاه اول این نتیجه شاید گول زننده باشد اما شاید توسعه بیماری و بالاتر بودن نرخ افراد بهبود یافته کلید حل معمائی بزرگتر باشد.

در سوئد قرنطینه وسیع هرگز اتفاق نیفتاده و تجمعات هم خصوصا در میان جوانان قانونی جلوگیری نشده و حد کنونی تجمعات الان ۵۰ نفر است. مدارس و محیطهای اموزشی رستورانها عموما باز هستند و حکومت فقط بیشتر روی ادمهای مسن محدودیت دارد.این تفاوت سیاستگذاری روی یک تئوری استوار است که عبارتست از ازاد گذاشتن توسعه بیماری به شکل حساب شده و کنترل شده.

در این طرح در عین توسعه ابزارهای تشخیص و مراقبتهای بهداشتی در عین کنترل رفت و امدهای غیر لازم بطور داوطلبانه اجازه داده می شود جمعیتی که حساس به بیماری نیستند زندگی عادی را ادامه دهند.چرا؟ چون توسعه کنترل شده ویروس به بالا رفتن ایمنی اجتماعی می انجامد و جلوی امواج بعدی کشتار ویروس را می گیرد.نوعی واکسیناسیون طبیعی که از همین الان سرمایه گذاریست بر علیه امواج پاندمی بعدی.

خوب! این سیاستگذاری در منطق کاملا درست است.در عین حال جامعه را با قرنطینه های فلج کننده مواجه نمی کند.نرخ توسعه بیماری هم زیادتر از کشورهائی مثل المان نیست و نرخ مرگ و میر هم پائین است.لذا اهداف اولیه قابل قبول است و سودش هم اینست که اگر بشود نرخ بیماری را توسعه داد و نرخ مرگ و میر را پائین نگه داشت در زمانی زودتر اکثریت جامعه ایمن خواهند بود حتی اگر واکسن اماده نشود!

خلاصه:

در این مقاله من بیشتر روی متدهای برخورد به پیشگیری کورونا تامل کردم.توضیح دادم که این متدها به جهت مدیریت پاندمی اهمیت دارند.راه حل سوئ قابل تامل است و معضل بازگشائی را بهتر پاسخ می دهد.در واقع امکان می دهد که بدون بستن جامعه از فاز توسعه بیماری بگذریم.اما شرطش اینست که امکانات در سطح سوئد فراهم اید و جامعه باز باشد دیکتاتوری و سانسور نباشد و دسترسی مردم به تشخیص و درمان فراهم باشد. در شرایط وجود چنین شرایطی می شود با توسعه کنترل شده بیماری جلوی چاندمی بعدی کورونا را از طریق بالا بردن سطج ایمنی طبیعی گرفت.

در کشورهای فاقد امکانات سوئد خصوصا در دیکتاتوریها متاسفانه طبیعت کار خودش را می کند.با توسعه وسیع بیماری و کشتار خصوصا از طبقه کارگر بالاخره سطح ایمنی طبیعی بالا می رود و جامعه با قربانی دادن به شیوه داروینی از شر کورونا خلاص می شود که بسیار درداور است.

کشورهای زیر دیکتاتوری و فاقد منابع متاسفانه در مقابل فازهای بعدی پاندمی خورد می شوند و مردم تاوان می دهند.در جالیکه در کشورهائی مثل سوئد غلم و تکنولوژی دارد توان مقابله با بیماری را جتی بدون دسترسی به واکسن بالا می برد.

این بحثها ادامه خواهد یافت تا بهتر و بهتر به معضل کنترل کورونا برسیم.

منابع دیگر:

(۱)تجربه متفاوت سوئد در مورد کورونا

https://www.cnbc.com/2020/03/30/sweden-coronavirus-approach-is-very-different-from-the-rest-of-europe.html

https://www.forbes.com/sites/gabrielleigh/2020/04/10/sweden-continues-with-controversial-coronavirus-strategy-is-it-a-big-mistake/#79c2f6ce228a

(۲)مقالات این نویسنده ذر خصوص معضل کورونا: