شکست کودتای آمریکایی در ترکیه

در ۱۰۰ سال اخیر تمام اختیارات جامعه ترکیه از دولت وارتش عمدتا در دست نظامیان بود. اگر چه به ظاهر دولتی غیر نظامی وبا رای مردم بقدرت میرسید اما بر هیچ کس پوشسیده نبود که در نهایت این ارتش ونظامیان بودند که قدرت را در دست داشتند.
در حقیقت یک حکومت نظامی عنان سیاست ، اقتصاد ،جامعه ودولت را در دست داشت. این امر از زمان آتاتورک ادامه داشت وجانشینانش در ارتش قدرت اصلی دولتی را قبضه کرده بودند.
در چند دهه اخیر هر گاه دولت ” انتخابی” مردم بهر دلیلی منافع دراز مدت وکوتاه مدت نظامیان را بخطر میانداخت فورا با یک کودتا حکومتش را سرنگون ودهها هزار نفر را زندان وکشتار میکردند و حکومت ژنرالها هم چند صباحی در قدرت ودولت نظامی باقی میماندند تا معرکه انتخاباتی دیگری را سرهم بکنند و یک دولت غیر نظامی بر سرکار بیاورند.

نقش دولت آمریکا در دولت وارتش ترکیه
بعد از جنگ دوم جهانی روابط دولت و ارتش آمریکا با ارتش ترکیه بسیار تنگاتنگ بود. تمام ارتش ترکیه زیر نظر مستشاران نظامی وسیاسی آمریکا اداره میشد وهنوز هم میشود. مثلا در کودتای سالهای ۱۹۶۰، ۱۹۸۰ و ۱۹۹۷ ژنرالها با نظارت وهمخوانی سیاستهای پنتاگون ودولت آمریکا برای منافع خود وسرکوب مردم ونیروهای چپ دست به کودتا میزدند. این کودتا ها عملا جامعه ودولت را بطرف اسلامیون ونیروهای راست وفاشیست- ناسیونالیسم سوق میداد. مردم ترکیه مانند مردم در ایران زمان دیکتاتوری شاه عملا بطرف اسلام وجنبشهای اسلامی در جامعه هدایت میشدند که خواست دولت آمریکا برای اسلامی کردن هر چه بیشتر جامعه ومنطقه بود. هر کس که از حکومت دیکتاتوری ژنرالها به تنگ میامد عملا جذب نیروهای اسلامی میشد که آزادانه در جامعه فعال بودند.
از این نظر جامعه عملا برای یک دولت اسلامی مهیا گشت ودولت اسلامی اردوغان بقدرت رسید.

کودتای اخیر
اگرچه کودتا های قبلی برای سرنگونی دولتهای ” انتخابی” مردم یک جنگ قدرت ارتجاعی در بالا بود تا منافع قشری خودرا مستحکمتر کنند ، در همه این کودتا ها دولت وارتش آمریکا ناظر وحاضر بود وخط به نظامیان میداد.
در سالهای اخیر اوضاع اقتصادی ترکیه نسبت به دهه های گذشته رونق بیشتری گرفت واز حالت کساد وورشکستگی دهه های سالهای قبل از ۹۰ بیرون کشیده شد. واین افتخار هم به گردن اردوغان ودولتش آویزان شد.
اما در سالهای اخیر اوضاع اقتصادی ترکیه رو به وخامت رفته وجامعه از آرامش واقتصاد رونقی سالهای قبل فاصله گرفته وجامعه بشدت قطبی شده وهر آن ممکن است بطرف بحران سیاسی-اقتصادی –اجتماعی کشیده شود، که اگرکورتاژهای بموقع نظامی ارتش نباشد، میتواند نهایتا به انقلاب وسرنگونی دولت توسط مردم منجر شود.
این بار نظامیان در ترکیه مانند دفعات قبل تا دیر نشده خواهان سرنگونی دولت اردوغان شدند تا بتوانند این بحران اقتصادی واجتماعی را با سرکوب هر چه بیشتر مهار کنند.
شکست کودتای نظامی
بدون شک کودتای نظامی در ترکیه وتحولات قبل از کودتا نمیتوانسته از چشم وگوش دولت ونظامیان بلند پایه آمریکا مخفی بماند. اینان حتی یک تکست ومکالمه تلفنی در ارتش ترکیه را زیر نظر دارند. دولت آمریکا ساعتها بعد از کودتا هیچ موضع رسمی در رابطه با مخالفت کودتا نظامی نگرفت. فقط وقتی بر همگان در میدیا معلوم شد که کودتا عملا با به خیابان ریختن میلیونها مردم به شکست کشیده شده، آنوقت بود که دولت آمریکا وغرب کودتا را محکوم واز از دولت دمکراسی انتخابی مردم حمایت کردند. اردوغان رسما امروز اعلام کرده که کودتا تحت نظر یک مفتی-شیخ ترک در آمریکا بوده. حتی اگر فقط همین خبر را مبنا قرار دهیم یعنی دولت آمریکا از این امر حتما باخبر بوده.
در مصر درست عکس این عمل اتفاق افتاد. دولت وارتش آمریکا بعد از کودتای نظامی از آن حمایت کردند. اگر دولت مرسی کودتا را خنثی میکرد، از دولت “انتخابی”-دمکراتیک مرسی حمایت میکردند.

نتیجه:
پیروزی ویا شکست کودتا مثل کودتاهای دیگر در ترکیه ربطی به منافع مردم ندارد.
اما پیروزی کودتا میتوانست جامعه ترکیه را نظامی تر بکند وارتش وژنرالها را مستقیم در کشتار مردم سهیم کند. ومردم را بیشتر از صحنه سیاسی واجتماعی دورتر بکند. اما به صحنه آمدن اقشار وسیعی از مردم ، چه مخالف وچه موافق دولت اردوغان برای شکست کودتا نشان داد که مردم از روند جنایات تاکنونی نظامیان بیشتر از دولت اسلامی اردوغان نفرت دارند ونمیخواهند تاریخ جنایت حکومت نظامیان دوباره تکرار شود.
جامعه ترکیه در بحران مزمن اقتصادی واجتماعی وسیعی اسیر است که فقط بخاطر حکومت چند سال اخیر دولت اردوغان بوجود نیامده. دولت اردوغان از قضا توانست چند سالی این بحران را بعقب براند واقشاری از مردم را بطرف دولت خود سوق دهد وهمین امر باعث شکست این کودتا شد.
دولت اردوغان خوب میداند که باید با جنایت وسرکوب با این بحران دست وپنجه نرم بکند واین کودتای نافرجام را بهانه ای برای سرکوب وجنایت هر چه بیشتر بکند. دولت اردوغان خوب میداند که دولت آمریکا در پشت این کودتا بود خود نظامیان شکست خورده میتوانند این را شهادت دهند.
دعواهای هیئت حاکمه ترکیه چه نظامی وچه غیر نظامی ربطی به منافع مردم در ترکیه ندارد. طبقه کارگر ومردم ترکیه باید حکومت اسلامی وجنایتکار اردوغان وارتش را به زیر بکشند. واین دوره تسلسل قدرت گیری ارتش ودمکراسی را یکبار وبرای همیشه به گورستان تاریخ بریزند. این تنها راه آزادی ورهایی مردم در ترکیه است.